Gündem
  • 11.4.2006 15:06

170 KANUNDAKİ CEZALAR DEĞİŞTİRİLİYOR...

ALİ ULURASBA
ANKARA (İHA) - Hükümet, 170 ayrı kanunda yüzlerce maddede değişiklik öngören, bazı maddelerdeki cezaları düşüren ve kaldıran, özellikle maddi cezalar olmak üzere bazılarındakileri arttıran "Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"nı TBMM'ye gönderdi.
3 geçici olmak üzere, toplam 7 maddeden oluşan kanun tasarısıyla "Hafta Tatili Hakkında Kanun, Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarla Kara Suları Dahilinde İcrayı San'at ve Ticaret Hakkında Kanun, İpek Böceği ve Tohumu Yetiştirilmesi ve Muayene ve Satılması Hakkında Kanun, Sıcak ve Soğuk Maden Sularının İstismarı ile Kaplıcalar Tesisatı Hakkında Kanun, Ecza Ticarethaneleriyle Sanat ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkanlara Mahsus Kanun, Seriri Taharriyat ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuarları Kanun, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanun, Umumi Hıfzısıhha Kanunun, Hususi Hastaneler Kanununu, İskan Kanununu, Vakıflar Kanununu, Kabahatler Kanunu, Öğretici ve Teknik Filimler Hakkında Kanunun, Radiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunu, Bazı Maden Hurdalarının Dışarı Çıkarılmasının Yasak Edilmesi ve Satın Alınması Hakkında Kanun, Yüksek Mühendis ve Teknik Okulları Mezunlarının Mecburi Hizmetlerine Dair Kanun, Milli Piyango Teşkiline Dair Kanunu, Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanun, Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanun, Yangın, Yersarsıntısı, Seylap veya Heyelan Sebebiyle Mahkeme ve Adliye Dairelerinde Ziyaa Uğrayan Dosyalar Hakkında Yapılacak Muamelelere Dair Kanun, Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanunu, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Posta Kanunu, Matbaalar Kanunu, Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun" olmak üzere, Türkiye'de bu güne kadar yapılmış 170 kanunun yüzlerce maddesi değiştiriliyor. Yapılan değişikliklerle bazı aflar ve ceza indirimleri getirilirken, bazılarında ise cezalar arttırılıyor. Tasarının Adli Sicil Kanununun 13. maddesinde değişiklik öngören maddesiyle "Yasaklanmış Haklar" ile ilgili yeni bir düzenleme yapılıyor. Düzenlemeye göre Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkumiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilecek.
Bunun için şu açıklamalar yapıldı:
"Mahkum olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren 5 yıllık bir sürenin geçmiş olması; kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve dürüst bir insan olarak hayatını sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması gerekecek. Ayrıca mahkum olunan cezanın infazına genel af veya etkin pişmanlık dışında başka bir hukuki nedenle son verilmiş olması halinde, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilmesi için, hükmün kesinleştiği tarihten itibaren mahkum olunan cezaya tekabül eden ceza zamanaşımı süresi kadar bir sürenin geçmesi gerekecek. Yine, yasaklanmış hakların geri verilmesi için, hükümlünün veya vekilinin talebi üzerine, hükmü veren mahkemenin veya hükümlünün ikametgahının bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemenin karar vermesi gerekecek. Mahkeme bu husustaki kararını, dosya üzerinde inceleme yaparak ya da Cumhuriyet savcısını ve hükümlüyü dinlemek suretiyle verebilecek. Yasaklanmış hakların geri verilmesi talebi üzerine mahkemenin verdiği karara karşı, hükümle ilgili olarak Ceza Muhakemesi Kanununda öngörülen kanun yoluna başvurulabilecek. Yasaklanmış hakların geri verilmesine ilişkin karar, kesinleşmesi halinde, adli sicil arşivine kaydedilecek. Yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna başvurulması nedeniyle oluşan bütün masraflar hükümlü tarafından karşılanacak. Maddenin gerekçesinde ise 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki çeşitli kanunlardaki süresiz hak yoksunluğu doğuran bu hükümlere rağmen, yasaklanmış hakların geri verilmesi yolunun kapalı tutulması, uygulamada ciddi sorunlara yol açacaktır. Bu sorunların çözümüne yönelik olarak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki çeşitli kanunlardaki kasıtlı bir suçtan dolayı belirli süreyle hapis cezasına veya belli suçlardan dolayı bir cezaya mahkum olan kişilerin süresiz olarak kullanmaktan yasaklandıkları hakları tekrar kullanabilmelerine imkan tanıyan bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur."

