Akdeniz'deki sondaj gemilerimize alçak tuzak
Sondajda ambargoya ‘yerli önlem'
Türkiye savunmadaki ambargoların benzerini Doğu Akdeniz’deki sondajda yaşıyor. Son olarak Japon firma Kanuni gemisini dengede tutacak sistemleri satmaya yanaşmadı. Batılı ülkeler de yabancı gemi personelini uluslararası mahkemelerde yargılamakla tehdit edince yerli çalışana ağırlık verildi. Yabancı çalışan sayısı 3’te 1’e indirildi.
Sondaj ve araştırma gemilerinde ambargolarla karşı karşıya kalan Türkiye, gemi personelini de yerlileştirme yoluna gitti. En son Rum Kesimi’nin yargılamakla tehdit ettiği yabancı personel sayısı üçte bire düşürüldü. TPAO ve MTA, personelin eğitimi ve yetiştirilmesine öncelik veriyor.
Türkiye, sınırötesi terörle mücadelede karşı karşıya kaldığı savunma sanayii ambargolarının bir benzeriyle, Doğu Akdeniz’deki hak ve menfaatlerinin korunması çalışmaları kapsamında da karşı karşıya. Doğu Akdeniz’de araştırma ve sondaj faaliyetleri kapsamında ilk dönemde kiralamayı tercih eden Türkiye, geciktirme ve türlü bahanelerle kiralama yapılamayınca satın alma yoluna gitti. Türkiye bugün 2 araştırma, 3 sondaj gemisine sahip oldu. Oruç Reis ve Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemileri, Fatih, Yavuz ve Kanuni sondaj gemilerinin ardından envantere dördüncü sondaj gemisini eklemek üzere alım çalışmaları da devam ediyor.
GİZLİ AMBARGOLARLAR
Türkiye, satın aldığı gemilerin bakım, güncelleme ve geliştirme çalışmalarında da ambargolarla karşı karşıya. Fatih ve Yavuz platformlarının ardından Kanuni sondaj gemisi için ihtiyaç duyulan bazı malzemelerin tedarikinde zorluklarla karşılaşıldı. Son olarak gemiyi dengede tutan sistemler için alım yapılmak istenen Japon firma, sistemi Türkiye’ye satmaya yanaşmadı. Yaşanan gizli ambargolar sonucu platformların bakım, geliştirme ve güncelleme çalışmalarında zorluklar yaşansa da alternatif ürünlerle bu sorunlar kolaylıkla aşıldı. Araştırma ve sondaj platformlarının ileri teknoloji parçaları konusunda da millileştirilme çalışmalarına ağırlık veriliyor.
PERSONELDE YERLİLEŞME
Bir diğer zorluk ise geminin yabancı personeli konusunda oldu. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin, Türkiye’nin araştırma ve sondaj platformlarında çalışan yabancı personele yönelik baskı, tehdit ve yıldırma girişimleri, bu konuda da yatırım yapılmasını beraberinde getirdi. Halen araştırma ve sondaj platformlarında görev yapmak üzere Türk personelin yetiştirilmesi faaliyetleri devam ediyor. Araştırma gemilerindeki yabancı personel sayısı üçte bir oranına kadar düşürüldü. TPAO ve MTA, Doğu Akdeniz’de yürütülen araştırma ve sondaj faaliyetlerinin yanısıra gemi personelinin eğitimi ve yetiştirilmesine de büyük öncelik veriyor.
YENİ ŞAFAK
