HAKAN AKKAYA
ANKARA - Televizyon ve telefon sayılarında da umut veren artışlar gözleniyor. Buna karşılık bilimsel makale yayınlarında, AR-GE, iletişim-bilişim teknolojilerine yatırımda Türkiye beklenen sıçramayı hala yapamıyor.
ATO'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, 2000 yılı verilerine dayanılarak hazırlanan rapor açıklandı. Buna göre, az gelişmiş ülkelerde bin kişiye 41 gazete düşüyor. Bu oran gelişmiş ülkelerde 285'i buluyor. Türkiye'de ise gazete okunma oranları gün geçtikçe yükseliyor. 1994 yılında Türkiye'de bin kişiye düşen gazete sayısı 44 iken, 2000 yılına gelindiğinde bu rakam 111'e yükselmiş durumda. AB'de ise bin kişiye 209 gazete düşüyor. AB ülkeleri kıyaslandığında Türkiye henüz bu ülkelerin yarı seviyesinde. Buna karşın Türkiye, İspanya, İtalya, Rusya, Portekiz gibi ülkelerin önünde yer alıyor. Bin kişiye düşen gazete sayısında 578 gazete ile Japonya başı çekiyor. Japonya'yı 569 gazete ile Norveç izliyor.
2001 yılı verilerine göre az gelişmiş ülkelerde her bin kişiye 156, gelişmiş ülkelerde ise her bin kişiye bin 268 radyo düşüyor. Türkiye'de ise her bin kişiye 470 radyo düşüyor. Norveç'te neredeyse her vatandaşa ortalama 3 radyo düşüyor. 2002 verilerine göre az gelişmiş ülkelerde her 10 kişiden biri televizyon sahibi iken, gelişmiş ülkelerde her 10 kişiye yaklaşık 8 televizyon düşüyor. 1996 yılında Türkiye'de her 10 kişiden 3'ü televizyon sahibi iken, 2002'ye gelindiğinde bu rakam 4.2'ye yükselmiş durumda. AB ortalaması ise Türkiye'ye oldukça yakın. Bu ülkelerde ortalama her 10 kişinin 6'sında televizyon bulunuyor. Televizyon sayısında en çarpıcı rakama ise İsveç sahip. İsveç'te nüfusun tamamına yakını televizyon sahibi. İsveç'i sırasıyla İngiltere, ABD ve Norveç takip ediyor.
BİLGİSAYAR SAHİPLİĞİ ORANI
Kişisel bilgisayar sahipliğinde San Marino ilk sırada yer alıyor. Bu ülkede her bin kişiye 760 bilgisayar düşüyor. Az gelişmiş ülkelerde her bin kişiye 7, orta gelişmiş ülkelerde 45 ve gelişmiş ülkelerde 467 bilgisayar düşerken, dünya ortalaması ise 101 olarak tespit edildi. Genişleme öncesinde AB ortalaması ise 318. Türkiye'de 1996 yılında her bin kişiden 14'ü bilgisayar sahibi iken 2002'ye gelindiğinde bu sayı 45'ye yükselmiş durumda. Bilgisayar sayısı bakımından Türkiye, 'orta gelişmişlik' düzeyini ancak tutturuyor. Az gelişmiş ülkelerde her 100 kişiden ancak biri internet kullanabiliyor. Gelişmiş ülkelerde bu sayı 37. AB'de her 100 kişiden 33'ü internet kullanıcısıyken Türkiye'de bu oran 7'ye düşüyor. İnternetin hakkını veren ülkeler arasında başı İzlanda çekiyor. Bu ülkede her bin kişiye 648 internet kullanıcısı düşüyor. Bu ülkeyi 573 kişi ile İsveç, 552 kişi ile Güney Kore, 551 kişi ile ABD, 506 kişi ile Hollanda, 503 kişi ile Norveç ve 449 kişi ile Japonya takip ediyor.
İletişim ve bilişim teknolojileri için 2001 yılında Türkiye'de kişi başına yapılan harcama 143 dolar iken İsviçre'de bu değer 3 bin 618 doları buluyor. AB'de iletişim ve bilişim teknolojilerine kişi başına yapılan harcama 688 dolar ile 2 bin 804 dolar arasında değişiyor. Çalışmada ele alınan ülkeler arasında bilişim teknolojileri için kişi başına yapılan harcama açısından İsviçre ilk sırada yer alıyor. Bu ülkeyi Japonya, ABD, İsveç ve Norveç takip ediyor.
