JAWS MARMARİS'TE...
Gökova Körfezi, Boncuk Koyu'na her sene belli dönemlerde Kum Köpekbalığı (Sandbar sharks) olarak bilinen Carcharhinus plumbeus türü köpekbalıkları geliyor.
Bölgenin kum köpekbalıkları tarafından üreme ve çiftleşme amacıyla kullanıldığının tespit edilmesinin ardından Çevre ve Orman Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kurumu (ÖÇKK) tarafından 2006 yılında Boncuk Koyu, Kum Köpek Balığı Koruma Sahası ilan edildi. 2006 yılından bu yana bölgede Haziran-Temmuz aylarında araştırma yapan Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Araştırma Grubu, (SAD-AFAG) üremek ve çiftleşmek için gelen kum Köpek balıklarının tüm hareketlerini deniz altında kamera ile izliyor.
Marmaris İlçesi'ne bağlı Çamlıköy'de, 1990 yılında birinci derece doğal sit ilan edilen Boncuk Koyu, 2007 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik ve Su Ürünleri Fakültesi ve Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) bünyesindeki Ekoloji Grubu (EKOG) tarafından inceleme yapıldı. "Boncuk Koyu Kum Köpekbalığı İzleme ve Gözlem Tesisleri Projesi"nin başlatılmasının ardından, koy, Özel Çevre Koruma Başkanlığı tarafından turizme kapatıldı.
KARADAN GİRİŞ YASAK
SAD-AFAG ekibi tarafından Koy içine şamandıralar yerleştirilirken sahile de "Şamandıralarla belirlenmiş alanda tekne ile seyretmek, balıkçılık, yüzme, aletli veya aletsiz dalış yasaktır" tabelası konuldu. Özel Çevre Koruma bölgesi ilan edilen koya deniz ve karadan giriş yasaklandı. Haziran-Temmuz aylarında Boncuk Koyu'nda Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Araştırma Grubu ve Türkiye'nin bir çok Üniversitesinden gelen öğrenciler yaklaşık iki ay Boncuk koyunda Kum köpekbalıklarının hareketlerini inceliyorlar.
İNSANLARA SALDIRMIYOR
Kum köpekbalıkları (Carcharhinus Plumbeus), 100-350 kilo ağırlığında, 1-3,5 metre uzunluğunda. Bir defada 12-15 yavru doğurabiliyor ve 1-80 metre derinlikte yaşayabiliyor. Dünyada üreme alanının Boncuk Koyu dışında sadece Amerika'nın güney sahillerinde olduğu biliniyor. İnsanlara saldırmayan kum köpekbalıklarının Akdeniz'deki tek, dünyadaki ikinci üreme merkezi ise Marmaris Boncuk Koyu.
SAD-AFAG ekibi, daha önce Akdeniz Fokları araştırmasındaki deneyimlerini Boncuk koyundaki kum köpekbalıkları proje alanında, sualtında izleme ve araştırma çalışmalarında da kullanıyor.
RAPORLAR ÖÇKK'YA SUNULUYOR
Haziran 2009'da başlayan projenin raporu SAD tarafından ÖÇKK Başkanlığı'na teslim edilecek. Köpekbalıkları, sualtında belirli noktalara yerleştirilen sualtı kameraları sayesinde (uzun kabloların ucundaki monitörlerden) karadaki geçici gözlem istasyonlarından izleniyor. Ayrıca kapalı devre dalış sistemleriyle donanmış dalgıç marifetiyle Kum köpekbalıklarının sayısı, dağılımı, davranışları ve türü tehdit eden faktörler belirlenmeye ve veriler analiz edilmeye devam ediliyor.
SAHİLDE GEÇİCİ GÖZLEM İSTASYONU KURULDU
Kum Köpekbalıklarının hareketlerinin izlenebilmesi amacıyla sahilde kurulan Geçici Gözlem İstasyonunda, Saha Gözlem Operatörü tarafından, 30 gün süreyle her gün sabah 06:30 ve akşam 19:30 saatleri arasında izleme yapılıyor ve elde edilen görüntüler kayıt altına alınıyor. SAD AFAG ekibinin yanı sıra Türkiye'nin birçok Üniversitesi'nden öğrenciler bu çalışmaya katılıyor.
İLK ÖZEL GÖRÜNTÜLERİ MUTLU PAYASLI ÇEKTİ
Boncuk koyunda Kum Köpekbalıklarının incelenmesi amacıyla ilk su altı profesyonel anlamda görüntüler Su Altı Görüntü Yönetmeni ve SAD-AFAG üyesi Mutlu Payaslı tarafından çekildi. Kum Köpekbalıklarının Boncuk Koyu su altındaki hareketlerini belgesel haline getiren Mutlu Payaslı, hayvanların insanlardan ürkmediğini ve daha çok dik ve kuytu alanları seçtiklerini açıkladı.
OLUMSUZ HABERLER TURİZMİ ETKİLİYOR
Kum Köpekbalıklarının Dünyadaki iki üreme alanından birisi olan Boncuk koyunda görülmesinin ardından bazı yayın organlarında 'Gökova Körfezi'ni Köpekbalıkları İstila etti' şeklinde çıkan haberlerin ülke turizmini olumsuz etkilediğini belirten SAD-AFAG Koordinatörü Cem Orkun Kıraç, "Kum köpek balıkları sanıldığı gibi saldırgan hayvanlar değil. Aksine insanlar tarafından zarar veriliyor ve nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bir deniz canlısı. Geçtiğimiz yıl turizm sezonunun başında kum köpek balıkları ile ilgili olarak olumsuz haberler yer aldı. Bu hem Türk turizmine, hem de köpekbalıklarına zarar verir. Yöre halkı ve özellikle balıkçılar bu konuda bilinçlendiriliyor" dedi.
