İŞTE SİGARAYI KOLAY VE SAĞLIKLI BIRAKMA YÖNTEMLERİ!..
Sigarayı bırakmanın en sağlıklı yöntemleri
Nikotin replasmanı (yerine koyma): Sakız, bant, sprey, elektronik sigara (ruyan) şekillerinde uygulanabiliyor. Tedavi 3 ay sürüyor. Nikotin bandı kullanılan sigara miktarına göre ayarlanıyor. Kolun kılsız bölgesinde her gün değiştirilerek kullanılıyor. Başarı oranı yüzde 40-45. Yüksek dozdan başlayarak, haftalık dozlar azaltılarak tamamlanıyor. Kişi günde 15'ten fazla sigara içiyorsa en yüksek, 15'ten az içiyorsa düşük doz kullanıyor.
Elektronik sigara (ruyan): El ve dudak alışkanlığı olanlarda yararlı. Bir türlü bırakamayanlar için geliştirilen elektronik sigara, yine normal sigara gibi nikotin ve bunun yanı sıra duman ve aroma içeriyor. Toplam 4 aylık tedaviye 16 mg.'lık kartuştan başlanıyor. Zamanla dozaj azaltılıyor. Başarı oranı yüzde 80.
Bupropion (ZYBAN): Üç gün, günde bir ilaç alınması ile tedavi başlıyor. 4. günden sonra sabah ve akşam olmak üzere ilaç günde iki kez alınıyor. 2 ay kullanılması öneriliyor. Kişi, tedavinin ilk 10 günü sigara içebiliyor. 10. günden sonra sigara bırakılıyor ama ilaç kullanılmaya devam ediliyor. Beyinde nikotin reseptörlerini doyuran ilaç, bıraktıktan sonraki dönemde kişide nikotin alıyormuş etkisi veriyor. Bazı kişilerde uykusuzluk ve alerjik yakınmalara yol açıyor. Tedavi 28-60 gün arasında yapılıyor. Başarı oranı yüzde 40.
Sakız: Sakızda doz ayarlamak mümkün değil. Kişi 2 mg'lık sakızlardan gün içinde 8-10 defa çiğniyor. Ağzında emerek nikotini alıyor. Bu 5-10 dakika sürüyor. Konsantrasyon kaybı ve terleme gibi yan etkiler gözlenebiliyor. 4-8 hafta süren tedavinin başarı oranı yüzde 15-25 arasında. Normal ihtiyaç halinde bantlara ek olarak ya da yoksunluk sendromu ortaya çıktığında da kullanılabiliyor.
Akupunktur: Sigara içenlerde serotonin-endorfin salgılama işini sigara üstlendiğinden vücut, otonomisini kaybeder. Akupunktur ile tedavi, kişinin sigara içmemekten dolayı oluşabilecek şikayetleri ortadan kaldırır. Böylece sigara içmemeye karar vermiş olan kişi, bunu hiç zorlanmadan başarır; çünkü akupunktur tedavisi beyni yeniden sigaraya gerek duymadan serotonin ve endorfin salgılaması için uyarır ve beyin eski otonomisini kazanır. Ancak sigara bırakma yöntemleri arasında yararlı olduğuna dair bilimsel çalışma yok.
Hipnoz: Transa geçen tiryakilere uyku halinde çeşitli telkinlerde bulunulup öneriler yapılıyor. Olumlu ve olumsuz fotoğraflar gösterilip psikolojik yönden sigaranın zararları konusunda beyne veriler işlenmeye çalışılıyor. Örneğin, 'sigara insanı gevşetip, rahatlatır' düşüncesi yerine 'sigara hastalık ve rahatsızlık demektir' fikri aşılanıyor.
