ATO'NUN ESNAF ANKETİNDEN UMUTSUZLUK ÇIKTI
SAFURE CANTÜRK
ANKARA - Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) başkentin en işlek ticaret ve alışveriş merkezlerinde, üyeleriyle yaptığı "Çarşının Nabzı-1 Ekonomik Görünüm" anketine göre, her 100 kişiden 38'i Türkiye ekonomisinin geleceğinden umutsuz.
ATO'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, anket, Tunalı Hilmi Caddesi, Armada, Karum, Ankamall, Galeria, Atakule, Bahçelievler, Emek, Kızılay, Ostim, Gimat, Siteler, İzmir Caddesi, Kızılay, Anafartalar İş Merkezleri, Ulus ve Sıhhiye gibi ticaret alanlarında bin 56 tüccar ve esnaf üzerinde uygulandı. "Türkiye ekonomisinin geleceğine ilişkin umutlarınız ne yönde?" sorusuna ankete katılanların yüzde 28'i "Kötü olacağını düşünüyorum", yüzde 10'u ise, "Çok kötü olacağını düşünüyorum" yanıtını verdi. Türkiye ekonomisinin geleceğinden umudu kesenlerin oranı toplam yüzde 38. Türkiye ekonomisinin geleceğinin "çok iyi" olacağını umut edenlerin oranı ise yüzde 6. Bu soruya yanıt verenlerin yüzde 22'si ekonominin gelecekte "iyi" olacağına inanıyor. Yüzde 34'ü de mevcut durumun korunacağını düşünüyor.
ATO anketine yanıt veren her 3 kişiden 2'si hükümetin uyguladığı ekonomik programı başarısız buluyor. Başarılı bulanların oranı yüzde 34.
Ekonomik programı başarısız bulanların yüzde 42'si en başarısız kısım olarak "işsizliğin azalmaması"nı gösteriyor. En başarısız 2. kısım yüzde 25 ile "iç ve dış borçların artması" olarak gösteriliyor. Yüzde 17'si "cari açığın artması"nı başarısızlık olarak değerlendirirken, yüzde 16'sı enflasyondaki düşüşü yeterli bulmuyor. Ankete katılan her 3 kişiden 2'si, hükümetin ekonomik ve sosyal sorunları çözdüğüne inanmıyor.
Ankete katılanlara göre 2006 yılının en büyük sorunları sırasıyla işsizlik, döviz kuru dengesizliği ve cari açık. Ekonomide son dönemde yaşanan olumsuzlukların nedeni olarak deneklerin yüzde 46'sı yabancı sermaye girişlerindeki düzensizlik ve İran'la ilgili nükleer kriz beklentisi gibi "dış etkiler"i gösterirken yüzde 37'si "yanlış ekonomik uygulamalar" yanıtını verdi. "Erken seçim beklentisi" yanıtını verenlerin oranı ise yüzde 17.
Anketi yanıtlayanların yüzde 51'inin aylık hane geliri aylık hane harcamasını karşılamıyor.
Öte yandan, bir başka soruya verilen yanıta göre, ankete katılanların yüzde 87'si 2005 yılında tasarruf yapamadı.
Tasarruf yapabilen yüzde 13'lük kesimin en çok kullandığı tasarruf araçları yüzde 28 ile gayrimenkul ve yüzde 25 ile TL mevduat. ATO anketine katılanların yüzde 40'ının satın alma gücü 2005 yılında azaldı. Yüzde 44'ünün satınalma gücünde herhangi bir değişiklik olmazken, satın alma gücü iyileşenlerin oranı sadece yüzde 16.
2006 yılında satın alma gücünün iyileşeceğini düşünenlerin oranı yüzde 14 iken "kötüleşecek" diyenlerin oranı yüzde 36, "değişmeyecek" diyenlerin oranı da yüzde 50.
Ankete katılanların yüzde 80'i büyümenin işlerinde bir fark oluşturmadığını beyan etti.
Büyümenin işlerine olumlu yansıdığını ifade edenlerin oranı yüzde 20, deneklerin yüzde 42'sinin 2005 yılı cirosu bir önceki yıla göre azaldı. Yüzde 19'unun cirosu artarken, yüzde 39'unun cirosu aynı kaldı. Anketi yanıtlayanların yüzde 24'ü 2005 yılında personel çıkarttı. Yeni personel alanların oranı yüzde 11, yüzde 65'inin personel sayılarında ise bir değişiklik olmadı.
ATO anketine oda üyelerinin yüzde 78'i 2005 yılında yeni yatırım yapamadı. Yeni yatırım yapanların oranı yüzde 22. Yatırım yapanların yüzde 65'i kendi öz kaynaklarını kullanırken, yüzde 28'i işletme kredisi, yüzde 7'si yatırım kredisi kullandı.
ATO Başkanı Sinan Aygün, ekonominin nabzını tutmak için belli aralıklarla başkentin önemli ticaret bölgelerinde anket yaptıklarını belirterek, "Nabız koldan ölçülür. Kol yerine burundan ölçmeye kalkarsanız olmaz. Ekonominin nabzı da çarşıda atıyor. Reel sektör yüksek tansiyon hastası Hükümet, hastayı muayene etmeden kağıt üzerinde düşük tansiyon teşhisi koyup piyasalara tuzlu ayran içiriyor" diye konuştu.
ATO anketine katılanların yüzde 51'inin aylık gelirinin aylık harcamalarını karşılamadığına dikkati çeken Aygün, "Tüccarın yarısı evinin masrafını karşılayamıyor. Siftah etmeden dükkanını kapatıyor. Kimin ekonomisi iyiye gidiyor?" dedi.
ATO'dan yapılan açıklamada anketin yöntemine ilişkin olarak da şu bilgi verildi:
"ATO'ya kayıtlı işyerlerinin yüzde 90'ını içeren Altındağ, Çankaya, Mamak, Yenimahalle ve Keçiören ilçelerinde, işyerlerinin yoğun olduğu mahallelerde işyeri sayıları dikkate alınarak yapılan karar örneklemesi sonucunda seçilen ticari merkezlerde uygulandı. Örnek birimi işyeri Anketin örnek hacmi 1056 işyerinden oluşuyor. Veriler anketörlerin işyerlerini ziyaret ederek yanıtlayıcılarla birebir görüşmeleri yoluyla derlendi. Anket, 12-27 Haziran 2006 tarihleri arasında uygulandı."
