ABD İLE YAPILAN ÇETİN PAZARLIKLARIN PERDE ARKASI ORTAYA ÇIKTI...

HAKAN AKKAYA ANKARA- Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Irak'a yönelik operasyonu öncesi Türkiye'den destek talebinde bulunması ile başlayan müzakereler tamamlandı. Türk ve ABD heyetleri arasında haftalardır süren müzakerelerde Türk tarafı, 'Olmazsa olmaz' taleplerinin büyük ölçüde müzakere metnine alınmasını sağladı. Türkiye adına müzakerelere katılan Büyükelçi Deniz Bölükbaşı'nın önderliğinde sabahlara kadar süren görüşmelerde Özel Kuvvetler Komutanlığı'ndan Kurmay Albay Sadık Üstün, ABD'li kurmayları terletti. Zaman zaman ABD'li heyet üyelerinin masadan kalkıp, itirazlarını Pentagon'a bildirdikleri öğrenildi. ABD'lilerin kabul etmek istemedikleri, ancak dirençlerini kaybettikleri Türk tarafının talepleri karşısında ABD'nin Büyükelçisi Robert Pearson'u çağırdıkları bilinen görüşmelerde, Türk heyeti üstün bir performans sergileyerek özellikle Irak'ın kuzeyinde yuvalanan terör örgütlerine yönelik operasyon serbestisi talebini mutabakat metnine aldırdılar. Haftalarca süren siyasi, ekonomik ve askeri taleplerin kaleme alındığı müzakerelerde sadece Özel Kuvvetler Komutanlığı'nın görev sahasına giren iki maddenin 4 gün boyunca tartışıldığı öğrenildi. Türkiye'nin Türkmenlere garantör olması, Türkmenlere veya Kerkük/Musul'a bir saldırı olması halinde ABD güçlerinin müdahaleye davet edileceği, burada istenilen sonuç elde edilemez ise TSK timlerinin müdahalesine imkan tanıyan madde ile bölgedeki terör örgütlerine yönelik Türk askerine operasyon serbestliği getirilmesi müzakerelerin en tartışılan maddeleri oldu. Varılan anlaşma ile Irak harekatının başlamasıyla birlikte Türk güvenlik güçleri istedikleri anda havadan ve karadan düzenleyecekleri operasyonlarla terör örgütü yuvalarını imha edebilecekler. ABD ve Türk heyetlerinin haftalardır süren müzakerelerinde koalisyona ortak ülkeler Irak'ın yönetiminde söz sahibi olacaklar. Bu çerçevede Türkiye, harekat sonrasında hükümetin kurulmasından Irak'ın yönetimine kadar her boyutta ortak biçimde yönetimde söz sahibi olacak. Günlerdir kamuoyunda tartışılan ve pek çok sorunun cevabını bulamadığı müzakerelerden bazı notlar: ''- Irak harekatında ABD güçleri Suudi Arabistan, Ürdün ve Türkiye'de konuşlanırken genel karargah Kuveyt olacak. - Türk Silahlı Kuvvetleri, asli görev olarak ve öncelikle olarak büyük göç olması ihtimaline karşı tedbir alma görevi üstlenecek. - ABD'nin ilk müdahaleyi başlattığı anda Türk Silahlı Kuvvetleri sadece destek birliği gibi görev yapacak. - ABD tarafından Irak'a yapılması planlanan harekatın 20 gün içinde sonuçlandırılması bekleniyor. Bunun ilk 11 gününün hava bombardımanı ile askeri hedeflerin vurulması, kalan 9 günde ise kara harekatı ile belirlenen noktaların ele geçirilmesi planlanıyor. Yetkililer, her türlü aksiliği de göz önünde bulundurarak askeri harekatın en fazla 30 gün sürebileceğini ifade ediyorlar. - Savaş sonrasında bölgede siyasal yapılanmanın nüfus oranlarına göre gerçekleşmeyeceği öğrenildi. Çünkü kurulacak ilk Meclis'in arkasında nüfus oranlarına göre belli grupların etnik temsili