AHMET TAN/AKŞAM
KÖR TALİHLİ BASIN
Arada bir tarih de düşmek gerekir. Topraklarımızda yayımlanan ilk gazete Takvim-i Vekayi'dir. (11 Kasım 1831).
Bu bir tür 'Resmi gazete' idi...
Bugünkü anlamda ilk 'bağımsız' Türk gazetesi ise 'Ceride-i Havadis' tir.
Kurucusu, yayıncısı ve sahibi ise bir İngiliz diplomattır.
Evet... İngiliz ve diplomat
154 yıl önce bu sıralarda, William Churchill adlı İngiliz Sefareti Ticaret Ataşesiydi. Kör nişancılığı ile bir çobanı kör etmesi ve Türk basınının kör talihi yüzünden ilk Bağımsız Türk Gazetesi'nin kurucusu oldu. Böylece hiçbir yakınlığı bulunmayan öteki Churchill'den çok önce tarihe geçti.
1939 Islahat Fermanı'nın yayınlandığı günlerdi. Sultan 2. Mahmut Avrupalılar'a 'Biz artık sizin gibi oluyoruz!' sözü vermişti.
* * *
Her İngiliz gibi ava meraklı olan Mr. Churchill, Üsküdar'daki bir koruda avlanırken 14 yaşındaki bir çoban çocuğun gözünü kör etmişti.
Zaptiyeler de İngiliz'i derhal yakalayıp hapse attılar. Olaydan İngiliz makamlar çok sonra haberdar edildi. O tarihte Kopenhag Kriterleri falan yoktu. Ama yine de başta İngiliz Hükümeti tüm Avrupa kıyamet koparttı. Dönemin Hariciye Nazırı buna hiç kulak asmadı. 'Çörçil Efendi yargılanacak!' diye ısrar etti.
İngilizler bu sefer Sultan 2. Mahmut'a başvurdular. Her sultan gibi 2. Mahmut'un da gönlü zengin olduğu için, İngiliz'in serbest bırakılmasını istedi. İtirazın yetmeyeceğini anlayan Hariciye Nazırı istifa etmeyi tercih etti. Daha sonra, Sultan'ın huzura şükranlarını sunmak için çıkan İngiliz'e Padişah 'Dile benden ne dilersin?' dedi.
İngiliz de iki şey diledi:
- Zeytinyağı ihraç ithal izni; bir de gazete çıkartma beratı.
Padişah bunlara bir de 'devlet nişanı' ekledi.
Çoban çocuk gözünü, Hariciye Nazırı koltuğunu kaybetmişti.
Ama halkımız Bağımsız ilk Türkçe gazeteye sahip olma onuru kazanmıştı.
Acaba basınımızın mayasında, bu kör talihin payı var mıdır?
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:37
