DİKKAT!.. GAZOZDA ALKOL ÇIKTI

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Bülent Deniz, bir basın toplantısı düzenleyerek piyasada satılan 10 farklı gazoz markası ile ilgili yaptırdıkları analiz sonuçlarını açıkladı. Gebze'de bulunan TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nde yaptırdıkları testler sonucunda 10 değişik marka gazozda farklı oranlarda etil alkol bulunduğunun ortaya çıktığını anlatan Deniz, bu sonuçların kamuoyunda tartışmaya yol açacağını kaydetti.

Türkiye'de gıdaların içeriği ile ilgili düzenlemelereni “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği” ile belirlendiğine işaret eden Bülent Deniz, bu yönetmelik kapsamındaki “Alkolsüz İçecekler Tebliği”nde alkolsüz içeceklerde etil alkol miktarının en çok 5.0 g/l olabileceğinin belirtildiğini kaydetti. “Alkolsüz içeceklere ilişkin bir hukuki metinde, içecek içeriğinde alkol bulunmasına cevaz veren bu düzenleme dikkatimizi çekmiş ve konu ile ilgili olarak Tüketiciler Birliği tarafından bir çalışma başlatılmıştır.” diyen Deniz, “Çalışma kapsamında piyasada satılan gazoz ürünlerinin etiketleri üzerinde yapılan incelemelerde, içeriğinde alkol bulunduğuna ilişkin bir bilginin olmadığı, hatta bir üründe de, içerikte alkol ve çözeltisinin kullanılmadığına ilişkin bir bilginin olduğu tespit edilmiştir.”şeklinde konuştu.

Çeşitli marketlerden satış fişi karşılığında 10 ayrı gazoz markasına ait birer şişe gazoz satın aldıklarını belirten Deniz şunları söyledi: “Marka seçiminde pazarda yaygın olarak satılan markalar tercih edilmiştir. Satın alınan gazozların içeriğinde alkol olup olmadığının tespiti için Gebze'de bulunan TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'ne başvurulmuştur. Orijinal ambalajı içinde teslim edilen on adet gazoz şişesinde bulunan sıvı için 'IFFJ modifiye rebelin metodu,1983' yöntemiyle etil alkol analizi yaptırılmıştır. Gazozlarda 1,56 g/l ile 0.20 g/l arasında etil alkol tespit edilmiştir. Yapılan araştırmalar ve gıda mühendisliği, kimya mühendisliği ve tıp alanında uzmanlarla yapılan görüşmeler ile gazlı içecek olan gazozlarda, etil alkolün kullanım nedenleri ile ilgili olarak şu sonuçlara ulaşılmıştır: Bütün gazozlarda tat ve koku verici esanslar kullanılmaktadır. Bu esanslar yağ cinsinden maddeler olup suda çözünmezler. Bu esansların suda çözünmeleri için hem su, hem de yağlarla tam karışabilen, çözünebilen ara çözücülere ihtiyaç bulunmaktadır. Etil alkol gazlı içecek üretiminde bu işlevi yerine getirmek üzere kullanılan bir ara çözücüdür. Gazlı içecek üretiminde tat ve koku verici maddeleri suda çözünür hale getirmek üzere kullanılan etil alkol üretim sürecinde kimyevî bir değişime uğramamakta ve aslî unsuru olan alkol olma özelliğini yitirmemektedir. Etil alkol, gazlı içecek üretiminde maliyeti düşük olması nedeniyle kullanılmaktadır. Etil alkol yerine aynı işlevi görmek üzere, örneğin propylen glycol maddesi kullanılması mümkündür. Ancak etil alkol yerine kullanılacak 'ara çözücü' hangisi olursa olsun, üretim maliyeti artacaktır. Buna göre analiz ettirdiğimiz on adet şişede yer alan gazoz sıvılarının tamamında, değişen oranlarda etil alkol bulunmuştur. Analiz ettirilen şişelerin üzerinde yer alan etiketlerin tamamında, içeriğinde etil alkol bulunduğuna ilişkin bir uyarı bulunmamaktadır.”

Elde edilen sonuçların, “Alkolsüz İçecekler Tebliği”nde belirtilen sınırın altında olmasına rağmen içeriğe ilişkin tüm bilgilerin eksiksiz olarak tüketiciye sunulmadığını savunan Deniz, gazozlarda etil alkol kullanıldığının etiketlere yansıtılmadığını kaydetti. Tüketicinin temel ve evrensel haklarından biri olan bilgilenme hakkı gereği bu bilginin verilmesi geretiğini dile getiren Deniz, bu durumda içeriğe ilişkin yanıltıcı veya eksik bilgi verilmekle tüketicinin en temel hakkının ihlâl edildiğini öne sürdü.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na uyarılarda bulunan Bülent Deniz, “Alkolsüz İçecekler Tebliği”nin yeniden düzenlenmesi gerektiğine işaret etti. Deniz, “Konu ile ilgili yetkili Tarım Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından öncelikle Türk Standartları Enstitüsü'nün gazozlarla ile ilgili 4080 nolu standardı ve Alkolsüz İçecekler Tebliği'nde yer alan ve gazlı içeceklerde alkol kullanılmasına olanak tanıyan 5/k maddesi kaldırılarak, gazlı içeceklerde alkol kullanılmasını yasaklayan düzenleme getirilmeli, bu maddenin kaldırılmaması halinde tebliğin ismi değiştirilerek, isimde yer alan 'alkolsüz içecekler' ibaresi kaldırılmalı ve gerekli denetimler en katı şekilde uygulanarak, tüketicinin bilgilenme hakkının ihlâlinin önüne geçilmelidir.” ifadelerini kullandı.

Gazoz üreten firmalara da çağrıda bulunan Tüketiciler Birliği Başkanı Deniz, içeriğe ilişkin doğru ve eksiksiz bilgilerin etikette yer alması için gerekli düzenlemelerin en kısa sürede yapılmasını istedi. Vatandaşlara da seslenen Deniz, “Tüketiciler Birliği olarak gazlı içecekler konusunda tüketiciyi uyarıyoruz: İçtiğiniz gazozda alkol var!” dedi.