Yüksek teknoloji ürünü bu küçük ve hafif cihazlar, üretim için fazla kaynak gerektirmiyor gibi düşünülse de, BM tarafından kısa süre önce yayınlanan bir rapora göre, bu cihazların ekolojik maliyeti şaşılacak derecede yüksek.
BM raporuna göre, çamaşır makinesi, buzdolabı gibi ev eşyalarının üretimi için harcanan fosil yakıt, bu eşyaların ağırlıklarının en fazla iki katı olurken, bilgisayarlar, cep telefonları veya Playstation gibi oyun konsolları için harcanan miktar ağırlıklarının 10 katına ulaşıyor.
TANTALUM-COLTAN
MP3 çalar, kalp monitörü, otomobil GPS cihazı, otomatik mağaza kapısı gibi yüksek teknoloji cihazlarının üretiminde kullanılan ''tantalum'' maddesinin elde edilmesi sırasında doğaya verilen zarar ise akıllara durgunluk veriyor.
Yüksek teknoloji ürünlerinin elektronik işlemcilerindeki yongaların ve cep telefonlarının en önemli üretim malzemesi, yüksek sıcaklıkta özelliğini yitirmeyen ve böylesine küçük işlemciler yapılmasını sağlayan tantalum, ''columbite-tantalite'' ya da kısa adı ''coltan'' olan bir madenin işlenmesiyle elde ediliyor ve yeniden kullanımı mümkün olmuyor.
Dünyadaki coltan rezervlerinin yüzde 80'inin bulunduğu yer de, son 10 yıldır savaşın sürdüğü ve giderek yayıldığı Orta Afrika'daki Kongo Demokratik Cumhuriyeti.
Yüksek teknoloji cihazları için vazgeçilmez olan ve Batı ülkelerinin çok para harcadığı coltanı çıkarmak için Kongo'da on binlerce insan, BM Dünya Mirası'ndaki bölgelere ve Ulusal Parklarca akın ediyor, madeni çıkarmak için yabanıl yaşamın en büyük gereksinimi olan akarsuları zehirliyor.
GORİLLER YOK OLMAK ÜZERE
Maden çıkarmak için akın eden, gıda ve başka kaynaklara gereksinimi bulunan bu büyük nüfus, bölgede koruma altındaki hayvanları ve özellikle soyları tükenmekte olan dağ gorillerini etleri için avlıyor.
BM raporuna göre, 6 yıl önce bölgede 8 bin civarında dağ gorili bulunurken, savaş ve coltan madeni işletmeciliğinin başlamasından sonra dağ gorillerinin sayısı 500'e kadar düştü ve azalmaya devam ediyor.
Ulusal Parklardaki yasadışı coltan madeni işletmeciliğinde çevre ve güvenlik koşullarına da uyulmuyor.
Akarsu yataklarındaki madenlerin çökmesiyle yüzlerce madenci yaşamını yitiriyor, paramiliter güçlerin elindeki yasadışı madenlerde çok sayıda çocuk ve köle işçi çalıştırılıyor.
Ayrıca maden işletmeciliği, fildişi kaçakçılığı gibi başka yasadışı işlere de dönüşüyor.
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin doğusundaki çocukların 3'te 1'i okulu terk ederek, bölgeyi işgal altında tutan Ugandalı ve Ruandalı paramiliter güçlerin emrinde coltan madenlerinde çalışıyor.
BM raporunda, ''coltan ticaretinin savaşın motoru olduğu ve tüm tarafların bu madeni kendilerine kaynak yaratmak için kullandıkları'' belirtildi.
Dünya Bankası da, 1998'den sonra dünyaya birdenbire altın, elmas ve coltan madeni satmaya başlayan Uganda'ya ekonomik danışmanlık yapma teklifinde bulundu.
BM'nin ve birçok sivil toplum örgütünün çabalarına karşın Kongo'dan çıkarılan coltanın işlenmesi ve kullanılması ne yazık ki engellenemiyor.
Ayrıca ABD Başkanı George Bush yönetiminin Yıldız Savaşları projesi için de yüksek miktarda coltana gereksinim bulunduğu belirtiliyor.
TÜKETİCİ BİLİNÇLENMELİ
Çevreci kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri, bu kısır döngünün önüne geçebilmek için tüketiciye büyük görev düştüğünü belirterek, Kongo'daki savaşa neden olan coltanı kullanmaktan vazgeçmeleri için yüksek teknoloji firmalarına baskı yapmaya çağırıyorlar.
Ekolojik etkisinin bile Kongo'dan gelen coltanın kullanılmaması için yeterli neden olduğu belirtiliyor.
Sadece ABD'de geçen yıl 50 milyon civarında cep telefonunun çöpe atıldığı kaydediliyor.
ABD'de tüketici bir cep telefonunu 18 ay kullanıyor ve telefonlar atıldığında çoğu çalışır durumda oluyor.
Coltan madeninin neden olduğu ekolojik, sosyolojik etkilerin ortadan kaldırılması ve cep telefonlarında tantalum kullanımının önüne geçilmesi için bir cep telefonunu en az 3 yıl kullanılması öneriliyor.
Aksi takdirde BM raporunda belirtildiği gibi, ''Doğu Kongo'daki dağ gorilleri, savaşın, insanın açgözlülüğünün ve yüksek teknolojinin kurbanı olarak soyları tükenen ilk büyük maymunlar'' olacak.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 22:12
