Dünya
  • 10.6.2002 08:53

AFGANİSTAN'IN GELECEĞİNİ LOYA JİRGA BELİRLEYECEK

KAYNAK : Haber Vitrini KABİL - Taliban'ın devrilmesinin ardından Batılı ülkelerin girişimiyle gerçekleştirilen Bonn'daki Afganistan Konferansı'nda Afgan halkının geleceğinin ilk adımı atılmış, Hamid Karzai başkanlığında bir hükümet kurulmuştu. İkinci adımı ise bugün Kabil'de toplanacak geleneksel meclis Loya Jirga belirleyecek. 'Büyük Temsilciler Meclisi' denilen ve aşiret ileri gelenlerinin toplanma geleneğine dayanan Loya Jirga, Karzai hükümetinin yerini alacak yeni hükümeti belirleyecek ve iki yıl sonra yapılması hedeflenen demokratik seçimlerin hazırlıklarını yapacak. Afganistan'da başbakanlık görevini sürdüren Hamid Karzai'nin bundan sonra da aynı göreve talip olmasıyla ilgili kararı da Loya Jirga verecek. Loya Jirga'nın toplanması için kurulan komisyonunun Başkan Yardımcısı ve Hukuk Profesörü Mahbube Hokukmal, Afganistan'da geleneklere uygun davranmanın ve ülkenin içinde bulunduğu koşulların önemine değinerek, "Küçük ve Büyük Temsilciler Meclisi'nin toplanması, iyi ve sınanmış geleneklerimizdendir. Önemli siyasi ya da toplumsal sorunları aşmak için konuşmalar yapmak ve birbirimizle konuşarak uzlaşma sağlamak bizim tarzımız. Afganistan, dünya savaşlarında tarafsız kalmaya da böyle karar vermişti. Şimdi de tarihimizin çok hassas bir dönemindeyiz ve bu Loya Jirga'nın güncel sorunlarımızı da çözebileceğini umuyorum" dedi. ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLAR Bugün bir araya gelecek bin 500 temsilcinin arasında demokratik grup temsilcileriyle aydınların yanı sıra, komşu ülkelerden destek alan eski seçkinler tabakası ve iktidar hırsıyla dolu komutanlar da var. Ancak, Hokukmal, Loya Jirga'yı oluştururken her dinin ve her etnik grubun temsil edilmesini sağladıklarını anlatıyor. Çözüm bekleyen sorunlar arasında ise büyük işsizlik ve cehalet de var. Fakat çeyrek asırdan fazla süren ve savaşlar, devrim ve karşı devrimler, darbeler, dış müdahaleler ve sayısız siyasi entrikalarla dolu bir dönemin ardından en büyük görev, elbette barış ve güvenliğin sağlanması. Ama bunun ötesinde Loya Jirga'nın halkın güvenini kazanması da önem taşıyor. "Yüzde yüz güvenlik olmayacak. 23 yıl savaşın ardından bu olamaz da zaten" diyen Hokukmal, sözlerini, "Afganistan gibi sarsılmış bir ülkede tabii ki birçok kişisel çıkar kollanacak, tabii ki elinden kan damlayan delegeler de toplantıda bulunacak. Toplumumuzda iktidar hırslısı bu aşırılar var ve bunların katılımını tamamen engellememiz olanaksız" şeklinde sürdürüyor. Bu durumda en önemli görevlerden biri, Loya Jirga toplantısı ve yeni oluşturulacak hükümetin güvenliğinden sorumlu, Türkiye'nin komutasındaki Uluslararası Barışa Destek Gücü ISAF'a düşüyor. Uzun vadeli güvenliğin sağlanması için yeni bir kuşağın yetişmesi gerektiğine dikkat çeken Hokukmal, Loya Jirga'nın bu konuya da çözüm bulmasından yana. 1964'de Loya Jirga'nın ilk kadın üyesi olmayı başaran Hokukmal, ancak bu aşamadan sonra ülkenin yeniden inşasının olanaklı olacağını savunuyor. AFGANLAR DEMOKRASİ İSTİYOR Kabil'de görev yapan Birleşmiş Milletler'in Afganistan Özel Misyonu üyesi Alman Thomas Ruttig ise ülkede 'terör devleti' imajından kurtulma ve demokrasi özleminin ne denli yaygın olduğunu vurguluyarak, bu Loya Jirga'nın Afgan tarihindeki diğer Loya Jirga'lardan daha demokratik olacağını savunuyor. Bu denli geniş bir önseçim sürecinin Afganistan tarihinde görülmedeğini söyleyen Ruttig, yine de meclisin demokratik niteliğinin yeterli olmadığını savunuyor. Ruttig, Afgan kaynaklarının tükenmiş olduğuna da dikkat çekerek, uluslararası topluluğa önemli görevler düştüğünü söylüyor: "Barış sürecinin ekonomik ve sosyal bir temele oturtulması gerekli. Bu çok önemli. Burada uluslararası topluluğa önemli rol düşüyor. Çünkü Afgan kaynakları tükenmiş, hiçbir şey kalmamış. Buraya yatırım yapılması ve dışardan gelen parayla Afganlar'a kendi elleri ve beyinleriyle ülkenin yeniden inşasını gerçekleştirmelerine yardım edilmesi gerekli. Özellikle de uluslararası topluluğun, 90'lı yılların başında olduğu gibi, Afganlar'ı ortada bırakmayacağına ikna etmek lazım." Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 17:08

İLGİLİ HABERLER