Biorezonans: Biofiziksel olarak sigara içimi engelleniyor. Tedavi öncesinde cep telefonu gibi elektromanyetik etkenlerden vücut arındırılıyor. BİCOM cihazının giriş kupasına içilen sigara ve tükürük içeren bir mendil yerleştiriliyor. Bu tükürük örneğinden ve sigaradan cihaz frekans kodunu okuyor. Ellere ve başa kablolu elektrotlar bağlanıyor. Cihaz, giriş kupasından okuduğu frekans kodunu ters çevrilmiş olarak, bu elektrotlar sayesinde uygulanan kişinin bedenine iade ediyor. Dolayısıyla frekans (titreşim) ters frekansla karşılandığı için sıfırlanıyor. Tedavi sonrası, tıpkı sigara içmeyen kişilerde olduğu gibi, sigara artık yabancı bir madde olarak algılanıyor. 45 dakikalık seansta çoğu kişi sigarayı bırakıyor. Yöntem hamile kadınlar ya da kalp pili kullananlara önerilmiyor.
YARDIMSIZ BIRAKANLAR
Yardım almadan sigarayı bırakan ünlü isimlerden Orhan Gencebay, 16 yıllık tiryakilik döneminin ardından kalp ritmi bozulunca sigaraya veda etmiş. 1981 yılına kadar günde 1.5 paket sigara içen Gencebay, sigarayı bıraktıktan sonra bir daha hiç başlamamış. Halkla İlişkiler Uzmanı Betül Mardin, sigara içmeye 20 yaşında başlamış. İki kez sigarayı bırakmış; fakat iradesine yenilip tekrar başlamış. 1991 yılında Viyana Opera Balosu'nun açılış konuşmasını yaparken sesinin kısılması üzerine, bir daha başlamamak üzere sigarayı bırakmış. Oyuncu Müjde Ar, sigarayı 1984 yılında bırakmış. Önce akupunktur tedavisini deneyen, ancak başarılı olamayan Ar, ABD'ye gittiğinde Amerikalılar'ın sigarayı içmeyip, gelişmekte olan ülkelere sattığını anlamış. Bu geziden sonra da sigarayı bırakmış. 30 yıl boyunca günde 4 paket sigara içen karikatürist HasletSoyöz ise bundan 3 yıl önce Hepatit B aşısı olunca sigarayı bırakmış. Soyöz şimdilerde, 30 yıl sigara içtiği için kendisinden utanıyor.
Bırakmanın püf noktaları
* Hazırlık döneminde; sağ elinizle sigara içiyorsanız o güne kadar sol elinizle sigara için. Beyniniz otomatik moddan çıkarak, her yaktığınız sigarayı farkına varacaktır.
* Sadece ayna karşısında sigara için. Böylece beyin ne yaptığını görüp 'ben sigara içiyorum' diyor.
* Bilhassa bilgisayar ile uğraşan kişiler, sigarayı yakar ve farkına varmaz, bazen iki sigarayı aynı anda yakar. Sigara kendi kendine söner. Ne yaptığını bilmeden sigara içer. Bırakma hazırlığı bu durumlarda çok işe yarar.
* Sigara ve alkol ilişkisi yoğunsa bu dönemde alkolü azaltın. Aynı durum çay ve kahve için de geçerli.
* Paket almayın.
* Evden kültablalarını uzaklaştırın.
* Arkadaşlarla sigarayı çok içen bir kişiyseniz en azından 3 haftalık bir dönemde sigara içen arkadaşlarınızdan uzak durmaya gayret gösterin.
* Evliyseniz, eşinizle aynı anda sigarayı bırakın. Birbirinize destek olmanız motivasyon açısından çok önemli.
* <ı>Sigarayı bırakmak için en ideal yöntem ne?
En önemli şey sigarayı bırakma isteğidir. Bırakma kararlılığını gösterecek hastalar bu eylemde daha başarılı oluyor. Bir kişinin sigara bağımlılığından kurtulmak için motivasyonu da çok önemli. Astım, akciğer kanseri veya gebelik hallerinde kişiler bir an önce sigarayı bırakabiliyor. Kendisinde herhangi bir olumsuzluk yoksa ve motivasyonu yüksekse ilaç veya terapi almasına gerek kalmadan bunu başarabilir. Öncelikle göğüs hastalıkları hekimi onayıyla başlamalı. Nikotin bağımlılık düzeyini ölçtürmeli ve psikolojik bağımlılıkla ilgili gerekirse bir psikologdan yardım alabilir.
