Zatürre ve Grip aşısı yaptırmalı mı?

Zatürre ve grip aşıları, yeni tip koronavirüs (Covid-19) pandemisi sürecinde ayrı bir önem kazandı. Birçok kişi, bu aşıları yaptırıp yaptırmama konusunda karar aşamasında. Zatürre ve grip aşısının kimlere yapılacağından ne zaman yapılması gerektiğine, koruyucu etkisinden Covid-19’la olan ilişkisine kadar pek çok konuda soru işaretleri bulunuyor.

Zatürre aşıları iki farklı çeşittir. Her iki aşı çeşidi de bakteriden arındırılmış ölü aşılardır. Bunlar, pnömokokların 13 farklı türüne etkili KonjugePnömokok aşısı (KPA13) ile 23 farklı türüne etkili PolisakkaritPnömokok aşısı (PPA23)’dır.

Grip ve zatürre arasındaki fark

Kış aylarında yaygınlaşan zatürre çoğunlukla griple karıştırılıyor.Grip ve zatürre arasındaki fark birçok kişi tarafından bilinmiyor. Özellikle bilinçsizce kullanılan antibiyotikler ve tedaviye geç kalmak hastalığı ölümcül bir seviyeye taşıyor. Zatürreyi gripten ayıran en önemli belirti düşmeyen ateştir. Zatürre ve buna bağlı ölümlerin önlenmesi için grip salgınlarının da önlenmesi gerekmektedir.Gripten ve zatürreden korunmak için de aşılar geliştirilmiştir.

BANA GÖRE
ZATÜRRE VE GRİP AŞILARI MUTLAKA YAPILMALI MI
OSMAN MÜFTÜOĞLU

ÖNCE şunu bilelim: Bu aşıların bizi yakalanmaktan çok korktuğumuz bir COVID-19 enfeksiyonundan koruması müm-
kün değil. Ne grip aşısı yaptırarak COVID-19’a karşı müdafaa mekanizmanızı güçlendirebilirsiniz, ne de zatürre aşısı ile muhtemel bir COVID-19 zatürresine “Dur!” diyebilirsiniz. Peki bu telaş niye? Neden her gün uzmanlar bize “Bu aşıları yaptırmaya çalışın” diyorlar? Gaza mı geliyoruz? Yani bir tür “dolduruş durumu!” mu var? Bu soruları hem “Hayır” hem de “Evet” diye yanıtlamamız mümkündür. Nedeni şu...

VARAN 1
ZATÜRRE AŞISI BİZE NE KAZANDIRACAK

NET ve açık olarak bilelim ki bugün yaptıracağınız en güçlü zatürre aşısı bile sizi muhtemel bir COVID-19 zatürresinden asla koruyamaz. Bu kesin! Hatta biraz daha ileri gidelim. Bu aşı sizi pnömokok zatürresi dışında kalan farklı diğer zatürrelerden de korumayacaktır. Peki o zaman neden yaptırıyoruz bu aşıyı? Çünkü ileri yaşlarda ve düşkünlerde ortaya çıkan zatürre tiplerinin yüzde 90’ından fazlasını pnömokok zatürresi oluşturuyor. Bu aşı da zaten bizi sadece zatürrenin bu tipinden koruyor. Dolayısıyla COVID-19 enfeksiyonu gündemde olmasa bile biz hekimler zaten yaşlı ve düşkünlere, kronik hastalığı olanlara, bağışıklık sistemi baskı altında kalanlara geçirebilecekleri ağır bir pnömokok zatürresinden korunabilmeleri için bu aşıyı yaptırmalarını tavsiye ediyoruz. Şimdi bu yıl pandemi de gündemimizde olunca risk grubundaki kişilere, “Eğer zatürre aşınızı yaptırmadıysanız, imkânlarınız müsaitse gelin bu yıl aşıyı bugünlerde yaptırmaya çalışın!” diyoruz. Çünkü o güçsüz bedenlerin oluşabilecek bir COVID-19 enfeksiyonunda COVID-19 zatürresine ek olarak bir de pnömokok zatürresini geçirmelerinin hayati tehlikelere yol açabileceğini iyi biliyoruz. Meselenin özeti budur.

VARAN 2
NEDEN GRİP AŞISI BU YIL ÇOK GÜNDEMDE

UZMANLAR, “Bu yıl grip aşısını imkânı olan herkesin yaptırmasında fayda var” diyorlar. Biliyorsunuz, normalde biz bu aşıyı da sadece risk gruplarına öneririz. Ağır organ yetmezliği olanlara; kalbi, karaciğeri, böbreği, beyni, bağışıklık sistemi hasar görenlere; KOAH hastalarına, yani kronik solunum güçlüğü yaşayanlara her yıl “Lütfen gidin grip aşınızı olun!” deriz. Bu yıl pandemi nedeniyle durum her zamankinden farklı. Uzmanlar imkânı olan herkesin grip aşısı yaptırmasının faydalı olabileceği görüşündeler. Bunun da 2 gerekçesi var. İşte o gerekçeler...

BANA GÖRE
GRİP AŞISININ MUHTEMEL FAYDALARI

fayda 1: Grip aşısı sizi muhtemel bir COVID-19 enfeksiyonundan korumaz ama o aşıyı yaptırırsanız kış aylarında geçirebileceğiniz ateşli bir üst solunum yolu enfeksiyonu esnasında öksürmeye, bitkinlik ve yorgunlukla mücadele etmeye başladığınızda olayın gripten farklı bir durumdan, muhtemelen de bir “COVID-19 enfeksiyonundan” kaynaklanabileceği ihtimalini öne alırsınız. Dolayısıyla bir COVID-19 testinden geçmeyi ertelemezsiniz. Bilindiği gibi COVID-19’da da teşhis ne kadar erken konulmuşsa, tedaviniz o ölçüde kolaylaşıyor.

FAYDA 2: Üzülerek belirteyim ki COVID-19 geçirirken bunun üzerine bir de influenza/grip enfeksiyonunun eklenmesi ya da mevcut bir gribal enfeksiyonunuz sürerken ek olarak bir de COVID-19 enfeksiyonuna yakalanmanız ihtimali herkes için söz konusudur. İşte bu yıl bu iki kötü ihtimalden uzak durmanın yolu risk grubunda olanların mutlaka grip aşılarını yaptırmalarıdır.

NETİCE ŞUDUR
PANİĞE GEREK YOK

BİLELİM ki bu aşılara ulaşmak ve onları yaptırmak için gösterilen panik yersizdir, gereksizdir. Ve bilelim ki zaten önceki yıllara oranla çok daha yoğun koruma önlemleri alacağımız için (maske takacağız, mesafeli olacağız, her türlü bulaşmadan maksimum ölçüde korunacağız) soğuk algınlığı da grip de zatürre de geçmiş yıllara oranla daha az görülecektir. Diğer taraftan bu yıl bağışıklık sistemimizi de güçlü tutmaya çok özen göstereceğimiz kesindir. İşte bu nedenle bu iki aşıyı herkesin mutlaka yaptırması gerekmiyor. Paniğe kapılmanın anlamı yok. Karaborsacılara fırsat vermenin, aşı stoklayıp yanlış yollara girmenin hiç kimseye faydası olmayacak.