DÖVİZİ OLAN NE YAPMALI?..
Taraf Gazetesi Yazarı Süleyman Yaşar dünyadaki son ekonomik gelişmeleri değerlendirdiği yazısında, dövizi olan vatandaşlara da çeşitli uyarılarda ve önerileride bulundu.
Amerikan ekonomisinde mali krizin ardından süren 18 aylık durgunluk süresinin 2009’un haziran ayında sona ermesiyle yatırımcılar harekete geçti.
Amerikan konut sektöründe yeni konut satışları temmuz ayında son dört ayın en üst seviyesine çıktı.
Bloomberg’in dün açıkladığı verilere göre Amerikan konut sektöründe yeni konut satışında 2005 yılında başlayan daralma 2009’un temmuz ayında durdu.
Amerikan konut sektöründeki canlanmaya paralel olarak Avrupa, ABD ve Asya’da hisse senedi borsaları da hızla yükseliyor.
Dünya borsalarında hisse senedi fiyatları son 12 gündür artıyor.
Dün İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda İMKB 100 endeksi ilk seansta kritik seviye olan 40 bin endeks düzeyini aştı.
Hisse senedi piyasalarındaki alım eğilimine paralel olarak emtia fiyatları da artıyor.
Özellikle Çin’in izlediği yeni yatırım stratejisi hisse fiyatlarını yükseltiyor. Çin’in emtia üreten şirket hisselerine yatırım yapması ve aynı anda emtia ithaline ağırlık vermesi hisse senedi ve emtia fiyatlarını birlikte yukarıya çekiyor.
Petrol fiyatları da artış eğiliminde. Dün ham petrolün spot piyasada varili 70 doları aştı.
Amerikan yeni konut satışlarında 2005’ten beri ilk defa daralmanın durması, hisse senedi fiyatları ve emtia fiyatlarındaki artış Amerikan Doları’nın değerini diğer ülke para birimleri karşısında düşürüyor.
Çünkü hisse senedi ve emtia alımına yönelenler dolar talebinin azalmasına neden oluyorlar. Hisse senedi ve emtia aldıkları için dolarları ellerinden çıkarıyorlar.
Ekonomik durgunluğun ardından yatırımcıların risk iştahının artması gelişmekte olan ülke para birimlerine talebi çoğaltıyor.
Bu nedenle gelişmekte olan ülke para birimleri karşısında dolar hızla değer yitiriyor.
Türk parası karşısında, dolar, son zirve seviyesi olan 1 lira 82 kuruştan 1 lira 47 kuruşa gerileyerek mart ayından bu yana yüzde 19 oranında değer kaybetti.
Meksika Pezosu da mart ayından bu yana yüzde 18 oranında değer kazandı.
Son sekiz ayda Güney Kore para birimi won dolar karşısında yüzde 22, Macar Fronti yüzde 25, Polonya Zlotisi yüzde 24, Güney Afrika para birimi zar yüzde 36 değer kazandı.
Dünya ekonomisinde durgunluk döneminin sona ermesi Türk parasına olan talebi de hızla arttırıyor.
Özellikle Körfez Ülkeleri için Türkiye güvenilir bir liman. Körfez fonları Türkiye’ye yöneldiler, böylece Türkiye’ye sıcak para girişi başladı.
Türk parası bu nedenle geçen bir hafta içinde hızla değer kazanarak Amerikan Doları karşısında kritik destek noktası 1 lira 50 kuruş seviyesinin altına inerek dün serbest piyasada 1 lira 47 kuruşta destek buldu.
Türk parası daha da değerlenebilir. Çünkü Merkez Bankası’nın dün yayınladığı 2009 yılı mart ayı reel kesim firmalarının döviz varlık ve borçları verilerine göre, reel kesim firmalarının kısa vadeli varlıkları 66 milyar dolar oldu.
Buna karşın aynı kesimin kısa vadeli yükümlülükleri 71,3 milyar dolar civarında bulunuyor. Aradaki açık 5,3 milyar dolar gibi küçük bir rakama denk düşüyor.
Bazılarının, borç ödemelerinin vadesi gelince dolar yükselecek korkusunu doğrulayacak bir olasılık görünürde yok. Çünkü reel kesim firmalarının kısa vadeli döviz açığı çok küçük. Kamu kesiminin de kısa vadeli dış borcu çok az. Bu nedenle döviz cephesinde kısa vadede hızlı bir yükseliş ihtimali görünmüyor. Yeni yatırımlarda Türk parası tercih edilmeli. Dövize yatırım yapanların ise beklemesi gerekiyor.
