KAYNAK : Haber Vitrini
Yıllardır kronikleşen enflasyonla yaşayan Türkiye'nin para birimi, İngiltere'de vergi kaçırma aracı oldu. İngiliz The Sunday Times Gazetesi'nin haberine göre, ünlü banka ve finans kuruluşları çalışanlarına yılsonu kâr paylarını, TL kredi olarak ödeyerek, vergi kesintilerinin önüne geçiyor.
Aslından sistem, TL'nin Türkiye'de enflasyon nedeniyle sterlin karşısında garanti olan yıllık değer kaybı üzerine kurulu. TL'yi İngiliz bankacıların popüler parası yapan sistemin işleyişini bir örnekle anlatalım: 2000 yılının sonunda, bir yatırım bankası çalışanı 1 milyon poundluk kâr payına hak kazanıyor. O dönemde 1 pound 1 milyon TL'ye eşitti. Banka, çalışanına bu miktarı kâr payı olarak kullandırmaktansa 2 milyon pound (2 trilyon) karşılığı TL kredi vererek kullandırıyor. (Çünkü kâr payına hak kazanan çalışan hem gelir vergisi, hem sigorta primi ödemek durumunda kalıyor.)
Çalışan, o günkü kur üzerinden 2 trilyon Türk Lirası'nı alıyor. Bir yıl sonra, 2001 yılında yaşanan kriz sonrası yılsonunda 1 sterlin 2 milyon 100 bin liraya çıkıyor. Dolayısıyla bir yıl önce kullandırılan 2 milyon poundun 2001 sonunda TL karşılığı 4. 2 trilyona yükseliyor. Çalışan bu parayla bir yıl önce bankasından kullandığı 2 trilyonu TL ödüyor. Geriye kalan 2.2 trilyonun 2001 yılsonu kuru üzerinden sterlin karşılığı tam 1 milyon sterline denk geliyor.
Böylelikle çalışan hak ettiği 1 milyon sterlinlik kârpayını almış oluyor ve vergi de ödemiyor. Bankalar kullandırılacak kredi miktarını ise, Türkiye'de beklenen enflasyon oranı üzerinden yapılan hesapla belirliyor.
The Sunday Times Gazetesi'nde yer alan haberde, Türk Lirası'nı "dünyanın en çok değer kaybeden ve en zayıf para birimlerinden biri" olarak tanıttı.
'TL BİZİ HİÇ YANILTMIYOR'
Gazete şu anda Londra'nın finans merkezi City bölgesinde faaliyet gösteren en az 20 büyük kuruluşun, çalışanlarına yıllık kâr payı ikramiyelerini vermek için Türk Lirası'nı birim olarak aldıklarını öne sürdü.
Bunu vergi kaçırmak için düşünülmüş ustaca bir yöntem olarak tanıtan gazete, ''Ancak karşılığında bir güçlük yaşanıyor ve çalışanlar neredeyse 13 rakamlı sayılara kadar varan ücretler alıyorl. Bu para öylesine büyük bir tepe oluşturuyor ki taşımak için el arabası yetmiyor, kamyon gerekiyor" dedi.
Uzmanlar bu sistemin sadece Türk Lirası üzerine kurulmadığını, Brezilya Reali ve Arjantin Pesosu'nun da kullandığını belirtiyorlar. Ancak Grant Thorthon'dan uzman Mike WarButon'un yüksek enflasyon nedeniyle Türk Lirası'nın bu sistemin yıldızı olduğunun altını çizerek şöyle konuşuyor: "Biz en çok TL'yi seviyoruz. Değerinin düşeceği garanti ve bizi hayal kırıklığına uğratmıyor."
İkramiyesini TL olarak alan bir bankacının verdiği demece de dikkat çeken Sunday Times, bu kişinin "hayatımda ilk kez üzerinde bu kadar çok rakamın ardı ardına sıralandığı bir çek gördüm" diyerek hayretini dile getirdiğini bildirdi. Gazete "Ancak Inland Revenue (İngiliz Vergi Dairesi) de olan bitenin farkına vardı" derken, Vergi Dairesi'nden bir yetkilinin "Bunun son zamanlarda çok kullanılan bir yöntem olduğunu biliyoruz ve konuyla ilgili olarak işverenlerle temasa geçmeye başladık" uyarısında bulunduğuna da dikkat çekti.
(Sabah)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 18:49
