Dünyanın en büyük parçacık çarpıştırıcısının montajı 2007’de tamamlanacak. Bir metro treninin sığacağı genişlikte 27 kilometre uzunluğundaki tünelin içine, 5 bin mıknatıs teker teker yerleştirilecek. Tünelde, protonlar ışık hızına yaklaştırılarak çarpıştırılıyor ve daha küçük parçalara ayrılmaları sağlanıyor. Açığa çıkan küçük parçacıklar üzerinde ise, evrenin oluşumu araştırılıyor.
Boyu 15 metre, ağırlığı da 38 ton olan mıknatıslar, Fransa-İsviçre sınırının 150 metre altındaki parçacık hızlandırıcı ünitesine dev vinçler yardımıyla indiriliyor. Mıknatıslar önce aşağı indiriliyor, sonra da tünele taşınıyor. Daha sonra mıknatıslar, yerin altındaki tünele taşınıyor. Tünele ağırlığı 38 tona kadar çıkan daha yüzlerce irili ufaklı mıknatıs yerleştirilecek. Parçacık çarpıştırıcı bitirildiğinde, protonları zıt yönlere hızlandıran iki paralel tüpten oluşacak.
HAVA SICAKLIĞI: MUTLAK SIFIR
Mıknatıslar, deney zamanı -271 dereceye kadar soğutulacak. Teorik olarak mutlak sıfıra en yakın söz konusu derecede, bilim insanları protonları daha kolay kontrol altında tutabiliyor. Protonlar, önceki deneylerde kullanılan elektronların 2 bin katı daha ağır; bu nedenle de ışık hızına yaklaşan parçacıkların kontrolü büyük önem taşıyor. Mıknatıslar, süper akışkan helyumla soğutuluyor.Dev mıknatısların ağırlığı 35 tonu buluyor.
Parçacık çarpıştırıcı Large Hydron Collider, Big Bang patlamasının, saniyenden de kısa bir süre içinde ortaya çıkan fiziksel şartları yeniden ortaya çıkarmaya çalışacak. Bilim adamları böylece fiziğin başlangıcına, maddenin ilk kez kütle kazandığı ana gitmeyi ve maddenin neden ve nasıl kütle sahibi olduğu sorusunu cevaplamayı hedefliyor. Araştırmacılar bu şekilde, yeni boyutlar keşfetmeyi ve minik karadelik modelleri ortaya çıkarmayı planlıyor.
Çarpıştırıcı ünitesinin maliyeti 1.8 milyar dolar olarak açıklandı. Dünyada buna benzer bir diğer parçacık çarpıştırma laboratuvarı da Chicago’daki Fermilab. Ancak, mıknatısların montajı tamamlandığında CERN dünyanın en güçlü laboratuvarı olacak.
ABD Kongresi’nin Teksas’ta yapılması planlanan ‘Superconducting Super Collider’ projesini iptal etmesiyle, CERN bilim dünyasının en önemli parçacık çarpıştırıcı merkezi konumuna geldi. İsviçre’deki CERN merkezinde 80 ülkeden 6 bin 500 bilim adamı tek çatı altında çalışıyor. AB üyeleri, ABD ve Japonya gibi önemli üyeler, yıllık bütçesi 800 milyon dolar olan merkeze finansal destek veriyor.
Güncellenme Tarihi : 17.3.2016 11:19