 

Ameliyatı İskaiye İşletme Kanunu Muvakkat Kanunu'nda değiştirilen cezalar şöyle:
"- Limanlar Kanunu'nda değiştirilen ceza, Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemilerin uyması gereken kurallara uymayanlar liman başkanı tarafından 500 Türk Lirası'ndan 20 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilecek. (Bu hükümdeki ceza 5 liradan 200 liraya kadardı)
- Hafta Tatili Hakkında Kanunda değiştirilen ceza, kanununa uymayan dükkan ve mağaza ve müessese sahip veya müdürlerine belediye encümeni tarafından 100 Türk Lirası idari para cezası verilecek. Bu cezaların geliri belediyelere aktarılacak.
- İktisadi Müesseselerde Mecrubi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanunda Değiştirilen ceza, kanuna aykırı hareket edenlere, 100 günden az olmamak üzere adli para cezası verilecek.
- Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarla Kara Suları Dahilinde İcrayı San'at ve Ticaret Hakkında Kanunu'nda değiştirilen ceza, kanunun 1. maddesine Türkiye limanları arasında kabotaj yapan gemilerin kaptanlarına ve yabancılara ait deniz taşıtlarının sahiplerine bin Türk Lirası'ndan 25 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilecek.
- İpek Böceği ve Tohumu Yetiştirilmesi ve Muayene ve Satılması Hakkında Kanunu'nda değiştirilen ceza, kanun hükümlerine aykırı olarak tohum üreten, satışa arz eden veya satan kişiye bin Türk Lirası'ndan 5 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilecek. Ayrıca, üretilen, satışa arz edilen veya satılan tohumlara el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
- Sıcak ve Soğuk Maden Sularının İstismarı ile Kaplıcalar Tesisatı Hakkında Kanunda değiştirilen ceza, maden suyu şişelerine diğer ticaret ve sanat müesseseleri tarafından imal edilen maddeler konup satılamayacak. Bu yasağa aykırı hareket eden kişiye bin Türk Lirası'ndan 5 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilecek. Ayrıca, şişelere içindekilerle birlikte el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir. Ceza parası ilgili belediyelere aktarılacak.
- Ecza Ticarethaneleriyle Sanat ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkanlara Mahsus Kanunda değiştirilen ceza, kanuna muhalefet eden ve kurallara uymayan ecza ticarethaneleri sahip veya müdürü mesulleriyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir maddeler satıcılığı yapanlara, mahalli mülki amir tarafından 200 Türk Lirası'ndan 500 Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilir. Bu maddelerin satışı kamu sağlığı bakımından tehlikeli bir durum oluşturuyorsa, tehlike giderilinceye kadar geçici olarak işletme faaliyetten men edilecek.
- Seriri Taharriyat ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuarları Kanunu'nda değiştirilen ceza, uzman olup da izinsiz laboratuar açanın laboratuarı, bu kanunda yazılı usul uyarınca izin alınıncaya kadar mahalli mülki amir tarafından kapatılacak. Uzman olmayıp da bu çeşit laboratuar açanlara veya izinle açmış oldukları laboratuvarlarını uzman olmayanlara terk edenlere bin Türk Lirası'ndan 5 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilir ve ayrıca laboratuar kapatılacak.
- Fenne uygun tahliller yerine getirilmediği ve beyannamesinde belirtilen hükümlere uymadığı veya yönetmeliğe aykırı hareket ettiği belirlenenlere mahalli mülki amir tarafından bin Türk Lirasından 3 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilecek. Ayrıca, şartlar yerine getirilinceye kadar laboratuar kapatılacak.
- Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nda değiştirilen ceza, hakimin reddi isteğinin merci tarafından usul veya esas yönünden kabul edilmemesi halinde istekte bulunanlardan her birine 100 Türk Lirası'ndan 500 yüz Türk Lirası'na kadar disiplin para cezası hükmolunacak. Birden çok hakim bir arada reddedilmişse para cezasının üst sınırı uygulanacak. Hakim hakkında aynı davada aynı tarafça ileri sürülen ret isteğinin reddi halinde verilecek disiplin para cezası bir önceki para cezasının iki katından az olamayacak. Bu disiplin para cezasının tahsili için davaya bakacak mahkeme dosyanın gelişi tarihinden başlayarak onbeş gün içinde gereğini yapar. Merci kararının uygun bulunmayarak kaldırılması veya bozulması halinde tahsil olunmuş disiplin para cezası ilgilinin isteği üzerine geri verilecek.
