AÇLIK SINIRI 726 YTL, YOKSULLUK SINIRI İSE 2 BİN 366 YTL
YUSUF ZİYA ERARSLAN
ANKARA - Gıda enflasyonundaki 12 aylık artış oranı yüzde 13.29 olarak belirlenirken, peynir, yumurta, ayçiçek yağı, margarin ve balık fiyatlarındaki gerileme mutfak harcamasını bir nebze olsun rahatlattı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2008 yılı tahmini değerlere göre dört kişilik bir ailenin açlık sınırını 255 YTL, yoksulluk sınırını ise 660 YTL olarak açıklamıştı. Yaklaşık 21 yıldır "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması" yapan Türk-İş'in hesapları, TÜİK'in açıkladığı rakamları iki katından daha fazla solladı. Yapılan araştırmada Eylül 2008 ayı sonucuna göre, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 726.47 YTL ve yoksulluk sınırı 2 bin 366.34 YTL olarak belirlendi.
Türk-İş'in araştırmasına göre, Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 0.46 oranında gerilerken, geçtiğimiz ay Ramazan nedeniyle fiyatı artan çoğu gıda maddesinin fiyatı normal seyrine döndü. Gıda harcaması tutarında yılın ilk 9 ayı itibariyle artış oranı yüzde 5.58, son 12 ay itibariyle yüzde 10.80 oldu. Son aylarda gıda fiyatlarındaki artışın genel enflasyon düzeyine etkisi ise olumlu oldu.
Son 20 aydır yüzde 10 düzeyinin üstünde eğilim gösteren yıllık ortalama artış da yüzde 13.29 olarak gerçekleşti. Gıda harcaması çalışmasına temel alınan beslenme kalıbında yer alan bazı ürünlerin fiyatlarında Eylül 2008 itibariyle gözlenen değişim ise şu şekilde gerçekleşti:
"Süt, yoğurt, peynir grubunda; peynir fiyatı geçtiğimiz aya göre ortalama yüzde 8,83 oranında gerilemiştir. Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat gibi ürünlerin bulunduğu grupta; et, tavuk, sakatat, tavuk fiyatı aynı kalmış, yumurta fiyatı ise yüzde 20 oranında gerileyerek 20 YKr olmuştur. Balık mevsiminin başlamasıyla bollaşan balık fiyatları başlangıçta nispeten yüksek olmuş, ancak ilerleyen günlerde azalarak mutfak harcamasına olumlu yansımıştır. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, nohut, yeşil ve kırmızı
mercimek, barbunya) fiyatı bu ay da değişmemiştir. Meyve-sebze fiyatları geçtiğimiz aya göre bu ay biraz yükselmiştir. Ortalama olarak geçtiğimiz ay meyve-sebze kilogram fiyatı 1.87 YTL olarak hesaplanmışken, bu ay 1.91 YTL olmuştur. Bu artışta meyve fiyatlarının etkisi vardır. Hesaplamada -her zaman olduğu gibi- pazarda yoğun olarak bulunan ve satılan ürünler temel alınmıştır. Ekmek, pirinç, un gibi ürünlerin bulunduğu grupta; sadece pirinç fiyatında artış tespit edilmiştir. Son grup içinde yer alan gıda
maddelerinden; tereyağı ve zeytinyağı fiyatı değişmemiş, margarin ve ayçiçeği yağı fiyatı gerilemiştir. Siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı aynı kalırken, baharat (kimyon, nane, karabiber, vb.) ürünlerinden nanenin fiyatı yüzde 30 oranında artmıştır. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinden ceviz ve ayçekirdeği fiyatında artış vardır. Bal, tuz, ıhlamur, çay, salça, fiyatı bu ay genelde değişmezken, şeker yüzde 5.49 ve reçel yüzde 13.08 oranında zamlanmıştır."
Türk-İş'in açlık ve yoksulluk sınırı çalışmasına göre 1987 Aralık ayında açlık sınırı 128.182 TL ve yoksulluk sınırı 389.611 TL iken, 2008 yılı Eylül ayında bu tutar sırasıyla 726 ve 2 bin 366 YTL olarak hesaplandı.
Türk-İş'in hesaplamasına temel olan gıda maddelerinin fiyatları doğrudan piyasadan, market ve semt pazarları dolaşılarak belirleniyor. Türk-İş tarafından oluşturulan gıda endeksi ile TÜİK'in gıda endeksi, yıllık ortalama artış oranı olarak benzeri gelişim gösteriyor.
