ENERJİ BAKANI GÜLER : GEÇEN HÜKÜMET BİZİ KURT KAPANINA ALMIŞ
Enerji Bakanı Hilmi Güler, ‘‘Geçmiş dönemlerde yapılan anlaşmalar yüzünden enerjide kurt kapanına girmiş gibiyiz. Elektriği pahalı aldığımız şirketlerden indirim istediğimizde, ‘kapı gibi anlaşma'yla karşımıza geliyorlar’’ dedi.
Enerji Bakanı Hilmi Güler, Türkiye’nin enerji açığı olmamasına karşın, önceki dönemlerde yapılan anlaşmalar nedeniyle ‘‘kurt kapanına girdiklerini’’ söyledi. Güler, Hürriyet'e, enerji konusundaki gelişmeler hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Geçmişte de sıkıntı olmamasına karşın elektrikte darboğaz yaşandığı açıklamalarının yapıldığını anımsatan Güler, ‘‘Ben iyi hatırlıyorum nükleer santraller de bize öyle bir furyayla kabul ettirildi. Doğalgaz talebi de aynı şekilde şişirilmiş bir taleptir. Şu anda kurulu güç bakımından fazlalık var’’ dedi.
Bu çerçevede oluşturulan doğalgaz çizelgelerinde, normal seyrinde giderken birden ‘zıplamalar’ olduğu ve tekrar eski seyrine döndüğünün görüldüğünü ifade eden Güler, ‘‘Yani Cumhur Ersümer'in söylediği gibi o dönem karanlık değil miydi?’’ sorusuna, ‘‘Değil. Ben hiçbir bakanın ismini anmak istemiyorum prensip olarak. Ama gördüğüm o yıllarda bu’’ diye konuştu.
PAHALI ALIYORUZ
Elektrik üretiminde doğalgazın payının yüzde 43, suyun yüzde 26, kömürün yüzde 22 ve geri kalanın da akaryakıttan sağlandığını belirten Güler, ‘‘Sadece doğalgaza bağımlı kalınsa iyi, tek ülkeye bağımlılık var. Ve üstelik böyle devam ederse 2020 yılında yüzde 80 dışa bağımlı olacağız’’ diye konuştu.
Yap-İşlet-Devret (YİD) santrallerinde anlaşamaların TL zayıf olduğu gerekçesiyle dolar ile yapıldığını, buna karşın yüzde 4.5-5 oranında eskalasyon sağlandığını kaydeden Güler, eskalasyon oranının ABD'de 2 civarında olduğunun altını çizdi. Kredili anlaşma yapılmasının önemli bir sorun olduğunu vurgulayan Güler, ‘‘Yerine göre 10-11 yıl, yerine göre 6-7 yıl 10-11 cent'ten gidiyorsunuz, ondan sonra düşüyor. Şu anda elektrik fiyatlarının yüksekliği bundan. 3-3.5 cent olacak elektriği bu fiyattan alıyoruz. Bu, çok fazla’’ dedi.
KAPI GİBİ ANLAŞMA
Fiyatların yüksek olmasından dolayı yatırımcıların da yurtdışına kaçtığını anlatan Güler, şöyle konuştu:
‘‘İşin daha da kötüsü adamlarla bilek güreşi yapıyoruz. Adamlar, kapı gibi anlaşmam var diyor. İki kişi anlaşabiliriz. Ama sizin arkanızda yirmi tane banka, üç-dört tane sigorta şirketi varsa, hepsini ikna etmek zorundasınızdır. Yani bunların pazarlığı da çok zor oluyor. Ve neticede fiyat düşüremeyince bunu kullanmak zorundasınız, al ya da ödeye giriyorsunuz. Kurt kapanına giriyorsunuz yani.’’
YİD anlaşmalarında inşaat sırasında kar payı dağıtılması, fizibilite maliyetinin yatırım maliyetinin yarısını bulması gibi durumlarla karşılaştıklarına dikkat çeken Güler, ‘‘Adamlar masraf göstermek için herşeyi yapmışlar. Garip garip işler. Böyle bir ortamda düyünebiliyor musunuz YİD'lerin üretimdeki payı yüzde 11, maliyetteki payı yüzde 27. YİD ve Yİ'lerin yüzde 41-42 civarında payı, maliyette yüzde 67. Burda biraz insafsızlık oluyor açıkçası’’ dedi. Güler, geçen sene alınan doğalgaz miktarının 17 milyar metreküp olduğunu bunun da 11 milyar metreküpünün elektrik üretiminde kullanıldığına da işaret etti.
