Yaz aylarında gelen fazla doğalgazı depolayarak Türkiye'nin kış aylarında doğalgazsız kalmasını önlemek amacıyla hazırlanan kritik öneme sahip Tuz Gölü Yeraltı Doğalgaz Depolama Projesi'ne de şaibe karıştı. Projenin ihalesinde usulsüzlük yapıldığı, müteahhide 1.5 milyon dolar (2.4 trilyon) fazla para ödendiği kaydedildi. Proje anlaşmazlık nedeniyle 2 yıl önce durdu. Olayın Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu'nda örtbas edilmeye çalışıldığı ortaya çıktı.
Proje, 1999'da başlatıldı. Yazın alınan doğalgazı, Tuz Gölü Havzası'nın 700 -1300 metre derinliğindeki mağaralara depolamak için hazırlanan projenin mühendislik çalışmaları için 2000 yılında ihaleye çıkıldı. Ancak BOTAŞ yönetimi şartname hazırlık aşamasında, sürpriz bir kararla, ileride satın alıp almayacağı kesin olmayan müşavirlik işini de ihaleye dahil etti. Böylece mühendislik ve müşavirlik işinin bir arada yapılması kararlaştırıldı.
Yüksek Denetleme Kurulu (YDK) denetçileri tarafından hazırlanan rapora göre, ihaleye alanında uzman şirketlerin yanı sıra, sondaj ve yeraltı deposu inşaatı konusunda deneyimi olmayan Podzemgazprom (PDG) ile Envy şirketi de ayrı bir konsorsiyum olarak başvurdu. PDG, Türkiye'ye Rus doğalgazını satan Gazprom'a ait bir şirket. Envy'nin sahibi ise Ortadoğu Üniversitesi eski öğretim üyelerinden Selçuk Yahşi.
Şartname değiştirildi
Yeterliliği olmayan bu iki şirketin ihalede elenmesini önlemek için, sonradan PLE şirketi de konsorsiyuma dahil edilirken; ihale 5 Nisan 2000'de gerçekleştirildi. Beş ayrı konsorsiyumun katıldığı ihalede en düşük teklifi 9 milyon 743 bin dolarla DBI - GUT - Troya konsorsiyumu verirken; PDG - PLE - Envy konsorsiyumu 13.9 milyon dolar fiyat verdi ve 4. sırada yer aldı. Ancak ne olduysa bundan sonra oldu. İhale komisyonu şartnamedeki teknik parametrelerde değişiklik yaparak, konsorsiyumlarla masaya oturdu. PDG - PLE - Envy, satın alınıp alınmayacağı belli olmayan müşavirlik işinde yüzde 54 indirim yaparak, toplam fiyatı 7.5 milyon çekince masada ihaleyi aldı.
TPAO fiyatı indirdi
Bu arada mühendislik işi kapsamında Tuz Gölü sahasında iki de kuyu açılması gerekiyor. Konsorsiyumların Türkiye'de bu hizmeti satın alabileceği tek yer var: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO). Rapor göre ihale öncesinde konsorsiyumlar TPAO'dan fiyat istedi. TPAO 2.9 milyon dolar ile herkese aynı fiyatı verdi. Ancak TPAO, PDG - PLE - Envy konsorsiyumu ihaleyi kazandıktan sonra fiyatını sürpriz bir biçimde 2.5 milyon dolara indirdi. TPAO yönetiminin ihaleden önce konsorsiyumla söz konusu fiyat konusunda gizlice anlaştığı, böylece diğerlerine karşı haksız rekabete neden olduğu iddia ediliyor.
Konsorsiyum alacaklı çıktı
İşi PLE - PDG - Envy konsorsiyumuna vermek için büyük bir çaba harcayan BOTAŞ, mühendislik çalışması başladıktan sonra hem sismik etüt yapılacak alanı genişleterek, hem de kuyuların dizaynını değiştirerek konsorsiyuma iş artışı adı altında fazla ödeme de yaptı. Yapılan ödemenin 1.5 milyon dolar olduğu öğrenilirken; konsorsiyum, şartname dışına çıkarak, yanlış yere kuyu da açtırdı. Konsorsiyum, TPAO'nun karbondioksit çıkacağını bile bile açtığı kuyu nedeniyle BOTAŞ'tan
550 bin dolar istiyor.
Bakan talimat vermiş
İhalenin kendisine olan maliyetinin artması üzerine BOTAŞ ödemeleri kesince, konsorsiyum da 2 yıl önce işi durdurdu. Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu'nun ise usulsüzlükleri görmezlikten gelen bir rapor hazırladığı belirlendi. Eski bakanın talimatı üzerine hazırlandığı belirtilen raporda yapılanların usulsüzlük sayılmadığı kurumun zarara uğratılmadığı savunuluyor.
Bu arada, Envy şirketinin sahibi Selçuk Yahşi, konsorsiyum lideri olmadıkları için ihale sırasında usulsüzlük yapılıp yapılmadığını bilmediğini söyledi. Yanlış yere kuyu açılmadığını savunan Yahşi, kuyuların işletim masraflarının düşük olması için birbirine yakın açıldığını, kuyu dizaynının ise yeraltı sularının kirlenmemesi için değiştirildiğini belirtti. Yahşi, BOTAŞ yönetiminin haksız yere ödemeleri durdurduğunu da belirterek, alacaklarını tahsil etmek için tahkime başvurduklarını açıkladı.(Akşam)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:03
