MESLEK LİSELERİ DİZİLERDE ÖZENDİRİLECEK
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), mesleki ve teknik
eğitimdeki öğrenci sayısını artırmak amacıyla genel liselerin kontenjanlarının
sınırlandırılmasından Seviye Belirleme Sınavı’na giren ve girmeyen öğrencilerin
çeşitli yöntemlerle meslek okullarına yönlendirilmesine, meslek okullarındaki
öğrencilerin 10. sınıftan itibaren sigortalanmasına kadar bir dizi önlem
alınmasına ilişkin eylem planı hazırladı.
2008-2012 yılları arasını kapsayan planda, alandaki sorunlar ve çözüm
önerileri tek tek sıralandı.
Planda, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör ve sivil toplum
örgütleriyle yapılacak işbirliği konuları belirlenerek, plandaki çözüm
önerilerinin uygulanmasını sağlayacak kanun ve yönetmelik düzenlemeleri, genelge
ve protokoller, işbirliği çalışmaları sıralandı.
"Eylem Planı"nda, Hükümet programında, mesleki ve teknik eğitimin
ortaöğretim içindeki payının 2012 yılı sonuna kadar yüzde 38’den yüzde 50’ye
çıkarılması hedefine yer verildi. Birçok yerde meslek okullarına talep olmasına
rağmen derslik yetersizliği nedeniyle yeterli sayıda öğrenci kaydı yapılamadığı
vurgulanan planda, diğer yandan ortaöğretim kurumuna kayıt yaptıran öğrencinin
okulunu benimsediği ve ortak 9. sınıf sonrasında okulunu değiştirmeye istekli
olmadığının gözlendiği belirtildi.
Planda, özel sektörün mesleki ve teknik eğitim okulu açma konusunda isteksiz
davrandığı da kaydedildi.
"YÜKLÜ TAZMİNAT ÖDENİYOR"
Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında öğrencilerin atölye ve
laboratuvar çalışmaları sırasında iş kazalarına uğradıkları belirtilen planda,
"Bu nedenle açılan tazminat davalarında Bakanlığımız yüklü miktarda tazminat
ödemekle karşı karşıya kalmaktadır" denildi.
Mesleki ve teknik eğitimin finansman kaynağı sıkıntısına yer verilen planda,
atölyelerin ve laboratuvarların ihtiyaçları yer aldı.
Zorunlu ilköğretim dışına çıkan ancak ilköğretimini tamamlayamayanların
mesleki eğitim imkanlarından yararlanamadıkları vurgulanan planda, "Çıraklık
eğitim süresi mesleklerin özelliğine göre 2-4 yıl arasında değişmektedir. Bazı
meslek alanlarında sürenin uzunluğu çırakların mesleki eğitime katılmasını
engellemektedir" denildi.
Planda, AB ülkelerindeki meslek okullarıyla Türkiye’deki meslek okullarının
verdiği belge ve sertifikalar arasında denklik sorunu yaşandığı da ifade
edildi.
"TANITILAMIYOR"
Mesleki ve teknik eğitimin toplumda yeterince tanınmadığı ve tanıtılamadığı
kaydedilen planda, öğrencileri bu alana yöneltme etkinliklerinin ilköğretim 8. ve
ortaöğretim 9. sınıflarda yoğunlaştığı, bu nedenle yeterli düzeyde ve etkin bir
yöneltme yapılamadığı vurgulandı.
Planda, öğrencilerin okula kayıtlarını, öğrenim süreçlerini ve mezun
olduktan sonraki durumlarını izleyen bir birim bulunmadığı belirtildi.
İşletmelere meslek eğitimi için gönderilen öğrencilerin önemli bir bölümünün alan
dışında çalıştırıldıkları, öğrencilerin yeterli uygulama yapamadıkları sorununa
da yer verildi.
Mevcut yükseköğretime geçiş sisteminin, mesleki ve teknik eğitim okulu
mezunlarının alanlarının devamı niteliğindeki mühendislik ve diğer fakültelere
girişlerine imkan vermediği ifade edilen planda, bu durumun mesleki ve teknik
eğitime yönelmeyi olumsuz etkilediği ve akademik performansı düşük öğrencilerin
bu okullara gelmesine yol açtığı kaydedildi.
