Atatürk'ün Samsun'a çıkmadan önce saraydan para alıp almadığı yıllarca tartışıldı. AliFuat Cebesoy'un kızının ortaya koyduğu bir belge, bu tartışmalara son noktayı koydu. Ulu önder Atatürk'ün okul ve silah arkadaşı Ali Fuat Cebesoy'un kızı Ayşe Cebesoy Sarıalp, tarihe ışık tutan bir belge ortaya çıkardı. Atatürk'ün imzaladığı belgede, ''Dahiliye Nezareti Celilesi'nden (İçişleri Bakanlığından) badehu ödenmek kaydıyla (daha sonra geri ödenmek kaydıyla) 1000 lira Osmaniye'yi (1000 Osmanlı lirasını) teslim aldım'' yazısı yer alıyor.
SIRRI, AYŞE CEBESOY SAKLADI
TERCÜMAN'a bu tarihi sırrı, anne tarafından Gerede'nin torunu olan, Mustafa Kemal Atatürk'ün Harbiye'den sıra, Kurtuluş Savaşı'ndan silah arkadaşı Ali Fuat Cebesoy'un kızı Ayşe Cebesoy Sarıalp açıkladı. Bu paranın, ''asayişin sağlanmasına harcanmak'' şartıyla verildiğini belirtti. Ödemeyi yapan dönemin Dahiliye Nazırı (İçişleri Bakanı) Gerede'nin hayatına ilişkin de şu bilgiyi verdi:
150'LİK SAYILDI, SÜRGÜNE GİTTİ
''TARİHİN cilveleri... Mehmet Ali Gerede, daha sonra 150'liklerden ilan edildi. 2 teyzem ve 2 dayımla beraber yurdu terk etti. Ailece çok sefalet çekti. Atatürk'ün vefatından 1 sene sonra yurda döndükten 15 gün sonra da öldü. Bu mücadelede bir takım hatalar yapıldı. Mustafa Kemal, hepsinin farkındaydı. Bunları tashih yoluna gidiyordu. Fakat ömrü vefa etmedi. O'nu çok genç kaybettik.''
İstiklal ateşini yakan bin liranın makbuzu
Mehmet Ali Gerede (solda), Atatürk'e bin lirayı verdikten sonra bu belgeyi sakladı. Bugün Ayşe Cebesoy'un çerçeveletip evinde koruduğu belgede, şu ifadeler yer aldı: ''Yalnız 1000 lirayı Osmaniyi, asayiş dahilinde görülecek lüzum üzerine sarf edilmek ve sonra teferruatlı hesaba tedbil olmak (ödenmek) üzere, iş bu yukarıda muharrer 1000 lirayı Osmaniyi'nin Dahiliye Nezareti Celilesi'nden alındığına mübeyyin makbuzdur. 13 Mayıs 1335 (1919) İmza: Mustafa Kemal.''
Türk Amerikan Üniversiteliler Derneği Başkanı 78 yaşındaki Ayşe Cebesoy Sarıalp, Kuzfuncuktaki müze gibi evini Tercüman'a açtı. Ayşe Hanım, babasının Atatürk ile olan arkadaşlığını, Kuzguncuk'ta yaşananları ve bugüne kadar bilinmeyen tarihi gerçekleri anlattı.
ATATÜRK BİZDE KALIRDI''
Ayşe Cebesoy, Atatürk'ün sık sık evlerinde kaldığını ve Büyükbabası İsmail Fazıl Paşa'yı ''baba'' gibi sevdiğini belirterek, yıllardır tartışılan bir konuya da tarihi belgeyle açıklık getirdi:
''Hafta sonları Ali Fuat ile Mustafa Kemal bizim evde kalıyorlardı. O zaman Kuzguncuk'taki evimiz Mustafa Kemal'e ve Ali Fuat'a bir nevi özel bir sosyal ekoldü. Çünkü büyükbabam İsmail Fazıl Paşa'nın çok muhterem tanıdığı zevatlar vardı. Dışarıda bulunmuş çok iyi eğitim almış, kültürlü Osmanlı paşaları. Bunlar hep Kuzguncuk'ta iştima yaparlarmış. Mustafa Kemal ile Ali Fuat bunları dinlerlermiş. Dolayısıyla bir nevi eğitim alanı.''
ATATÜRK'E HAYRAN OLDULAR
''İsmail Fazıl Paşa, Dahiliyi Nazırı (İçişleri Bakanı) Mehmet Ali Gerede'nin büyük kızı Leyla Makbule Hanım'ı oğluna istiyor. Bu şekilde bir izdivaç oluyor. Mehmet Ali Gerede Kuzguncuk'taki eve girip çıkarken Mustafa Kemal'le de tanışıyor. Mustafa Kemal'in zekasına ve ileri görüşüne büyük bir hayranlık duyuyor. Mehmet Ali Gerede, Mustafa Kemal'in milli mücadelede çok önemli bir rol oynayacağına inanıyor.''
ATATÜRK'E BİN LİRA ÖDENİYOR
Ayşe Cebesoy, anlatımının bu bölümünda ortaya Osmanlıca yazılmış ve altında Atatürk'ün imzası bulunan bir belge ortaya çıkarıyor. Belge, Atatürk'ün Samsun'a çıkmadan önce saraydan para alıp almadığı gerçeğine ışık tutuyor. İşte Cebesoy'un ağzından bu tarihi an: Mehmet Ali Gerede de o sırada Damat Ferit Paşa kabinesinde Dahiliye Nazırı (İçişleri Bakanı). Fakat, Mehmet Ali Gerede asla Damat Ferit'in tuttuğu yolu tasvip etmiyor. Zamanı geliyor. Mustafa Kemal Anadolu'ya geçecek. Mehmet Ali Gerede, Damat Ferit'i, bu görevi ancak Mustafa Kemal'in yapabileceğine ikna ediyor. İş burada da bitmiyor. Mustafa Kemal'in kendi imzasıyla tarihi bir belge imzalanıyor. Mahiyeti şudur: Dahiliye Nezareti Celilesi'nden, yani İçişleri Bakanlığından badehu ödenmek kaydıyla yani daha sonra ödenmek kaydıyla 1000 lira Osmaniye'yi, yani 1000 Osmanlı lirasını teslim aldım. İmza Mustafa Kemal. Tarih: 13 Mayıs 1335 yani 13 Mayıs 1919.''
BELGE DOĞRU
Ayşe Cebesoy'un ortaya çıkardığı belge, yıllardır tartışılan tarihi bir konuya açıklık getiriyordu. Ancak, tam manasıyla emin olabilmek için belgeyi, gazeteci ve ünlü Osmanlı tarihçisı Hıfsı Topuz'a gösterdik. Topuz, Osmanlıca belge için, şöyle konuştu: ''Bu belgeyi ilk kez görüyorum. Yıllarca, Atatürk'ün para alıp almadığı tartışılmıştı. Şunu söyleyebilirim ki, bu belgedeki imza Mustafa Kemal Atatürk'e ait. Bana kalırsa bu belge gerçek.''
D.B.Tercüman
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 23:08