- İhtiyati tedbir kararının uygulanması dolayısıyla verilen emre uymayan veya o yolda alınmış tedbire aykırı davranışta bulunan kimse eylemi Türk Ceza Kanununa göre daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, bir aydan altı aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
- Kapalı yapılan duruşmalar hakkında Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uygulanır.
- Kişi, dışarı çıkarılması sırasında direnç gösterir veya karışıklıklara neden olursa yakalanacak; hakim veya mahkeme tarafından, avukatlar hariç, verilecek bir kararla derhal, dört güne kadar disiplin hapsine konulabilecek. Ancak, çocuklar hakkında disiplin hapsi uygulanmayacak. Bu maddelerde gösterilen hükümler mahfuz kalmak şartıyla şahitlik için çağrılan herkes gelmeğe mecbur hale getiriliyor. Usulüne uygun olarak çağrılıp da mazeretini bildirmeksizin gelmeyen şahitler zorla getirilecek ve gelmemelerinin sebep olduğu giderler takdir edilerek, kamu alacaklarının tahsili usulüne göre ödettirilecek. Zorla getirilen şahit evvelce gelmemesini haklı gösterecek sebepleri sonradan bildirirse aleyhine hükmedilen giderler kaldırılacak.
- Şahitliğin zorunlu olduğu hallerde, geçerli bir sebep olmaksızın, şahitlikten veya yeminden çekinen şahit hakkında bundan doğan giderlere hükmedilmekle beraber ayrıca, on güne kadar disiplin hapsi verilecek. Yeniden dinlenmek üzere dava ertelenecek ve bu oturum masrafına da mahkum edilecek. Yine, şahitlikten ve yeminden sebepsiz olarak çekinilirse, bu halde mahkemece 15 güne kadar disiplin hapsine hükmolunacak. Kişi, şahitliğe ilişkin yükümlülüklere uygun davranması halinde derhal serbest bırakılacak.
- Tababet ve Şuabatı fımından tehlikeli bir durum oluşturuyorsa, tehlike gidSan'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanununda değiştirilen ceza, diploması olmadığı halde, menfaat temin etmek amacına yönelik olmasa bile, hasta tedavi eden veya tabip unvanını takınan şahıs bir yıldan 3 yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak. Bu kanun çerçevesinde tevkif o an ve doktorluk yapma salahiyeti olmayan ya da her ne suretle olursa olsun doktorluk yapmaktan yasaklı bulunan bir tabip doktorluk yaparsa, 500 Türk Lirası'ndan 5 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezasına çarptırılacak.
- Kişisel çıkar amacı olmasa bile diplomasız olarak diş hekimliği mesleğine ilişkin herhangi bir muayene veya müdahale yapan, diş hekimliği klinik hizmetleriyle ilgili işyeri açanların meslek icraları durdurulacak. Bu kimseler hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası verilecek. Dişçilik ehliyeti olmayan veya her ne suretle olursa olsun diş hekimliğinden yasaklı olan tabip, diş tabibi veya dişçi, dişçilik sanatını icra ederse 500 Türk Lirası'ndan 5 bin Türk Lirası'na kadar idari para cezası verilecek. Diploma veya belgesi olmadığı halde ebeliği sanat ittihaz edenlere, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde, yüz Türk Lirası idari para cezası verilecek.
- Ruhsatsız ve izinsiz sünnetçilik edenlere, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde, bin Türk Lirası idari para cezası verilecek. Yine ilgili kanundaki hükümlere uymayan sünnetçilere, yüz Türk Lirası idari para cezası verilecek. Yetkisi olmadığı halde hastabakıcılık yapan ve bu ünvanı takınanlara yüz Türk Lirası idari para cezası verilecek.
- Laboratuarlarında kolera ve veba ve ruam kültürleri bulunduranlar 50 günden az olmamak üzere adli para cezası verilecek. Müsaadesiz bir şehir ve kasabadan diğerine ölü nakledenler Kabahatler Kanununa göre 100 TL ceza verilecek."

Güncellenme Tarihi : 25.3.2016 08:06

İLGİLİ HABERLER