BM Güvenlik Konseyi Gazze'de ateşkes talep etti.. İsrail uymadı, şimdi ne olacak
BM Güvenlik Konseyi Gazze'de ateşkes talep etti - şimdi ne olacak?
26 Mart (Reuters) - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin İsrail ile Hamas arasında ateşkes yapılmasını ve rehinelerin serbest bırakılmasını talep eden kararı kabul etmesinden bir gün sonra, Gazze Şeridi'ndeki savaş durmadı.
İşte kararın uygulanmasına ilişkin ayrıntılar:
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ NE YAPTI?
ABD, Pazartesi günkü oylamada veto etmek yerine çekimser kalarak müttefiki İsrail'e yönelik geleneksel BM korumasını kaldırdı. Ancak Washington aynı zamanda kısa metnin "bağlayıcı olmadığını" da belirtti.
ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD'nin "bağlayıcı olmayan bu karardaki bazı kritik hedefleri" tamamen desteklediğini, ancak metindeki her şeye katılmadığını ve bunun da Hamas'ı kınamadığını söyledi.
Bu durum, diğer Güvenlik Konseyi üyelerinin, BM eyaletlerinin ve insan hakları gruplarının derhal geri itilmesine yol açtı ve bunun Washington'un Birleşmiş Milletler'deki diğer küresel krizlere çözüm bulma çabalarını nasıl etkileyebileceği konusunda soruları gündeme getirdi.
KARAR YASAL OLARAK BAĞLAYICI MI?
Kurucu BM Şartı uyarınca, "Birleşmiş Milletler üyeleri Güvenlik Konseyi kararlarını kabul etmeyi ve uygulamayı kabul ederler." Pek çok üye ülke, ABD'nin açıklamalarına karşı çıkarken bunu (25. Madde) öne sürdü.
BM sözcü yardımcısı Farhan Haq Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Güvenlik Konseyi'nin tüm kararları uluslararası hukuktur. Dolayısıyla bu anlamda, uluslararası hukuk kadar bağlayıcıdırlar." dedi. "Sonuçta uygulama uluslararası bir irade meselesidir."
Thomas-Greenfield'ın sözcüsü Nate Evans Salı günü Reuters'e verdiği demeçte, kararın "konseyin zorunlu yaptırımlar uyguladığında yaptığı gibi uluslararası hukuk kapsamında yeni yükümlülükler yaratmadığını" söyledi.
"Ancak kararda bağlayıcı hükümler bulunmasa da Güvenlik Konseyi'nin tüm kararları büyük önem taşıyor ve bunların uygulanması gerekiyor." dedi.
ÇÖZÜM UYGULANMAZSA NE OLUR?
BM Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği korumak veya yeniden tesis etmek için yaptırım uygulama ve askeri güce yetki verme yetkisine sahiptir.
Böyle bir eylem bir kararın alınmasını gerektirir. Bir kararın geçmesi için en az dokuz lehte oy gerekiyor ve ABD, Rusya, Çin, Fransa veya İngiltere'nin vetosu yok.
İki hafta içinde sona erecek olan kutsal Ramazan ayı için ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını talep eden kararın uygulanmaması halinde, konseyin İsrail ya da Hamas'a karşı herhangi bir eylemde bulunması pek mümkün görünmüyor.
BM Uluslararası Kriz Grubu Direktörü Richard Gowan, "Gerçekte, pek çok konsey kararının yasal statüleri ne olursa olsun başarısız olduğunu kabul etmek ne yazık ki gerekli" dedi. "Dünyanın her yerindeki savaşan taraflar, BM'nin geçmiş ateşkes çağrılarını görmezden geldi veya yalnızca sözde bağlılık gösterdi."
ABD GÖRÜŞÜNÜN OLASI SONUÇLARI NELERDİR?
Hak grupları, ABD'nin Pazartesi günkü kararın bağlayıcı olmadığı yönündeki iddiasının gelecekte sorunlar yaratabileceğini söylüyor.
BM İnsan Hakları İzleme Örgütü Direktörü Louis Charbonneau, ABD'nin tutumunun "ülkelerin bunlara uyma olasılığını azaltma riski taşıdığını ve buna ABD'nin uygulanmasını istediği kararların da dahil olduğunu" söyledi.
Uluslararası Af Örgütü'nün BM Temsilcisi Sherine Tadros, BM Tüzüğü'nün Güvenlik Konseyi kararlarının bağlayıcı niteliği konusunda net olduğunu belirterek şunları ekledi: "Suriye konusunda kabul edilen diğer kararlar söz konusu olduğunda ABD'nin bağlayıcı nitelikte olup olmadığı sorusunu duyduğumu hatırlamıyorum. örnek."
"ABD'nin yaptığı, hem İsrail'in hem de Filistin'in hayatlarını kurtaracak bir kararın uygulanmasını çok daha zorlaştırmakla kalmadı, aynı zamanda tüm uluslararası sistemi de baltaladı" dedi.
DİĞER DÖRT GÜVENLİK KONSEYİ VETO YETKİSİ NE DÜŞÜNÜYOR?
Fransa'nın BM Büyükelçisi Nicolas de Riviere Salı günü Güvenlik Konseyi'nin Ortadoğu konulu toplantısında şunları söyledi: "Bu karar, Şartın 25. Maddesinde öngörüldüğü gibi herkes tarafından uygulanmalıdır."
Aynı toplantıda Rusya'nın BM Büyükelçisi Vassily Nebenzia, Washington'un kararın bağlayıcı olmadığı yönündeki açıklamasının, ABD'nin "artık kendisini BM Şartı hükümlerine bağlı saymadığı" anlamına gelip gelmediğini sordu.
"Eğer durum böyleyse, o zaman odadaki tartışmalarımızın hiçbir anlamı yok. Güvenlik Konseyi'nin daimi üyelerinden biri, esasen açıkça örgütümüzün tüzüğünü kabul etmediğini ifade etti" dedi.
Rusya, Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal ederek BM Şartını ihlal ettiği gerekçesiyle BM Genel Kurulu tarafından kınandı . Rusya , Güvenlik Konseyi'nin Ukrayna konusunda kendisine karşı herhangi bir işlem yapmasını engellemek için veto yetkisini kullandı .
Çin'in BM Büyükelçisi yardımcısı Geng Shuang Salı günü yaptığı açıklamada, konsey kararlarının bağlayıcı olduğunu ve "bunun herhangi bir şüphe veya itirazın ötesinde olduğunu" söyledi. ABD'nin Pazartesi günkü kararın bağlayıcı olmadığına ilişkin açıklamasının "ABD'nin siyasi iradesini ve samimiyetini sorgulamamıza neden olduğunu" söyledi.
Kararın bağlayıcı olup olmadığı sorulduğunda İngiltere'nin BM Büyükelçisi Barbara Woodward Pazartesi günü şunları söyledi: "Bu kararın derhal uygulamaya konulması gerekiyor... Açık bir konsey mesajı, birleşik bir konsey mesajı gönderiyor ve tüm konsey kararlarının uygulanmasını bekliyoruz. Bu da farklı değil."
Güncellenme Tarihi : 28.3.2024 21:09