Planda meslek dersi öğretmenlerinin gelişen ve güncellenen teknoloji
karşısında yetersiz kaldığı, öğretmenlere yeterli hizmetiçi eğitim imkanı
sağlanamadığı vurgulandı.
Planda meslek lisesi mezunlarının dil sorunlarına da değinildi.
ÇÖZÜM PLANI
"Eylem Planı"nda, tespit edilen bu sorunların ortadan kaldırılması için
2008-2012 yılları arasında gerçekleştirilecek "çözüm" uygulamaları şöyle
sıralandı:
- Tüm okul türlerini ve kontenjanlarını kapsayan ortak bir kılavuz
hazırlanması ve ilköğretim mezunu öğrencilerin Seviye Belirleme Sınavları (SBS)
sonucunda e-kayıt yoluyla mesleki eğitime yönlenmelerinin sağlanması,
- SBS’ye girmeyen öğrencilerin istekleri de göz önüne alınarak mesleki
eğitime yöneltilmesi,
- Uzun vadede genel liselerin kontenjanları sınırlandırılarak mesleki ve
teknik eğitim okul ve kurumlarının kontenjanlarının artırılması yoluna
gidilmesi,
- Genel liselerin boş kapasitelerinin mesleki ve teknik eğitim amacıyla
ortak kullanıma açılması,
- Özel sektörün mesleki ve teknik eğitim okulları açmasına imkan sağlanması,
bunlara vergi indirimi, uzun vadeli ve düşük faizli kredi arsa temini gibi
teşvikler verilmesi,
- Yeni kurulacak organize sanayi, turizm ve serbest ticaret bölgelerinde
okul yapma zorunluluğu getirilmesi ve bu konuda bölge yönetimleri teşvik
edilmesi,
- Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları mezunlarının mühendislik ve diğer
fakültelere girişlerinde ek puan uygulanması ve ÖSS’deki düşük katsayı
uygulamasına son verilmesi,
GİRİŞİMCİLİK DERSİ
- Meslek okullarının son sınıflarına haftada 1 saatlik "Girişimcilik
Dersi" konulması,
- Yabancı dil dersi haftalık ders saatlerinin artırılması, mesleki yabancı
dil dersinin zorunlu olması,
- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda değişiklik yapılarak
öğrencilerin 10. sınıftan itibaren okuldaki atölye ve laboratuvardaki eğitimleri
süresince iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortalanması,
- Kanunda değişiklik yapılarak çıraklık eğitiminin alt limitinin 1 yıla
çıkarılması,
- Yaş itibarıyla zorunlu öğrenim çağı dışına çıkan gençlerden 2. kademe
okuma yazma belgesine sahip olanların Açık İlköğretim Okuluna kayıt yaptırmak
şartıyla çıraklık eğitimine başlayabilmelerine imkan sağlanması,
- Mesleki ve teknik eğitim kurumlarından alınan belge ve sertifikaların
uluslararası geçerliliğinin sağlanması,
REYTİNGİ YÜKSEK DİZİ ARASINA TANITIM
- Meslekleri tanıtacak ve sevdirecek animasyon veya çizgi filmler
hazırlanarak ulusal ve yerel televizyon kanallarında yayımlanması,
- Mesleki eğitime yöneltme çalışmalarının ilköğretim 4. sınıftan
başlatılması,
- İzlenme oranı yüksek dizilerin arasına meslekler ile mesleki eğitimi
tanıtıcı senaryolara yer verilmesi konusunda senaristlerle işbirliği yapılması,
- Ulusal ve uluslararası mesleki yarışmalara katılan öğrencilere TÜBİTAK
tarafından destek sağlanması,
- Öğrencilerin kariyer gelişimleri için web ortamında okul öncesinden
emeklilik sonrasına kadar kazanılan tüm yeterliliklerin izleneceği bir mesleki
rehberlik ve kariyer sistemi oluşturulması.
