ASKERİ MAHKEMEDEN 'SABİH FORMÜLÜ' İÇTİHADI
Genelkurmay Askeri Mahkemesi, askere sivil yargı yolunu açan yasayı ihmal ederek "Anayasayı doğrudan uygulayın" diyen Yargıtay eski Başsavcısı Sabih Kanadoğlu'nun önerisi doğrultusunda içtihad oluşturdu. Böylece Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir yasa hükmü hiçe sayılarak Anayasa doğrudan devreye sokuldu. Ayrıca, bir yerel mahkemenin kendini Anayasa Mahkemesi yerine koyması sonucunu doğurdu.
DAVAMI SİVİL YARGIYA DEVREDİN
Askerlikten kurtulmak için hile yaptığı iddiasıyla Hava Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nde tutuklu olarak yargılanan M.Ş.M, mahkemeye 7 Ağustos 2009'da verdiği dilekçede, askere sivil yargılama yolu açan CMK'daki değişikliğin yürürlükte olduğunu belirterek, tutukluluk halinin kaldırılması ve yargılamanın sivil mahkemeye devredilmesini talep etti. Bu talep askeri mahkeme tarafından reddedildi.
ASKERİ YARGITAY'IN ÖRNEK KARARI
Bunun üzerine M.Ş.M, Genelkurmay Askeri Mahkemesi'ne itirazda bulundu. İtiraz dilekçesinde, Askeri Yargıtay 3. Dairesi'nin benzer bir davada "askeri mahkemeler görevsizdir" kararı verdiği hatırlatıldı. Askeri Yargıtay'ın Ağustos ayı başlarında aldığı kararda, askeri mahkemenin görevsizlik kararı vererek dosyayı sivil mahkemeye göndermesini istediği karar önreği de dilekçede yer aldı.
DURUŞMASIZ TOPLANTIDA KARAR
Askeri Yargıtay kararına rağmen, Genelkurmay Askeri Mahkemesi, 11 Ağustos 2009'da duruşmasız olarak yaptığı toplantıda, Hava Kuvvetleri Askeri Mahkemesi'nin verdiği kararı yerinde buldu. Genelkurmay Askeri Mahkemesi kararında "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 145'inci maddesinin varlığı"na işaret edilerek, şöyle denildi:
HER?NE?KADAR?YASA?ÇIKMIŞSA?DA!..
"Her ne kadar CMK'da yapılan değişiklikle sivil kişiler hakkında askeri yargıda soruşturma ve kovuşturma yapılmayacağı düzenlenmiş ise de, halen Askeri Yargıtay Başsavcılığı tarafından benzer bir olayda Askeri Yargıtay ilgili dairesinin kararına karşı itiraz edildiğinden ve Askeri Yargıtay Daireler Kurulu tarafından henüz bir karar verilmediğinden, Askeri mahkeme ve savcılıklarının görevi netleşmemiştir."
ADALET BAKANLIĞI'NA ŞİKAYET
M.Ş.M, Genelkurmay Askeri Mahkemesi'nin kararı üzerine, Adalet bakanlığına şikayet dilekçesi gönderdi. M.Ş.M, usul kanunlarının yürürlüğe girdikleri günden itibaren uygulanmasının zorunlu olduğunu ve askeri mahkemenin söz konusu usul yasasını uygulamamakta 'ısrar' etmesinin suç olduğunu" belirterek, durumu bir dilekçeyle Milli Savunma Bakanlığı Askeri Adalet İşleri Başkanlığı, Genelkurmay Adli Müşavirliği ve Adalet Bakanlığı'na bildirdi.
'Mahkemeler uymasın'
Genelkurmay Askeri Mahkemesi'nin askere sivil yargı yolunu açan yasa hükmüne uymayan Hava Kuvvetleri Askeri Mahkemesi'nin bu kararını onaylaması, Yargıtay eski Başsavcısı Sabih Kanadoğlu'nun "yasayı ihmal edin, anayasayı doğrudan uygulayın" önerisini hatırlattı. Kanadoğlu, askeri sivil yargı yolunu açan düzenleme onay için Cumhurbaşkanlığı'nda beklerken, yapılan değişikliğin anayasaya aylkırı olduğunu savunmuştu.
'ANAYASANIN 145.?MADDESİNE?AYKIRI'?İDDİASI
Anayasa'nın 145. maddesinin askeri yargının görev ve yetkilerini düzenlediğini belirten Kanadoğlu "Siz bu anayasada değişiklik yapmadan bir yasayla bu işi halledemezsiniz" demişti. Kanadoğlu çıkacak sorunlar için de "Anayasa maddeleri doğrudan uygulanabilir haldeyse, o taktirde mahkemeler yasayı ihmal ederler, anayasayı doğrudan uygularlar. Der ki askeri yargı; 'ben yetkimi görevimi anayasadan alıyorum. Bu çıkardığınız yasayı uygulamıyorum. Ben devam ediyorum' diyebilir" şeklinde konuşmuştu.
Her mahkeme AYM değildir
Milli Savunma Bakanlığı eski Başhukuk Muşaviri Cavit Çalış "Mahkeme, üst normu uygulamayı tercih edebilir" derken Ceza Hukuku uzmanı Avukat Ergin Cinmen, mahkemelerin kendini Anayasa Mahkemesi yerine koyamayacağını belirterek,"Yasayı meclis çıkarmıştır ve mahkemelerin görevi yasayı uygulamaktır. Aksi takdirde kendilerini Anayasa Mahkemesi yerine koymuş olurlar" demişti.
star