yerine ordu merkezli Üniter bir yapının oluşması hedefleniyor. - Koalisyona katılan ülkeler Irak'ın yönetiminde söz sahibi olacaklar. Bu çerçevede Türkiye, harekat sonrasında hükümetin kurulmasından Irak'ın yönetimine kadar her boyutta ortak biçimde yönetimde söz sahibi olacak. - Harekat sonrasında önce Anayasa Kurultayı toplanacak. Irak için Demokratik bir Anayasa hazırlığının çalışması yapılarak Anayasa çıkarılacak. - Türkiye'nin doğu ve güney doğusunda hiçbir terör örgütü kampı bırakılmayacak. ABD tarafından El Kaide bağlantısı olduğu belirlenen Al Ansar-ül İslam, Halepçe'deki bazı terör kampları ve arazinin değişik yerlerinde eğitim ve barınmalarını sürdürdüğü belirlenen tüm bölücü-yıkıcı terör örgütü kampları temizlenecek. Öte yandan, göç adı altında terör örgütlerinin Türkiye'ye sızması da önlenecek. - Irak'ta Kürtler üniter devletin bir parçası olarak yer alacak. Bölge tüm unsurlarıyla silahtan arındırılacak. - ABD'liler Irak'ın idari yapılanmasında her kademede söz sahibi olacaklar. Bugüne kadar ki icraatlarıyla halkın sempatisini kazanan, görevini iyi yerine getiren bazı mahalli idarecilerin yerini koruyabileceği belirtilirken, yerel yönetimler de dahil pek çok idarecinin yerine ABD'li görevliler atanacak. - Askeri güçler bölgede tam istikrarın sağlandığına kanaat getirildiğinde belli bir plan dahilinde bölgeden çekilecekler. - Türkiye mutabakat metninin 3. maddesinde yer alan ifadelerle operasyonun her döneminde terör örgütlerine karşı operasyon yapma yetkisi ile donatıldı. Alınan tedbirlerle Kuzey'e kaçış veya terör örgütlerinin yer değiştirmesi de önlenecek. - Barzani ve Talabani'nin sözünde durup durmaması, harekata olumlu katkı sağlayıp sağlamaması gibi hususlar tümüyle ABD'nin sorumluluğuna bırakıldı. KYP ve KDP'nin uyumsuzluğu halinde operasyon planlarında değişiklik yapılabileceği ve bunun da hem operasyon için hem de Barzani ve Talabani güçleri için iyi sonuçlar getirmeyeceği öğrenildi. - Şırnak Valisi'nin koordinatörlüğünde barınma ve barındırılan kimselerin iaşe ve ibatelerinin karşılanması ile vazifelendirildi.'' Müzakerede, Türkiye adına Büyükelçi Deniz Bölükbaşı, ABD adına Büyükelçi Robert Pearson imza koyacaklar. Irak'ın yeniden yapılandırılmasında tümüyle Irak'ın öz kaynaklarının kullanılacağı öğrenildi. Türk ve ABD heyetleri arasında müzakerenin en çekişmeli maddeleri Türkmenler'in korunmasıyla ilgili 4. madde ile Türk Silahlı Kuvvetleri'nin terör örgütlerine yönelik gerektiğinde müstakil olarak operasyon yapabilmesine serbestlik sağlayan 7.madde üzerinde yaşandı. Türk ve ABD'li askeri yetkililerin bu görüşmelerine Türk Dışişleri de 'Olmazsa olmaz' dayatmasını gösterince Türkiye'nin talepleri olduğu gibi müzakere metninde yer aldı. Sadece iki madde üzerindeki göre9 günde ise kara harekatı ileüşmelerin 4 gün sürdüğü öğrenildi. Uzmanlar, Türkiye'nin Irak harekatı ile ilgili asker bulundurma ve operasyonda belirlenen çerçevelerde ortak hareket etme işlemlerini 6 aylık bir süre için kabul ettiği, şayet Türkiye istemez ise sürenin uzatılamayacağını ifade ettiler. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:27