Nusaybin, Cizre'ye benzemekten korkuyor

Mardin’in Nusaybin ilçesinin çoğu mahallesi boş, geniş sokaklarında hendekler kazılmış barikatlar kurulmuş.

Çatışmalar, İpek Yolu’nun kestiği ilçenin Suriye sınırına yakın tarafında kalan mahallelerinde yoğunlaşıyor.

Dicle, Abdülkadirpaşa, Fırat ve Yenişehir mahalleleri hendeklerin, barikatların en çok olduğu bölgeler.

Kurulan barikatların üstünde “TC’ye geçit yok, YPS”, “APO”i “YDG-H”, “Kobani ruhuyla direnişe, YDG-H” yazıları dikkat çekiyor.

Kimilerinin evleri, kimilerinin iş yerleri yıkılmış.

Nusaybin’den bir gün önce de ‘PKK’nın Yenişehir mahallesinde bir okulu yaktığı’ haberleri geldi.

Binlerce kişi ilçeyi terk etti

İlçede daha önce yedi defa sokağa çıkma yasağı ilan edildi. İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın “İdil dışında Nusaybin var, barikat, çukurlar var, bunlar kaldırılacak” açıklamasından sonra binlerce kişi Nusaybin’i terk etti.

Fakat, maddi imkanları ve sağlık durumları nedeniyle evlerini terk edemeyenlerle gidecek yeri olmayan aileler hâlâ ilçede.

Abdülkadir Mahallesi’ne doğru giderken yol üstünde bulunan iki derme çatma taş fırında ekmek yapan Nusaybinli bir kadınla karşılaştım. İsmini vermek istemiyor.

O da gidecek yeri olmadığından 35 kişilik ailesiyle birlikte kaldıkları evlerinden ayrılmıyor.

Ama tüm komşuları gitmiş, “Biz yalnızız” diyor.

İki-üç günde bir 10-15 ekmek yapıyor. Şimdilik erzak stoklamıyorlarmış ama sokağa çıkma yasağı geleceği önceden bildirilirse tedbirini alacak.

O, çocuklarının geleceği için endişeli: “Çocuklarımız korkuyor, okula gitmiyorlar. Zaten okullar da kapalı ama biz onları göndermeye çekiniyoruz.”

Okula gitmeyen çocuklar sokaklarda molozların, taşların arasında oynuyor.

Abdülkadir Mahallesi’nde Kübra Kavak da çocuklarıyla beraber evini terk etmiyor.

Evinin önü Ekim ayındaki yasak boyunca düzenlenen operasyonda yıkılmış. Evine molozların arasından giriliyor.

'3-4 gün ekmek, su, elektrik yoktu'

Çoğu iş yerinin, marketin kapalı olduğu Nusaybin’de, yasaklar arasında ihtiyaçlarını nasıl karşıladıklarını sorduğumda “3-4 gün boyunca ekmek de yoktu, su da yoktu. Elektrik de yoktu” diyor. Daha sonra yasak kalkınca ekmek yapılmaya tekrar başlanmış.

Aileler, durumdan devleti sorumlu tutuyor. Operasyonlara tepki gösteriyorlar. Fakat zırhlı araçların, tankların geçişine engel olmak için açılan hendekler de hayatlarını zorlaştırıyor.

İsmini vermek istemeyen 20'li yaşlarda Nusaybinli bir genç, yollar boyu barikatlar önüne açılan hendeklerin ambülansların da geçişine engel olduğunu söylüyor.

Cizre'ye benzemesinden korkuyorlar

Nusaybin’de kalanlar, kısa süre içinde sokağa çıkma yasağının ilan edileceği beklentisinde. İlçe sessiz, tedirginlik hakim. İlçedeki durumun yasağın devam ettiği Cizre’ye benzemesinden korkuyorlar.

Cizre’de ise 14 Aralık’ta başlayan operasyonlar 11 Şubat’ta sona erse de sokağa çıkma yasağı hala devam ediyor.

Nusaybin’den Şırnak’a kadar Suriye’ye paralel seyreden, Cudi Dağları’na doğru ilerleyen yolda çok sayıda güvenlik kontrolünden geçiliyor.

Cizre’den dumanlar yükseliyor

Cizre yolunda, Konak Mahallesi’nde güvenlik güçlerinin ev aramaları yaptıkları haberi geliyor. Fakat yasak nedeniyle Cizre’ye giremeyince, Şırnak’ın Kasrik Boğazı’na doğru ilçeyi ancak uzaktan görebiliyorum.

Boğazdan bakınca Cizre’nin görülen yüzü, çatışmaların en yoğun yaşandığı mahallelerden Nur Mahallesi. Arka tarafı da Cudi Mahallesi. Sokaklarında devriye gezen zırhlı araçlar görülüyor ve ara ara mahallelerden dumanlar yükseliyor.

Dumanların ne olduğunu telefonda ulaştığım Dicle Haber Ajansı’nın Cizre’deki muhabiri Cihan Ölmez’e sordum.

“Askerler, mahalle aralarında giremedikleri, kapısını açamadıkları evleri fünyeyle patlatıyorlar. O patlamalar evlerde yangınlara neden oluyor” diyor.

'Gözümüzün önünde insanlar öldü'

Yasağın kalkmamasıyla ilgili de Cihan, kovanların, atılan topların ve patlamayan topların toplandığını, molozların kaldırıldığını aktarıyor. İlçede marketler 3 gündür kapalıymış. Açılmadığı takdirde de gıda sıkıntısı yaşanabileceğini söylüyor.

Image captionCizre'de sokağa çıkma yasağı halen kalkmadı (Fotoğraf: AFP, 26 Ocak 2016)

Aileler operasyonlar ve fünyeli patlamalar nedeniyle birkaç defa ev değiştirmek, akrabalarının yanına taşınmak zorunda kalmış. Evlerinin içleri, eşyaları kullanılmayacak hale gelmiş.

Cihan da kendi deneyimini anlatıyor:

“Ben de 4 defa ev değiştirdim. Operasyon bittiyse, kendi evime neden giremiyorum. Ama zaten bu süreçten sonra nasıl gidip orada kalacağız? Eşyalar, evler harap oldu diye üzülüyor da değiliz. Gözümüzün önünde insanlar öldü, onun acısını yaşıyoruz.”

BBC TÜRKÇE