DÜNYANIN EN CESUR KADINI SOKAK ORTASINDA KAÇIRILIP ÖLDÜRÜLDÜ
“Silahlı, üniformalı adamlar geliyor... İnsanları arabalara koyuyorlar. Kimse onların güvenlik güçleri olduğunu anlamıyor. Geri döndüklerinde, vücutları yara bere içinde oluyor ve asla konuşmuyorlar... İnsanların kaybolduğunu, öldürüldüğünü biliyoruz. Onları bulmak için, kürekle kazmamız gerekiyor.”
Bu sözler, çarşamba günü, evinden çıktıktan kısa bir süre sonra beyaz bir arabaya bindirilerek kaçırılan ve birkaç saat sonra komşu ülke İnguşetya’da başından vurulmuş halde ölü bulunan insan hakları savunucusu Natalya Estemirova’nın 2008’in nisan ayında New York Times‘a verdiği söyleşiden.
Zorunlu başörtüsüne karşıydı
2006’da Rus gazeteci Anna Politkovskaya, Moskova’da evinin önünde öldürülmeden kısa bir süre önce, Çeçenistan’da yürütülen kirli savaş hakkında yeni bir araştırmaya başlamış;
Çeçenlerin maruz kaldığı sistematik işkence ve toplama kampına dönüştüğü iddia edilen ıslahevleri üzerine çalışıyordu. Çeçenistan’daki insan hakları ihlalleri konusunda önemli bir kaynak haline gelen Estemirova da tıpkı meslektaşı Politkovskaya gibi, öldürülmeden önce hükümet destekli milislerin ev yakma harekâtları üzerine delil topluyordu.
Estemirova ayrıca son dönemde artan kaçırma olaylarından da, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev’in, ülkede ayrılıkçı şiddeti teskin etmesi için görevlendirdiği Kremlin yanlısı Çeçen lider Ramazan Kadirov’u sorumlu tutuyordu.
Estemirova, çalışmaları yüzünden Çeçen yetkililerin tehditlerine maruz kalıyordu. Bunlardan birinde, Estemirova’nın Çeçenistan’daki kadınların başörtüsü takmasını zorunlu kılan yeni yasayı eleştirmesiyle ilgili olarak Kadirov, kendisini birebir görüşme için davet etmiş, görüşmede Estemirova’ya tehdit yağdırmıştı.
Estemirova bundan sonra, birkaç ay ortalıkta görünmemek için yurt dışına çıkıyordu. Arkadaşları dönmemesi için Estemirova’yı ikna etmeye çalıştıysa da, o, kendini dönmek zorunda hissetmişti. Estemirova’nın hayatını adadığı ve tek başına büyüttüğü 15 yaşında bir kızı vardı ama görev aşkı için de yanıp tutuşuyordu.
Kadirov’a suçlamalar
Estemirova’nın çalıştığı Rus insan hakları grubu Memorial’ın başkan yardımcısı, Tatyana Kasatnika, şaibeli ölümün ardında Kadirov’un olduğuna inanıyor.
Kasatnika, “Kadirov, Natalya’nın ölümüyle, insan hakları örgütlerine bir mesaj yolladı: Size daha fazla ‘tahammül’ etmeyeceğim.” Kadirov ise, önceki günkü açıklamasında, cinayetin “Çeçenistan’da askerî harekâtların bitmesini ve barışın gelmesini içine sindiremeyen güçlerin işi” olduğunu söyledi. Olayla iligili öfkesini dile getiren Rusya Devlet Başkanı Medvedev de, cinayetin araştırılması için talimat verdi.
