ABD'li yetkililere biraraya gelen 11 Iraklı mühendis ve ekonomist, petrolün geleceğini tartıştı. Saddam'ın petrolü denize boşaltmasından korkan yetkililer, ''Temizlemek için 50 milyar dolar gerekir'' dedi
Olası Irak savaşının tansiyonu yükseldi. Irak Lideri Saddam Hüseyin ve ABD ordusunun her hareketinden etkilenen petrol fiyatlarının üzerindeki belirsizlik, global ekonomiyi de tehdit etmeye başladı. Irak rezervlerinin bolluğu da savaş öncesinde yatırımcıların gözlerini kamaştırmaya başladı.
Time dergisinin haberine göre bunun için geçen ay 11 Iraklı mühendis ve ekonomistin ABD yetkilileri tarafından Irak rezervlerini görüşmek için Washington'ı çağrıldı. ABD'li yetkililerle 2 gün temasta bulunan ve Irak'tan gelecek herhangi bir misillemeden korktukları için kimliklerinin gizli tutulmasını şart koşan Iraklı mülteciler, ABD ordusunun Irak'a girmesinin ardından Iraklı petrol zenginlerinin geleceğini tartıştı.
Yetkililer Irak'ın bilinen 112 milyar varillik petrol rezervinin bulunduğunu ve 226 milyar varillik rezervi bulunan Suudi Arabistan'dan sonra dünya petrol rezervi sıralamasında ikinci durumda bulunduğunu belirtiyor. Yetkililer, Irak'ın petrol rezervinde ABD'den 5 kat daha büyük olduğunu sözlerine ekliyor. Irak'ta 112 milyar varile ek olabilecek 220 milyar varillik petrol rezervlerinin bulunduğu da tahminler arasında. Ancak tahmini petrol rezervleri Saddam rejiminin yönetimini altında olduğu için şimdiye kadar açığa çıkmadı.
KUYULARIN TAMİRİ MASRAFLI
Yetkililer, Saddam'la ABD'nin karşı karşıya gelmesinin tek nedenini, petrole bağlamanın yanlış olacağını savunuyor. ABD'nin müttefikleri ve rakipleri, Irak'tan kendilerine de bir pay düşecek mi diye gözlerini açmış bekliyor. Peki bu kara elması kim düzenee koyacak? İşte asıl soru bu. Çünkü Irak yönetiminin ihmali yüzünden kullanılamaz hale gelen rafinerilerin tamiri için milyarlarca dolar gerekiyor.
FAKİR IRAK'A DESTEK
Özellikle Körfez Savaşı sonrasında ABD'ye sinirlenip, petrol kuyularını yakan Saddam, bunların kullanımını da engelledi. Irak'taki petrol bölgelerini yeniden şekillendirmek için de milyarlarca dolar gerekiyor. Bütün bu yüksek maliyetler petrol şirketlerinin biraz daha geri planda kalmasına neden oluyor. Ancak büyük petrol firmaları sabırla bekliyor. 11 Iraklı mülteci arasında bulunan OPEC'in eski Genel Sekreteri Fadhil Chalabi, ''Irak'a gelecek yatırımcının petrolden kazanacağı parayı ülkesine değil yine fakir Irak'ı yeniden yapılandırmak için kullanmalı. Çünkü Irak sermaye fakiri bir ülke'' diyor.
SAVAŞIN PERDE ARKASINDA SORULAN 3 SORU
1- Petrol fiyatları ne kadar yükselecek?
Bu tamamen savaşın ne kadar süreceğine bağlı. Eğer savaş birkaç hafta sürerse Irak'ın 2.8 milyon varillik günlük üretimi en iyi ihtimalle 3 ay kadar duracak. Bölgede mayın araştırması yapılacak ki, bölge yabancı yatırımcıya açılabilsin. Bu aşamada günlük 2.5 milyon varillik kapasitesi bulunan Suudi Arabistan'ın üretimi artırması bekleniyor. Bush 36 günlük petrol rezervlerinin bulnduğunu da belirtti. Ancak savaş sonrasında petrol fiyatları hakkında ortaya atılan ve en çok kabul edilen senaryo, fiyatların varil başına 36 dolara kadar çıkması. Zaten petrol fiyatlarının 36 dolarda kalması ABD'nin de 2003 yılında yüzde 3 büyümesini sağlayacak.
2- Saddam petrol kuyularını havaya uçurursa ne olacak?
Aanalistler ABD'ye olan hırsından dolayı Saddam'ın bunu yapabileceğini belirtiyor. Çünkü daha önce de Körfez Savaşı'nın ardından 700 Kuveyt petrol kuyusunu havaya uçurmuştu. Bu da bölgede hava kirliliğine neden olmuştu. Toplam zarar yaklaşık 20 milyar dolardı. Eğer ABD'li yetkililer bu girişimi engellerse, Irak'ın da yeniden yapılanması hızlanacak. Saddam eğer savaş esnasında 3 milyon varillik günlük üretimini Körfeze dökerse, bunun temizlenmesinin maliyeti 50 milyar dolara kadar çıkabilir.
3- ABD'li şirketlere bu savaştan nasıl bir ikramiye ile çıkacak?
Saddam hükümetinin yıkılmasından ABD'li şirketlerin yarar sağlayacağı bekleniyor. Enerji sektöründe görev alan bazı yetkililer Schlumberger, Baker Hughes ve Halliburton gibi enerji şirketlerinin Irak'ı yeniden yapılandırmak için daha şimdiden 2 milyar dolarlık kontratlara imza attığını belirtiyor. Saddam hükümeti birçok anlaşamaya imza atmıştı. Bunlar arasında Royal/Dutch Shell, İtalyan ENİ, Rus Lukoil ve Fransız TotalFinaElf bulunuyordu. Bu anlaşmaların toplam değeri de 38 milyar dolardı. Ancak Saddam yönetiminin düşürülmesiyle bu anlaşmalar da değerini kaybedebilir. Ancak Rus firma, hükümetten ABD ile savaşa girmesi halinde anlaşmasının korunması talebinde bulunmuştu.
sabah
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:20