* <ı>Kendi kendine bırakmak gerçekten mümkün mü?
Evet, mümkün. İyi bir motivasyonla sigara hiçbir tedavi veya yardım almadan da kendi kendine bırakılabilir. Zor olabilir ama başarılamayacak bir şey değildir. Gebe olduğunu öğrendikten sonra annelik içgüdüsüyle sigarayı bırakması iyi bir motivasyondur. Kapalı ortamlarda sigara içilme yasağı da birçok insan için motivasyon oldu. Ofis veya toplu ulaşım araçlarına sigara zararları ile ilgili yazılar hastaları sigarayla yüzleşme sürecine itti ve motivasyonlarını arttırarak bırakma süreçleri hızlandırdı.
* <ı>Olumsuz anların yaşandığı dönemlerde bile sigarayı bırakmak mümkün mü?
Böyle bir dönemde sigarayı bırakmaya çalışmak genellikle başarısızlıkla sonuçlanır. Eşinizle kavga edip sigarayı bırakamazsınız. Hayatınızda birçok şeyi rayına koyduğunuz veya tatil gibi rahat bir dönemde bırakmak daha kolay olabilir. Ramazan bunun için ideal dönemdir.
TEK NEFES YENİDEN BAŞLATIR
* <ı>Bıraktıktan belli bir süre sonra yaşanan sorunlar sonrasında tekrar başlamamak için neler yapılmalı?
Bu dönemler her zaman zordur. Bırakmak isteyenlerin peşini stres dönemleri bırakmaz. Sigara yalancı mutluluk sağlar, geçici huzur verir. Yoksunluk etkileri nedeniyle çok hızlı olarak sigaraya geri dönülebileceğinden kişinin her zaman yeniden başlamak için zayıf anını kollar. Başlatmak için bir yöntem bulacağı da göz ardı edilmemeli. Bir nefes çekmek bile tedavinin sıfırdan yeniden başlamasına yol açar. Stres faktörü olduğunda kişiler eskisinden daha yoğun kullanmaya başlıyor. Çok hassas dönemde olduklarına inananlar ise uzmana gittiklerinde yeniden başlamadan bu dönemi atlatabilir.
* <ı>Sağlık sorunları nedeniyle aniden sigarayı bırakan kişi iyileşince sigara içmemek için özel destek almalı mı?
Kişi sigaranın kendisine verdiği zararı yeniden gözden geçirmeli. Bundan sonraki hayatında içmesi halinde kendisini nelerin beklediğini bir kez daha düşünmeli. Kendisini motive etmeli, ailesi ve sevdiklerinden destek almalı. Her şeye rağmen tıbbi durumunu bildiği halde devam etmek isteyenler ise yardım almalı.
YA ŞİŞMANLARSAM!
* <ı>Sigarayı bırakan insan mutlaka şişmanlar mı?
Aslında yanlış değil. Sigara içmenin kilo almayı engelleyici bir etkisi olduğu biliniyor. Nikotin, beyindeki iştah merkezini etkisi altına alıyor ve yemek yeme zevkini köreltiyor. Fazla kalori harcaması konusunda metabolizmayı harekete geçiriyor. Neyse ki, vücudumuzdaki tüm bu değişimler zaman içinde kendiliğinden yok oluyor ve metabolizma bir süre sonra normal temposuna dönüyor.
* <ı>Light sigara daha mı az zararlı?
İşte tiryakilerin klasiklerinden biri. Oysa, içeriğinde daha az nikotin ve katran bulunan 'light' sigaralar, diğerlerinden daha az zararlı değil. 'Light' içiciler bağımlılıklarını bu yolla gizleyerek sadece kendilerini rahatlatıyor. Çünkü onlar 'light' sigaradan daha derin ve sık nefesler alıyor. Böylece kanser riski taşıyan katran ve nikotin miktarının oranı, normal sigaranınkiyle aynı oluyor.
