Sağlık
  • 27.4.2004 10:41

DEPRESYONDA OLUP OLMADIĞINIZI BU TESTLE ANLAYACAKSINIZ

* Depresyon tanısını nasıl koyuyorsunuz? Başka faktörler nedeniyle de depresyondakine benzer şikayetler yaşanabiliyor. Bunu ayırt edebilmek için teşhise götüren görüşmenin bir uzman tarafından yapılması gerekir. Bir de süre önemlidir. En az 15 gün depresyon belirtilerinin yaşanıyor olması gerekir. Diyelim ki bir yakınınız öldü. Eğlenmek istemezsiniz, keyifsizsinizdir, iştahınız azalır, kimseyi görmek istemezsiniz. Seyrettiğiniz bir filmde anne çocuğundan ayrılıyorsa ağlama hissine kapılırsınız. Depresyondaki bütün şikayetleri yaşıyorsunuzdur ama bu belirtilere bakarak depresyon teşhisi koyamayız. Matemin de özellikleri depresyona benzer. Ama matem uzarsa depresyondur. Tabii bu kültürden kültüre değişiyor. Mesela Sicilya'nın bazı köylerinde kocası ölen kadınlar için bu süre 5 yıldır. Matem 5 yıl sürmezse kötü kadın olursunuz. Belirtilerin en az 15 gün sürmesi gerekir * Nazım Hikmet de '20'nci yüzyılda en fazla 1 yıl sürer ölüm acısı' diyor... Doğru. Dediğim gibi kültürel normlara ve kişiden kişiye değişiyor. Ama matemin makul bir süresinin olması gerekir. Metropolde iş hayatı da zorladığı için 2-3 hafta olabilir, 1 ay sürebilir. Ama 6 aya çıkarsa anlayın ki problem vardır! Yani kültürel anlamda makul süreler ne ise o süreler aşıldığı zaman bir depresif halden söz ediyor olmak lazım. Psikiyatri teşhislerinde Amerikan Psikiyatri Derneği'nin kriterleri kullanılır. Orada bir yakının ölümünün ardından tutulan yas için konulan süre en az iki haftadır. Ama bu teşhisi koyan uzman duruma göre de klinik bir yargıda bulunur. Ona göre ilacını verir ya da vermez. Ama ders şu: O şikayetlerle ilgili bir sürenin geçiyor olması gerekir ki depreyon teşhisi konulabilsin. Diyelim ki kişi pat diye işinden kovuldu, iki çocuğuyla ortada kaldı. Koca gitmiş. Anne olarak dımdızlak ortada kaldı. Bu durumun bir sarsıntısı olması lazım. Bu beklenir. Depresyona girmese bile bunun bir psikolojik yansıması olabilir. Üzüntü, kayıp, panik her neyse... Ama bu süre makul bir süreyi aşarsa 'depresyona' girer. Makul bir sürede bu kişinin toparlanıp hayatına devam etmesi gerekir. Ailenizde intihar ve alkol sorunu varsa... * Depresyon daha çok hangi yaşlarda görülüyor? Kalıtımsal eğilimin daha çok olduğu major depresyon en yüksek düzeyde 30'lu yaşlarda gözleniyor. Daha çok ayrılmış ve boşanmış kişilerde görülüyor. Bekar ya da evlilerdeyse daha az gözleniyor. Eşini yeni kaybetmiş kişilerde de yüksek oranda major depresyon görülüyor. Bir araştırmaya göre, bekar kadınlarda evlilere oranla daha az depresyona rastlanıyor. Erkeklerdeyse evlilik, depresyon riskini bekarlığa göre azaltıyor. * Ama kadınlarda daha çok görülüyor sanırım? Doğru. Kadınlarda iki kat daha fazla görülüyor. Yine araştırmalara göre her yıl major depresyon hastalarına yüz bin kişide 247-598 kadın ve 82-201 erkek yeni vakanın eklendiği saptanıyor. Ayrıca major depresyona giren kişilerin ailelerinde intihar ve alkolizme yüksek oranda rastlanıyor. * Peki ya işsizlik? Yapılan bir çalışmada son 5 yıl içinde en az 6 ay süreyle işsiz kalan kişilerde 3 kat daha fazla major depresyona rastlanmıştır. Depresyonda mısınız? Kendi kendinizi test edin Soruları 'evet' ya da 'hayır' diye yanıtlayın. 1- Son haftalarda kendinizi hemen hemen devamlı üzüntülü, sıkkın ya da ümitsiz mi hissettiniz? 2- Etrafınızdaki hemen her şeye ilginizi kaybettiniz, daha önce hoşlandığınız şeylerden keyif almamaya mı başladınız? 3- Çok ağır bir iş yapmasanız da kendinizi devamlı yorgun, tükenmiş, halsiz mi hissediyorsunuz? 4- İştahınızda ya da kilonuzda bir değişiklik fark ettiniz mi? Yemeklerden eskisi kadar tat alamıyor musunuz? 5- Hemen her gün uykuya dalmak, uykuyu devam ettirmek, uyanamamak ya da çok erken uyanmak gibi uyku sorunlarından mı şikayetçisiniz? 6- Fiziksel bir rahatsızlığınız olmamasına rağmen eskiye göre daha yavaş konuşup, daha yavaş mı hareket ediyorsunuz? Ya da tam aksine içinizden gelen bir huzursuzluk sebebiyle rahatça yerinizde oturamayıp devamlı hareket mi ediyorsunuz? 7- Cinsel isteğiniz azaldı ya da tamamen bitti mi? 8- Kendinize verdiğiniz değer ve güven azalıp, suçluluk duygularınız ve kendinizi haddinden fazla itham etmeniz arttı mı? 9- Dikkatinizi toplamak, yeni şeyler öğrenmek zorlaştı mı ya da günlük kararlar almakta bile zorlanıyor musunuz? 10- Zaman zaman yaşamaktan bıktığınız, hatta ölmeyi düşündüğünüz oluyor mu? Üçten fazla 'evet' cevabı verdiyseniz büyük bir ihtimalle depresyonda olabilirsiniz. Durumunuzun bir uzman tarafından değerlendirilmesini öneririz. VATAN Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 22:06

İLGİLİ HABERLER