ATO BAŞKANI AYGÜN: ''DIŞ TİCARET YAPISI BU HALİYLE 'YALANCI DOLMADAN' FARKSIZ''
SAFURE CANTÜRK
ANKARA - Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, ihracatın ithalatı karşılama oranı arasındaki makasın bir türlü kapatılamadığını belirterek, ''İhracat patladı diye sevinirken ithalattaki patlamaları görüp üzülmüyoruz. Neredeyse ihracat ithalatın kölesi olmuş. Biri patladıkça diğeri de patlıyor'' dedi.
Ankara Ticaret Odası tarafından hazırlanan 'Dış Ticaretin Seyir Defteri' raporuna göre, 1998 yılından bu yana ihracat artış hızında gerilerde yer alan Türkiye son üç yılda ilk sıraları alıyor. İhracat artışında yakalanan başarıya karşın ithalat artış hızı da tam gaz devam ediyor. İthalatta birinci sıraya yükselen Türkiye, çizdiği bu görüntü ile dış ticaret açığını bir türlü kapatamıyor. ATO'nun hazırladığı raporda, aralarında Çin, Romanya, Macaristan, Almanya, Fransa, İspanya, Tayland, İngiltere, Mısır, Yunanistan, Rusya, İrlanda ve Türkiye gibi seçilmiş 30 ülkenin ithalat ve ihracat artış hızlarının kıyaslandığı belirtildi. Devlet Planlama Teşkilatı verilerinden yararlanılarak hazırlanan rapora göre Türkiye ihracat ve ithalat artış hızında rekorlar kırarken, dış ticaret açığında yaşadığı sıkıntıdan bir türlü kurtulamıyor.
1998 yılında yüzde (-) 6.1 artış hızı ile 30 ülke arasında 22. 1999 yılında yüzde (-) 5.9, artış hızı ile 26. 2000 yılında yüzde 6.5 artış hızı ile 21. sırada yer alan Türkiye 2001 yılında 11.9 artış hızı ile birinciliğe yükseldi. 2002 yılında yüzde 15.8 artışa karşılık üçüncü sıraya inen Türkiye, 2003 yılında yüzde 32.4 artış hızı ile yeniden birinciliği yakaladı. 2002 verilerine göre İhracat artış hızında ilk sırayı yüzde 22.4 arış hızıyla Çin alıyor. Yüzde 21.8 artış hızı yakalayan Romanya Çin'in ardından ikinci sırayı alırken üçüncü sırada yer alan Türkiye'yi Macaristan ve Bulgaristan izliyor.
Raporda, ithalattaki artış hızlarına da yer verildi. 1998 yılında eksi 6.4 artış hızıyla 30 ülke arasında 25. 1999 yılında eksi 12.5 artış hızıyla 26, 2000 yılında 35.1 artış hızıyla üçüncü sıraya yükselen Türkiye 2001 yılında krizle birlikte eksi 26.8 azalışla 30. sıraya geriledi. 2002 yılında ithalatını yüzde 23.7 artıran Türkiye aynı yıl birinciliği yakaladı. 2002 yılında Türkiye'yi, yüzde 21.3 ile Çin, yüzde 14.8 ile Romanya, yüzde 14.1 ile Avusturya takip ederken, son sırada yüzde (-) 55.8 ile Arjantin takip ediyor. 2003 yılı Eylül ayı itibariyle yüzde 36.2 artış hızını yakalayan Türkiye'nin 2003 yılında da birinciliği kaptırması beklenmiyor.
İHRACAT-İTHALAT MAKASI KAPANMIYOR
Rapora göre, aynı döneme ilişkin ihracatın ithalatı karşılama oranı yıllara göre bir ileri bir geri gitmesine rağmen makas bir türlü kapanmıyor. Raporda 1998 yılında yüzde 58.7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranının, 1999 yılında yüzde 65.4, 2000 yılında yüzde 51, 2001 yılında 75.7, 2002 yılında 69.9 olarak gerçekleştiği belirtiliyor. 2003 yılının Ocak-Ekim dönemi verileri de bir önceki yılın rakamı olan yüzde 69 civarında seyrediyor. Rapora göre 2002 verilerine göre 36 milyar dolar ihracata karşılık 51.5 milyar dolar ithalat gerçekleştiren Türkiye dış ticaret dengesinde 15.5 milyar dolar açık vererek ülkelerin dış ticaret dengeleri liginde 28. sırada yer alırken, Türkiye'yi İspanya ve İngiltere izledi.
Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Sinan Aygün, ihracatta artışa karşın, bu ihracatın yüzde 60'ının ithalata dayandığını, katma değerin, toplam ihracatın ancak yüzde 40'ını oluşturduğuna dikkat çekti. Dış ticaret yapısının bu haliyle ''yalancı dolma''dan farksız olduğunu dile getiren Aygün, ''Son yıllardaki dış ticaret açığı ve cari açıklarımız, dış ülkelerle yaptığımız ekonomik ilişkilerden zararlı çıktığımızı göstermektedir'' şeklinde konuştu. İthalatın üyük çoğunluğunu ara mallar oluşturduğunu ifade eden Aygün konuşmasına şöyle devam etti:
''Pamuk alıp, iplik ihraç ediyoruz. İthal ettiğimiz malı işleyerek ihracata dönüştürüyoruz. Bu çok düşük bir katma değeri ifade etmektedir. Bu nedenle ihracatın ithalatı karşılama oranı arasındaki makas bir türlü kapanmamaktadır. Her yıl 'İhracat patladı' haberleri okur ve seviniriz. İthalattaki patlamaları görüp üzülmeyiz. Neredeyse ihracat ithalatın kölesi olmuş. Biri patladıkça diğeri de patlıyor''.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:33