Pazarlıktaki durum nedeniyle ‘‘Mademki almak zorundayız’’ düşüncesiyle yeni bir model geliştirdiklerini bildiren Güler, alınmak zorunda olunan doğalgazı şehir ısıtmasında, kimyasal bir hammede olarak rafinerilerde, gübre üretiminde, geri kalanı da elektrik üretiminde kullanmak istediklerini kaydetti.
Doğalgazda Ruslar'dan indirim sözü aldık
Doğalgaz fiyatı konusunda Ruslarla görüşmelerinin sürdüğünü ifade eden Enerji Bakanı Hilmi Güler, şu bilgileri verdi: ‘‘Birkaç dolar düşürme sözü aldık. Çok daha fazla olması lazım aslında. Bizim ilk anlaşmalarda mal mukabili varmış. O da kalkmış. Üç tane farklı fiyat var. Bulgaristan'dan geçen borudan iki gaz ayrı fiyat, Mavi Akım ayrı fiyat. Dolayısıyla aynı doğalgazı üç tane ayrı fiyattan alıyorsunuz.’’
Yeni kaynak arayışı kapsamında Doğu Karadeniz'de petrol aramaya başladıklarını açıklayan Enerji Bakanı, çalışmanın BP ile birlikte yapıldığını bildirdi. Petrol çıkacağına inanmak için ellerinde yeterli veri bulunduğunu kaydeden Güler, ‘‘Sıkıştırılmış olduğu için birden fışkırma yapıyor. Onun için ihtiyatla yaklaşıyoruz. İlk çıktığı zaman eğer acemilik yaparsanız zıplıyorsunuz havaya. Ondan sonra düşüyor, mahçup olabiliyorsunuz. Ama inancımız Türkiye'de petrol olduğuna dair’’ dedi.
Bölgesel tarifeye mutlaka geçilecek
Elektrikte bölgesel tarfiye geçilmesinin zorunlu olduğunu ifade eden Enerji Bakanı Hilmi Güler, kayıp-kaçak oranının yüksekliği nedeniyle yüksek fatura ödeyecek bölgelere yardım konusunda Hazine'nin tavrının sorulması üzerine, ‘‘Herşeyin bir bedeli var. Şu anda da zaten maliyetler var. Şu anda Hazine yine birtakım şeyleri ödüyor. Yani her olayın bir maliyeti var. Bu maliyete katlanacağız. Sosyal maliyeti var, ekonomik maliyetler var. Yılmadan direnmeden olmaz. Bu reformları ancak biz yapabiliriz, bu dönemde yapabiliriz, koalisyonlar yapamaz’’ diye konuştu.
Manavgat Suyu Yunan adalarına da satılabilir
Manavgat Suyu'nun satılması projesinde son aşamaya geldiklerini belirten Enerji Bakanı Hilmi Güler, şartnameyi hazırlama sürecine bulunduklarını, ardından ilana çıkacaklarını kaydetti. Suyun gemiler veya borularla taşınabileceğini, borularla taşımanın ise daha ekonomik göründüğünü ifade eden Güler, Kıbrıs'a ve Yunan adalarına su verilebileceğini söyledi.
Bulgar elektriği Trakya'ya enerji yatırımını engelledi
Bulgaristan'dan elektrik alımını kesen Enerji Bakanı Hilmi Güler, yapılan anlaşmada Trakya'nın izole bölge kabul edilerek, sözleşme bitim tarihi olan 2008'e kadar enerji yatırımı yapılmaması şartı bulunduğunu ifade ederek, ‘‘O da bana dokunuyor tabii’’ dedi. Güler, Bulgaristan’da sözleşme kapsamındaki işlerin Ceylan İnşaat'a verilmesinin öngörüldüğünü de doğruladı.
Yolsuzluklar ‘Matruşka bebek’ gibi
TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu'na geçmiş dönemlerle ilgili 50 dosya sunduklarını bildiren Enerji Bakanı Hilmi Güler, ‘‘Bir kısmı üzerinde hálá çalışılıyor. Bir kısmı Matruşka bebekleri gibi, açtıkça açılıyor. Komisyon devam ediyor zaten. O komisyon bunları telim alan bir birim değil, orda da müfettişler çalışıyor’’ dedi.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:52