BU HABERE BAKMADAN TERCİH YAPMAYIN!..
‘DOĞRU TERCiH’ ÜNİVERSİTENİN YOLUNU AÇAR (1)
Öğrenci Seçme Sınavı'nda (ÖSS) başarılı olan öğrencileri zorlu bir maraton daha bekliyor. Çalışmalarının karşılığını tercihler döneminde alacak olan adaylar, seçtikleri mesleklerle yaşam biçimlerini de belirlemiş olacaklar. Peki tercih yaparken nelere dikkat etmek gerekiyor? FEM Dershaneleri'nden Rehberlik Uzmanı Faruk Ardıç, tercih yapacak adayların nasıl bir yol izlemesi gerektiğini BUGÜN Gazetesi okuyucuları için anlattı.
Hazırlayan: Münevver ÇAKIRTAŞ (bugün)
ÖSS (Öğrenci Seçme Sınavı) sonuçları açıklandı. Sıra tercih yapmaya geldi. Sınav stresinden kurtulan öğrenciler, şimdi de tercih kaygısı yaşıyor. Çünkü bu aşamada yapılacak tercihler öğrencilerin sadece üniversite eğitim süresini değil bütün yaşamını etkileyecek. FEM Dershaneleri'nden Rehberlik Uzmanı Faruk Ardıç, "Tercih yaparken nelere dikkat etmeniz gerekir? Üniversite tercih kılavuzundaki hangi tablolar sizi ilgilendiriyor? İstediğiniz üniversitenin bütün koşullarını taşıyor musunuz? Üniversite mi önemli yoksa fakülte mi? Düşük puanla da üniversiteli olabilir miyim? Bedensel özrüm var nasıl tercih yapabilirim? Yurtdışında okumak için kaç puana ihtiyacım var? Hangi bölümün istihdamı daha fazla ve az?" gibi adayların tercihlerini doğrudan etkileyecek soruları yanıtlıyor.
KİMLER TERCİH YAPABİLECEK?
Üniversitelerin ön lisans ve açık öğretim programlarını tercih edebilmek için 145, lisans programlarını tercih edebilmek için sınavdan en az 165 puan almış olmak gerekiyor. 145 puanın altında puan alan öğrencilerin tercih hakkı bulunmuyor.
SANAT OKULLARI AVANTAJLI
Liselerin sanat alanı mezunları için ise durum biraz daha farklı. ÖSS-SÖZ- 1, ÖSS-SAY-1, ÖSS-EA-1, ÖSS-DIL puan türünün herhangi birinden 145 puan almak üniversitelerin yetenek sınavlarına ön kayıt yaptırabilmek için yeterli oluyor. Özel yetenek gerektiren lisans programlarına ön kayıt yaptırmak isteyen diğer lise mezunlarının ise aynı puan türlerinin en az birinden 165 puan alması gerekiyor.
TERCİH KİTAPÇIĞINI İNCELEYİN
Uzmanlar, tercih kitapçığını incelemeden öğrencilerin internet üzerinden tercih yapmasının sakıncalı olduğunu söylüyor. Tercih yapacak her adayın kitapçığı ayrıntılı olarak incelemesi gerektiğini belirten Rehberlik Uzmanı Faruk Ardıç, "Örneğin meslek lisesi çıkışlı adayların lisans programlarını tercih etmeden önce tablo 3A ve tablo 3B'yi çok iyi incelemesi gerekiyor" diye konuştu.
ADAYLARA ÇOK ÖZEL TAVSİYELER
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) bilimde, sanatta ve sporda başarılı, bedensel özürlü, okullarını birincilikle bitiren adaylara bazı ayrıcalıklar tanıyor. 'Özel' durumu bulunan adaylara, sağlanan hak ve kolaylıklar şöyle:
OKUL BİRİNCİSİNE EK PUAN
Lise ve dengi okulları birincilikle bitirenler, yükseköğretim programlarından kendilerine ayrılan özel kontenjanlardan yararlanacaklar. 2009- ÖSS'de başarılı olan okul birincileri, YÖSS ve varsa ek puanlarının elverdiği en üst tercihlerine yerleştirilecek.
TUBİTAK YARIŞMASINDA BAŞARILI OLANLAR
Bilim olimpiyatlarına gönderilenlerle proje yarışmalarında derece kazananlar, alanlarıyla ilgili bir yükseköğretim programını tercihlerinde gösterirse ağırlıklı ortaöğretim başarı puanları ayrı bir katsayı ile çarpılarak YÖSS puanlarına katılacak. Ayrıca, Uluslararası Bilim Olimpiyatları'nda altın, gümüş ve bronz madalya alanlar, alanlarıyla ilgili yükseköğretim programlarına sınavsız geçiş yapabilecek.
