KAYNAK : Haber Vitrini
ANKARA - Türkiye'nin ABD ile ticaret hacmi, 6,5 milyar doları bulurken, 174 yıl önce Osmanlı Devleti'nin ABD'ye ihracatı 400 bin dolar idi.
İlk ticari ilişkilerin 1785'de başladığı ABD, Osmanlı Devleti ile ticaret anlaşması imzalayabilmek için 45 yıl uğraşmıştı. Bu konuda görevlendirilen heyetler içinde Benjamin Franklin'in de yer aldı.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali İhsan Gencer, Türk-Amerikan ticaret ilişkileri ve silah ticareti konularında ilginç bilgiler verdi.
ABD'nin genç bir devlet olarak dünya siyasetine girişinden sonra ilk ABD gemisinin 1797'de İzmir limanına geldiğini anlatan Prof. Dr. Gencer, daha sonra bir başka ABD gemisinin de İstanbul'a kadar gelmesiyle ilk ilişkilerin başladığını söyledi.
Prof. Dr. Gencer, 1802 yılında ABD'nin İzmir'e bir konsolos tayin ettiğini, konsolosun iki yıl kaldıktan sonra Osmanlı Devleti'nin konsolosluğunu tasdik etmemesi nedeniyle ülkesine geri dönmek zorunda kaldığını söyledi. ABD'nin 1808 yılında yeniden konsolosluk için teşebbüse geçtiğini ancak Osmanlı devletinin yine kabul etmediğini ancak Kaptan Paşa'nın girişimi ile 1811 yılında ticari ataşelik benzeri bir görev için izin verildiğini söyledi.
Prof. Dr. Gencer, Osmanlı Devleti'nin siyasi ve ekonomik olarak sıkıntılar içinde bulunduğu 1828 yılında yaklaşık 70 bin dolarlık mal aldığı ABD'ye, yaklaşık 400 bin dolarlık mal sattığına dikkati çekti.
Prof. Dr. Gencer, ABD'nin Osmanlı ile ilk resmi anlaşmanın 1830 yılında ''Türk Amerikan Dostluk, Ticaret ve Seyr-i Sefain Anlaşması'' adıyla imzalandığını söyledi.
2. Mahmut'un, Amerika'nın dünyada rüştünü ispatlamış harp gemilerinin teknolojisinin Osmanlı Devleti'ne aktarılması şartıyla bu anlaşmaya razı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gencer, 2. Mahmut'un bu isteğinin anlaşmaya ''gizli madde'' olarak konulduğunu söyledi. Prof. Dr. Gencer, Amerikan senatosunun ticaretle ilgili maddeleri kabul ederken, gizli maddeyi anlaşmadan çıkardığını, bunu duyan 2. Mahmut'un ise ABD elçisini huzurundan kovduğunu anlattı.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 18:18
