SAVUNMA Sanayii İcra Komitesi'nin tank, helikopter ve insansız hava aracı ihalelerini iptal ederek yeni ihale yapılacağını açıklaması, daha önce devre dışı kalan yabancı firmaları da harekete geçirdi. Teknolojide ve fiyatlar konusunda meydana gelen değişiklikler sonrası, özellikle Taarruz/Taktik Keşif Helikopteri (ATAK) konusunda büyük bir yarış başladı. İhale için şimdiden 5 firma hazırlanıyor. Savunma sanayii alanında açılacak yeni ihalelerde stratejik değişikliklere de gidilecek. Alınacak helikopter sayısı düşürülüyor. İptal edilen projede 50-50-45 şeklinde üç paket olarak toplam 145 helikopterin alınması öngörülüyordu. Ancak açılacak yeni ihalede bu sayının 90 civarında olması bekleniyor. Lisans altında üretimden vazgeçilmesi de gündemde. Türkiye, helikopterleri ortak üreterek bazı parçalarını kendi savunma sanayiinden karşılayacak. Bu çerçevede Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAİ) ile Türk Uçak Sanayii AŞ'nin (TUSAŞ) çalışmalarını sürdürdüğü öğrenildi.
Özellikle, ''görev bilgisayarı'' ve ''silah konfigürasyonu''nun Türkiye'de yapılması planlanıyor. İhalede fiyat kadar, helikopterlerin yüksek manevra kabiliyetine dayalı etkin ateş gücü, bakım maliyetlerinin düşüklüğü, iş gücü paylaşımında yerli katkının ağırlıklı olması, teknoloji transferi, başka ülkelerle ortak üretimle satış imkanı gibi noktaların da rol oynayacağı belirtiliyor.
İtalyanlar iddialı
Açılacak yeni ihaleye en iddialı girecek firmalardan biri de İtalyan Agusta firması. Önceki ihalede 2002 yılında elenen firma, Mangusta helikopteriyle şansını artırdı. Türkiye'ye teknoloji sağlamayı vaadeden firma, helikopterlerinin manevra kabiliyeti ve atış gücüne güveniyor. Bir önceki modeli Balkanlar'da kullanılan bu helikopterler, King Cobra'ya göre daha az füze taşımasıyla biliniyor. Özellikle teröristbaşı Öcalan krizi sırasında geri planda kalan Agusta firması, bu kez Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi arasındaki dostluğa güveniyor. Firmanın, daha şimdiden Erdoğan'a cazip bir teklif sunduğu öğrenildi. Verilecek kararın askeri olduğu kadar siyasi açıdan da önemli olduğunu belirten uzmanlar, İtalyan firmasının şansının yükseldiğini belirtiyor.
İhalenin iptal edilmesiyle ortaya çıkan pastadan pay alma çabasına giren firmalardan biri de Fransız-Alman ortaklığında kurulan Eurocopter firması. Agusta gibi önceki ihaleden elenen firma, ''Tigre'' adlı helikopteri ile yeni yarışa girmeye hazırlanıyor. Özellikle Türkiye'nin AB'ye üyelik tartışmalarının yaşandığı bir ortamda bu konunun gündeme gelmesiyle Eurocopter'in de Ankara'nın nabzını tuttuğu belirtiliyor. Tigre konusunda özellikle Alman ortağın teknoloji transferine karşı çıkması nedeniyle ilk ihalede sorun yaşanmıştı. Yeni teknolojiyle üretilmesi, kıvraklığı ve son model elektronik sistemlere sahip olması helikopterin en büyük avantajları olarak görülüyor. Türkiye'ye yapılan son teklifte daha güçlü bir helikopter önerildiği bildiriliyor.
Stratejik ortaklık
ABD'den iki firmanın da açılacak ihaleye iddialı girecekleri belirtiliyor. Boeing firmasının ürettiği APACHE AH-64D helikopteri, vurucu gücündeki üstünlük ve manevra kabiliyetiyle ön plana çıkıyor. Savaş tecrübesi nedeniyle tercih sebebi. Buna karşın, bazı sistemlerinin Türkiye tarafından üretilmesine sıcak bakmıyor. Pahalı olmasıyla da dikkat çekiyor. İptal edilen ihaleye avantajlı girmiş ancak daha sonra devre dışı kalmıştı. İptal edilen ihalede Rus-İsrail
ortaklığıyla uzun süreli rekabete girişen King Cobra helikopterinin de açılacak ihalede iddialı olacağı belirtiliyor. Üretimi gerçekleştiren Bell-Textron şirketi, anlaşılması halinde kısa sürede helikopterlerin verilebileceğini vurguluyor. TSK'nın halen Cobra ve Super Cobra helikopterlerini kullanması, özellikle PKK'yla mücadelede edinilen olumlu imajı nedeniyle avantajı bulunuyor. Rus ve İsrail ortak yapımı KAMOV KA-50'ler, diğer alternatiflere göre daha ucuz. 1995 yılında Rus Silahlı Kuvvetleri envanterine giren bu helikopterler, TSK için özel dizayn ediliyor. Maksimum hızının 300 kilometreye kadar ulaştığı belirtiliyor. Ağırlığı nedeniyle kolay hedef olacağı söyleniyor. Buna karşın kalkış hızı, atış sistemleri ve teknoloji transferi imkanı nedeniyle tercih sebebi olabileceği belirtiliyor.
İhalede milli sanayi de etkin
ATAK konusunda yapılacak yeni ihalede TAİ ve TUSAŞ'ın da önemli rol oynayacağı belirtiliyor. Daha önce Cougar AS-532 genel maksat helikopterlerinin ortak üretimine katılan TAİ, Taarruz Helikopteri Üretim Programı'nın da ana yüklenicisi olarak belirlenmişti. İtalyan Agusta firması ile eğitim uçağı üreten, İspanyol CASA firmasıyla da hafif nakliye uçağı yapan kuruluş, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterinde bulunan sabit ve döner kanatlı hava platformlarının modernizasyon, modifikasyon ve sistem entegrasyonu programları ile satış sonrası hizmetleri sunuyor. F-16 savaş uçakları konusundaki çalışmalarıyla gündeme gelen TAİ, CN-235 uçağı ve Black Hawk Helikopteri'nin Özel Kuvvetler için modifikasyonları, Cougar AS-532 helikopterinin modernizasyonu, S-70 helikopterinin dijital kokpit modifikasyonu üzerinde çalışıyor.
TUSAŞ ise her çeşit uçak, helikopter ve benzeri araçların araştırma ve geliştirme çalışmalarını yürütüyor. İki kuruluşun, ATAK konusunda ne tür katkılarının olabileceği değerlendiriliyor.
(D.B. TERCÜMAN)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 22:14
