İşte Ali Çolak'ın Zaman'daki yazısı:
Uzun yıllardır gözlemlediğim; ama kimselere söyleyemediğim, dillendirmekten çekindiğim bir gerçek vardır. Gidip geldiğim, misafir olduğum evlerde gözlerim kütüphanelere kayar, fark ettirmeden kitaplara bakarım. Gördüğüm manzara çoğu kez dehşet vericidir.
Pek çoğunun sahibi üniversite mezunu olan bu evlerin kütüphaneleri, adamakıllı yoksul ve zavallıdır. Kupon biriktirerek edinilmiş bir, bilemedin iki takım ansiklopedi, üç beş mesleki kitap, bir düzineyi geçmeyen dini eser, belki birkaç tane popüler roman... Hepsi bu kadar. Gözlerime inanmak, suizanda bulunmak istemem ve saf bir niyetle şöyle düşünürüm: Bunlar evdeki kitapların tamamı olamaz. Buraya konulanlar sadece el altında bulundurulmak istenenlerdir. Kitaplar başka bir odada, hususi bir mekanda olmalı... Hakikaten böyle olmasını dilerim; ama şeytan aklım, pekala evdeki bütün kitapların burada bulunanlardan ibaret olduğunu, buncağızların da el sürülmemekten, bir çift gözün okşayıcı ışıklarına hasret yaşamaktan muzdarip bulunduklarını bilir ve dertlenir. Başta da dedim ya, bunu söylemeye, yazmaya asla dilim varmaz.
Geçen gün, benim yıllardır düşünüp de açık edemediğim bu gerçeği dillendiren bir araştırma, uluslararası bir anket yapıldığını okudum bir gazetede. Sayfanın dibine sıkıştırılmış, hepi topu bir paragrafçık bir haberdi bu. Okuduklarım, beni hiç mi hiç şaşırtmadı. Kendi bilgilerimin doğrulanmasından mutlu mu oldum? Hayır, aksine bir günahın, bir kusurun ortaya çıkmasından yüzü kızaranlara mahsus bir irkilme, bir eziklik ve pişmanlık duydum. Haber, kelimesi kelimesine şöyleydi: "Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu'nun (IEA) aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 34 ülkede yaptığı anket, Türk halkının kitapla arasının iyi olmadığını ortaya koydu. Türkiye'deki evlerin yüzde 40'ında 10 ya da daha az sayıda kitap bulunuyor. 100'ün üzerinde kitap bulunan evlerin oranı ise ancak yüzde 5'lerde kalıyor. Türkiye, evlerdeki kitap sayısında anket kapsamındaki tüm ülkelerin ortalamasının altında kaldı."
Bu anketten çıkan sonuç bana, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın, anlattığı 'kitaptan korkan adam'ı hatırlattı. Daha önce bu köşede birkaç kez değindiğimi hatırlıyorum. Tanpınar'ın Erzurum'da tanıdığı bu adam, eline kitap alınca kızıl terler basan, sıkıntıdan patlayan garip bir yaratıktır. Kendisine bir kitap uzatılınca 'Ben kitap okumam ki!' diye feryat eden adamın kitap korkusu, herhalde bizim ülkemizde yaşayan insanların belirgin karakterlerinden biri haline gelmiştir. Okuma yazma bildiği halde evinde 10 kitap bulunduran adamın kitaba karşı takındığı bu 'soğukluk' başka nasıl izah edilebilir?
Kitap korkusu nasıl aşılır doğrusu bilmiyorum; fakat kitap sevgisinin çocukluktan başladığına şüphem yok. Burada Reşat Nuri Güntekin'in bir sözünü anmadan geçemeyeceğim. Çocukluğunda babasının kütüphanesine girip kitapları yerle bir eden, fare gibi kemiren, sayfalarını yırtıp resimlerini kesen; bu yüzden de kendisine yasak konulan Reşat Nuri, öğretmenlik hayatı boyunca çevresine hep şu tavsiyede bulunur: "Bırakın çocukları, kitaplar arasında oynasınlar... Ne pahasına olursa olsun." Çocukluğunda kitap kemirmiş birinin kitaplardan korkması, büyüdüğünde evine kitap sokmaması mümkün müdür?
Bilirim, korkular, küskünlükler hele üzerinden yıllar geçip katmerleşmişse kolay silinmez; ama kitapla arasında soğukluk bulunanlar için barışa vesile olacak günler vardır. Kitap fuarı böyle bir zamandır. Şimdi İstanbul'da, Ankara'da kitap mevsimi. Şeytanın bacağını kırıp kitap fuarına kadar bir gitmeli. Şöyle bir dolaşıp kitaplara yaklaşmalı, önce seyretmeli, sonra dokunup yavaşça okşamalı. Sayfalarını açıp koklamalı. Zararsız bir nesne olduğuna kâni olduktan sonra hoşa giden birkaç tanesini almalı. Olur ya belki sevilir, hoşlanılır; yıkılır o soğukluk... Sonra evde geç de olsa bir kütüphane kurulur. Çoluk çocuk okur... Neden olmasın? Son bir tavsiye: Fuara mümkünse kitap hastası biriyle gitmek gerekir. O, kitapları kucakladıkça sizin de iştahınız açılır, dayanamayıp almaya başlarsınız.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 23:10
