GÜNDE KAÇ BARDAK ÇAY İÇİLMELİ?
Türk halkının geleneksel içeceklerinden biri olan çay kahvaltı sofralarımızın, sohbetlerin, iş toplantılarının bile vazgeçilmezleri arasındadır.
Kendine özgü aromasıyla zevkli içimi dışında tartışmalı sağlık yönleriyle de sık sık gündeme gelen çay konusunda, "Siyahını mı, yeşilini mi, yoksa karışık bitkilerden oluşanlarını mı içsek daha iyi?" sorusu sık sık yöneltilmektedir.
"Kafein içeriğiyle tüketilmemesi gerekir" şeklinde yansıtılabildiği gibi içeriğindeki bitkisel kimyasallarla sağlığa katkı sağlayabileceği de konuşulmaktadır. Siyah ve yeşil çay içeriğindeki flavonoidlerle vücudu hasara uğratabilecek bazı ajanlara karşı koruyucu olabilir. Çaya yararlı özelliklerini veren flavonoidler çayın cinsine, üretim şekline, demleme süresine göre değişebilir.
Çay ne kadar uzun demlenirse o kadar yüksek flavonoid içerir, yine yeşil çayın siyah çaydan daha fazla flavonoid içerdiği bilinmektedir.
Ne kadar tüketmeli?
Öte yandan günde 6 fincandan fazla çay tüketmek de sağlık açısından zararlı olabilir. Buna göre özellikle siyah çay içenler dikkatli olmalıdırlar, çünkü siyah çayda yeşil ve beyaz çaydan daha fazla kafein bulunmaktadır.Birbirinden farklı sağlık faydaları ile bilinen yeşil çay vücudun enfeksiyonlarla mücadelesinde önemlidir. Siyah ve yeşil çayda kimyasal yapıları farklılık göstermekle birlikte önemli miktarda flavonoid bulunmaktadır. Günlük 4-6 fincan yeşil çay tüketimi mide, kolon, meme, sindirim sistemi kanseri riskinde azalma sağlamaktadır. Özetle yeşil çay içenlerde geniş spektrumlu pek çok hastalığa karşı koruyuculuk geliştiği gözlenmiştir.
Kanser ve enfeksiyon
Yeşil çayda bulunan flavonoidler emilerek kan dolaşımına geçerler ve çeşitli dokulara ulaşarak içerisindeki bu flavonoidlerin özellikleri sayesinde dokuya özel etki gösterirler.
Kanserin her aşamasında etki gösteren yeşil çay, kanser hücrelerinin ölümünü sağlar. Vücudun kanser tedavisi için kullanılan kemoterapi ilaçlarına cevabını artırırlar. Kandaki antioksidanları artırarak bağışıklık sistemini güçlendirir
Bu nedenle beslenmemizde bol miktarda sebze, meyve tüketmeli, siyah ve yeşil çay tüketimimizi de artırmaya gayret etmeliyiz.
Faydaları
Tohoku Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü tarafından yapılan çalışmada 11 yıl süreyle 40.530 yetişkin izlenmiş, günde 1 bardak yeşil çay içenlerle 5 bardak yeşil çay içenler karşılaştırılmış. Buna göre:
Ölüm riskini kadınlarda yüzde 23, erkeklerde yüzde 12;
Kalp hastalıklarından ölüm riskini kadınlarda yüzde 31, erkeklerde yüzde 22;
felçten ölüm riskini kadınlarda yüzde 62, erkeklerde 42 azaltmış.
Yeşil çayın LDL kolesterol, trigliseridler, fibrinojen ve kan yağlarının oksitlenmesine neden olan partikülleri azaltıcı, LDL/HDL oranlarını iyileştirme özelliği ile aterosklerozu önleyebildiği de yapılan çalışmalarda gözlenmektedir.
Ocak 2005 American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yeşil çayın vücuttaki yağ kaybını aynı zamanda LDL kolesterolü azalttığı bir çalışma yayımlanmıştır.
Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda yeşil çayın kas üzerinde yağ yakımını artırıcı etkisiyle kilo kaybına yardımcı olduğu saptanmıştır.
Haftanın bilgisi
Yeşil çay, siyah çaydan farklı bir bitki değildir. Aynı yaprakların farklı işlemlerden geçmesiyle antioksidan içerik, lezzet ve koku olarak farklılaşmasıdır. Siyah çay üretim aşamasında oksitlenmeye maruz kalırken, yeşil çay hafifçe buharda işlem gördüğü için çok fazla oksitlenmez. İyi bir yeşil çayı tam verimle randıman almak için 75-85 derecelerde sıcak suyla 3 dakika kadar demlemelisiniz.