Diğer yandan Türkiye'de AR-GE faaliyetlerinde yaklaşık 25 bin bilim adamı ve mühendis çalışıyor. AR-GE faaliyetlerinde çalışan bilim adamı ve mühendis sayısı açısından gelişmiş ülkelerle orta gelişmiş ülkeler arasındaki fark yaklaşık 5 katı buluyor. 1 milyon kişi içerisinde AR-GE faaliyetleri için çalışan bilim adamı ve mühendis sayısı gelişmiş ülkelerde 3 bin 281 iken, AB'de bu rakam 2 bin 302 olarak belirlendi. Dünyada AR-GE'de ilk sırada yer alan ülke Japonya'da 1 milyon kişiden 5 bin 95 bilim adamı ve mühendis ARGE çalışmalarında görev alıyor. Türkiye ise bu alanda çok geride. Türkiye'de 1 milyon kişiye 306 bilim adamı ve mühendis düşüyor. Türkiye komşuları içinde sadece Suriye'nin önünde yer alıyor. Yunanistan'daki bilim adamı ve mühendis sayısı bin 400 iken, Gürcistan bu alanda AB'nin de üzerine çıkıyor. Bu ülkede 1 milyon kişide 2 bin 302 kişi bilimsel çalışmalarda bulunuyor.
BİLİMSEL MAKALE SAYISI ORANI
Raporda 1999 yılı verilerine göre, 64 az gelişmiş ülkede toplam 14 bin 376 bilimsel makale yayınlanırken, bu rakamın orta gelişmiş ülkelerde 60 bini, 55 gelişmiş ülkede 450 bini, AB ülkelerinde 120 bini aştığı belirtiliyor. ABD, yayımlanan 163 bin 526 makale ile ilk sırada yer alıyor. Türkiye'deki makale sayısı ise yalnızca 2 bin 761.
Türkiye'de kişi başına elektrik tüketimi bin 391 kilowatt olurken, bu rakam dünya ortalamasının oldukça altında. Dünyada kişi başına elektrik tüketimi 2001 yılında 2 bin 159'lik ortalamayı yakalamış durumda. Az gelişmiş ülkelerde kişi başı tüketim 317 kilowatt iken, gelişmiş ülkelerde bu rakam 8 bin 421 kilowatta kadar çıkıyor. Kuzey Avrupa ve İskandinav ülkeleri elektrik tüketiminde başı çekiyor. İzlanda 25 bin 560 kilovat ile kişi başı elektrik tüketiminde ilk sırada yer alıyor. AB'de kişi başına elektrik tüketimi ise 5 bin 904 kilowatt olarak ölçülmüş.
2002 yılında dünyada bin kişiye düşen sabit telefon sayısı 176. Az gelişmiş ülkeler için bu rakam 28 iken, gelişmiş ülkelerde ve AB'de her iki kişiden birisinin sabit hattı bulunuyor. Türkiye'de ise sabit telefon sayısı 20 milyonu aşmış durumda.
Buna göre Türkiye'de yaklaşık her 4 kişiye 1 sabit telefon düşüyor. Dünyada bir yıl içinde her abone ortalama 155 dakika uluslararası görüşme yapıyor. Geli lik' düzeyini ancak tutturuyor. Az gelişmiş ülkelerde her 100şmiş ülkelerde yaşayanlar için bu süre 285 dakika. AB için bu 181 dakikayı buluyor. Türkiye'de telefon abonelerinin bir yıl içinde Türkiye'den aramak kaydıyla yaptığı uluslararası görüşme süresi ise 34 dakika. Türkiye bu anlamda 108 dakika olan az gelişmiş ülkeler ortalamasının çok gerisinde kalıyor.
Cep telefonu ile 1994 yılında tanışan Türkiye'de her 3 kişiden birinde cep telefonu bulunuyor. Yani Türkiye'de yaklaşık 25 milyon kişi cep telefonu abonesi. Bu rakam hızlı bir şekilde artış göstermeye devam ediyor. Buna karşılık, gelişmiş ülkelerde her 10 kişiden 7'si, AB'de ise her 10 kişiden 8'i mobil telefon sahibi. Dünya ortalamasına bakıldığında ise her 100 kişinin 11'inde cep telefonu bulunuyor. Mobil telefon kullanımında İsrail başı çekiyor. İsrail'de nüfusun tamamına yakın bölümü mobil telefon kullanıyor. Bu ülkeyi İtalya, İsveç, Norveç ve Yunanistan gibi ülkeler izliyor.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 23:34
