SAFURE CANTÜRK
ANKARA- Türkiye Ekonomik ve Sosyal Edütler Vakfı'nın (TESEV) yaptırdığı bir araştırmaya göre, Türkiye'de herhangi bir şekilde 20 milyon insanın rüşvet verdiği ortaya çıktı.
TESEV'in 'Türkiye'de Rüşvet ve Yolsuzluk Boyutları ve Etkileri'ni ele aldığı araştırma üç kesim üzerinde yapıldı. Hane halkı, iş dünyası ve bürokrasi kesimlerinde düzenlenen araştırmanın bürokrasi kısmı henüz tamamlanmadı.
Rüşvet ve yolsuzluk Türkiye'nin önemli sorunlar listesinde üst sıralarda yer alırken, TESEV'in yaptırdığı araştırmada çarpıcı sonuçlar dikkat çekiyor. TESEV, rüşveti ayırmak gerektiğini belirterek, insanların hakkı olanı alamadığı için ve işlenen bir suçu kapatmak için rüşvet verdiğini belirtiyor. Toplumun genelinin birinci tip yolsuzluk kıskacında olduğunun altı çizilen araştırmada, toplumun tamamının 'bu kurumda yolsuzluk olmaz' diye düşündüğü bir kurumun olmaması ise dikkat çekiyor. Toplumda en çok güvenilen kurumlar arasında yer alan siyasi partilere bile vatandaşın güveninin yüzde 10 civarında olması durumun ciddiyetini ortaya koyuyor.
Araştırmada, vatandaşlar 'yolsuzluk ve rüşveti önlemek için neler yapılması gerekiyor?' sorusuna 'hizmet eksikliğinden kaynaklı kaynakların ve hizmet kapasitesinin artırılması' cevabını veriyor. Suç karşılığı verilen rüşvetlerde ise devlet denetiminin artırılması ön plana çıkıyor. 'iki yılda, işinizin düştüğü kurumlara kural dışı ödeme yaptınız mı?' sorusuna 'evet' diyenlerin oranları, rüşvetin ürkütücü bir yaygınlığa ulaştığını gösteriyor.
RÜŞVETTE TRAFİK POLİSLERİ BİRİNCİ SIRADA
Araştıramaya göre, 'şirketlerin yüzde kaçı nereye rüşvet veriyor?' sorusuna cevap olarak verilen listede birinci sırada trafik polisleri yer alırken, rüşvet verilen kurumların sıralaması şöyle:
''Trafik polisine yüzde 53, gümrüğe yüzde 49, tapuya yüzde 38, polise yüzde 33, belediyelere yüzde 23, devlet hastanelerine yüzde 16, vergi dairelerine yüzde 16, elektrik hizmetlerine yüzde 14, mahkemelere yüzde 11.''
'Verenlerin yüzde kaçı rüşveti istendiği için, yüzde kaçı istenmeden ödemiş?' sorusunun cevapları ise şöyle:
''Sırasıyla trafik polisinde yüzde 55-35, poliste yüzde 62-34, elektrik hizmetlerinde yüzde 59-33, vergi dairelerinde yüzde 56-30, belediyelerde yüzde 55-32 gümrükte yüzde 53-24, devlet hastanelerinde yüzde 52-41.''
Son iki yılda iş dünyasında her 100 kişiden 46'sının, sözü geçen kurumlardan en az birine kural dışı bir ödemede bulunduğu tespiti de araştırmanın sonuçları arasında yer alıyor. Rüşvette en yüksek para miktarı gümrüklerde, en düşük miktar ise hastanelerde görülüyor. Yapılan araştırmaya göre rüşvetin fiyatları söyle belirtiliyor:
''Gümrük 1 milyar 420 milyon, belediyeler 855 milyon, mahkemeler 783 milyon, vergi daireleri 308 milyon, trafik polisi 187 milyon, tapu daireleri 183 milyon, elektrik işleri 140 milyon, devlet ve sigorta hastaneleri 140 milyon lira.''
Araştırmayı yapanlar, ortalamanın son iki yılı baz alınarak yapıldığını, rüşvet tarifesini güncelleştirmek için yukarıdaki rakamları iki ile çarpmanın yeterli olacağını söylüyor.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:26