ÜSTÜN YETENEKLİLER DOĞRUDAN BAŞVURUN
Sanatta üstün yetenekliler, devlet konservatuvarlarının müzik ve sahne sanatları bölümleriyle güzel sanatlar fakültelerinin resim ve heykel vb. bölümlerinde okumak isteyenlerin, ilgili yükseköğretim kurumlarına doğrudan başvurmaları gerekiyor.
SPORDA BAŞARILI OLANININ PUANI ARTIRILACAK
Sporda üstün başarı sağlayan adaylar, spor alanlarında yükseköğretim programlarına yerleştirilirken ortaöğretim başarı puanları artacak.
BEDENSEL ENGELLİ ADAYLAR NASIL TERCİH YAPACAK?
Bedensel özürlü adayların puanları ÖSYM' nin saptayacağı özel bir yöntemle, özür türü, puanları ve tercihleri göz önünde bulundurularak yapılacak.
YURTDIŞINI DÜŞÜNENLER
Yurtdışında okumak isteyen adayların öncelikle 2009-ÖSS' ye girmeleri ve ön lisans programlarında okuyacaklarsa en az 145, lisans programlarında okuyacaklarsa en az 165 puan almaları koşulu bulunuyor.
ALTERNATİF TERCİHLER
Tercih yapacak üniversite adayları, tercihlerinde farklı alternatifleri de değerlendirmelerini tavsiye ediyoruz. Anadolu'daki üniversiteleri kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Eskişehir, Bursa, Adana, Gaziantep, Sakarya, Bolu, Trabzon, Samsun, Antalya, Isparta, Konya, Van ve daha pek çok ilde çok iyi üniversiteler var.
MESLEK LİSELİLER DİKKAT!
Sınavsız Geçiş yerleştirme işlemleri hangi önceliklere göre yapılmaktadır?
Mezuniyet yılı daha büyük (yeni mezun) adaylara öncelik verilir.
Aynı yıl mezun olan adaylar arasında öncelik okul türüne göre;
Anadolu Teknik Lisesi,
Teknik Lise ve Anadolu Meslek Lisesi,
Meslek Lisesi,
Çok eski yıllarda enstitü adı altında meslek lisesi sırasında verilir.
Mezuniyet yılı ve okul türü aynı olan adaylardan aynı Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi (METEB) içinde olanlara öncelik verilir.
Mezuniyet yılı, okul türü ve METEB içi - METEB dışı bilgileri aynı olan adaylardan OBP'si yüksek olan adaylara öncelik verilir. Yukarıda sayılan tüm bilgileri aynı olan adaylardan doğum tarihi büyük (yaşı küçük) olana öncelik verilir.
2 YILLIK MESLEK YÜKSEK OKULLARINI GÖZARDI ETMEYİN
Hedefiniz ilk olarak 4 yıllık lisans bölümlerine girmek olabilir. Ama 4 yıllık hedeflediğiniz bir bölüme uğraşılarınız sonucunda giremiyorsanız o bölüme Dikey Geçiş Sınavı ile girmeyi düşünmelisiniz. 2 yıllık ön lisans programlarını bitirdikten sonra Dikey Geçiş Sınavı ile kendi bölümünüze devam edebilirsiniz...
DİKEY GEÇİŞ SINAVI'NI BİLİYOR MUSUNUZ?
Bildiğiniz üzere Dikey Geçiş Sınavı (DGS), ön lisans mezunlarının katılabildiği 4 senelik lisans öğrenimine geçiş yapmak için her sene ÖSYM tarafından gerçekleştirilen sınavdır. Öğrencilerin sınav başarı notları, DGS puanları ve yüksekokul mezuniyet notlarının belirli bir oranının alınması ile hesaplanmaktadır.
ARAŞTIRIN! KONTENJAN ŞOKU YAŞAMAYIN
Not ortalamasının önemli olduğu kadar geçiş yapmayı düşündüğünüz bölümün kontenjan açmış olması da çok önemli. Bunları da tercih yaparken araştırmanızı tavsiye ederiz.
DOĞRU VE İSTENİLEN MESLEĞİ NASIL SEÇEBİLİRSİNİZ?
MMeslek seçiminde doğru seçim yapmak ya da yapmamanın ötesinde seçilen mesleğin seçim yapılan ülkedeki arz ve talep dengesi de oldukça büyük önem taşıyıor. Dolayısıyla bireyler sadece kişilik, ilgi, yetenek ve değerlerine göre meslek seçme kriteri ile yetinmeyip, seçtikleri mesleğin arz ve talep dengesini de göz önüne almak ve kontrol etmek durumundadırlar.
