Müthiş.. Gözyaşından elektrik ürettiler
Limerick Üniversitesi’nden bir ekip, memelilerin gözyaşı, tükürük ve süt gibi salgılarında bulunan lizozim enzimi kristallerinin piezoelektrik özelliğe sahip olduğunu gösterdi.
Basınç uygulandığı zaman elektrik üreten kuvars gibi maddeler piezoelektrik olarak nitelenirler, daha genel bir ifadeyle mekanik enerjiyle elektrik enerjisini birbirlerine dönüştürebilirler. Bu türden malzemelerin elektronik devrelerde kullanılan rezonatörlerden cep telefonlarındaki titreşim özelliğine, derin okyanus radarlarından ses ötesi görüntülemeye çeşitli alanlarda uygulamaları bulunuyor.
Limerick Üniversitesi’nden bir ekip 2 Ekim’de Applied Physics Letters dergisinde yayınladıkları çalışmayla kuş yumurtalarının beyazında ve memelilerin gözyaşı, tükürük ve süt gibi salgılarında bulunan lizozim enzimi kristallerinin piezoelektrik özelliğe sahip olduğunu gösterdiler. Lizozimin ikincil protein ve ilksel enzim yapısı asla çözülmemiş olsa da kristallerinin yapısı 1965’ten bu yana yüksek bir keskinlikle biliniyordu ancak bu özelliği ilk defa ortaya kondu.
Ekip biyolojideki piezoelektiriğin araştırılmasında genellikle kullanılan doku, hücre, polipeptit gibi karmaşık yapıları incelemek yerine kristallerdekine benzer biçimde doğrudan en temel ve basit yapı taşlarına odaklanarak çalışmalarını sürdürüyor.
Her ne kadar kuvarslarla aynı büyüklüklerde elektrik üretse de araştırmacılar lizozim kristallerinde bu özelliğin keşfetmelerinin önemli olduğunu düşünüyorlar. Zehirleyici olmayan bir biyolojik madde olması vücuda yerleştirilen biyomedikal veya ‘enerji hasadı’ uygulamalarında geniş bir uygulama alanı bulmasını sağlayabilir.
