Fransa'nın Ermeni kararına kim ne dedi?..
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının reddini suç sayan yasanın Fransa Anayasa Konseyi tarafından iptal edilmesine ilişkin, ''Fransa Anayasa Konseyi, Fransa anayasasının evrensel insan hakları kavramına ve hepimizin savunduğu Avrupa değerlerine uygun bir karar vermiştir. Bu açıdan Anayasa Konseyi'ni tebrik ediyoruz'' dedi.
Meselenin Anayasa Konseyi'ne taşınmasında yardımcı olan bütün milletvekillerini ve senatörleri de böylesine insan haklarıyla ilgili bir konuda aldıkları ilkeli tutum dolayısıyla da tebrik ettiğini dile getiren Davutoğlu, şöyle konuştu:
''Bu, her şeyden önce Fransa hukuku, anayasası ve evrensel değerleri açısından normal karşılanması gereken bir karardır. Bu değerlere uygun olması bakımından da Fransa hukukuna önemli bir katkı yapmıştır. Daha doğrusu Fransa'da çıkabilecek olumsuz bir imajı ortadan kaldırmıştır. İkincisi Türk ve Fransız halkları, Türk ve Fransız aydınları arasında bazı sorumsuz siyasilerin oluşturmaya çalıştığı uçurumu ortadan kaldıran, böyle bir ihtimali yok eden bir karardır. Bu açıdan da kendilerini tebrik ediyoruz. Çünkü biz her zaman Türk ve Fransız halklarının aydın geleneğinin, entelektüel geleneğinin birbirini etkilemiş çok köklü iki gelenek olduğunu vurgulaya gelmiştik. Maalesef senato ve mecliste çok az katılımla alınan kararlar buna gölge düşürmüştü. Anayasa Konseyi bu kararla, bu konuda da köklü, geleneksel dostluğumuzun doğru yönde seyretmesini sağlayan önemli bir katkıda bulunmuştur.
Üçüncüsü bu karar, bir emsal teşkil edecek bir karardır. Diğer benzer istismarlar açısından, hukuk ilkesi bakımından, tarihin siyasallaşmaması, tarihin siyasal kaygılar, küçük kısır hesaplar üzerinden hukuki bir nitelik kazanmaması anlamında da önemli bir adımdır.
Ümit ederiz, bundan sonra şu veya bu gerekçeyle, nerede ve ne şekilde olursa olsun,toplumların tarihleri üzerinden siyasal amaç güdenler bu karardan hukuki bir ders alırlar. Bu son derece önemlidir.''
''Olumlu bir katkı''
Kararın, fikir özgürlüğü üzerinden bütün bu tarihi konuların açık yüreklilikle tartışılacağı bir ortam doğurduğuna işaret eden Davutoğlu, bu bakımdan Türklerin ve Ermenilerin ilişkileri bağlamında da olumlu bir katkı yaptığını söyledi.
Davutoğlu, ''Çünkü eğer bir tarafın kendini savunma hakkını ortadan kaldıran bir karara imza atılmış olsaydı, hem Fransız anayasasına hem evrensel insan haklarına hem Türk-Fransız dostluğuna hem de tarihin karşılıklı ortak yaşanan bazı acıları paylaşma anlamında özgürce tartışılabilmesine imkan kalmayacaktı. Bütün bu açılardan olumlu bir karar olmuştur. Ümit ederiz, bundan sonra bütün bu gelişmelerden herkes üzerine düşen sonucu, neticeyi çıkartır ve nefret üzerinden, karşılıklı nefret kültürü üzerinden bir siyaset inşa etmek yerine, gerektiğinde acıların da paylaşıldığı, insani çerçevenin bütün unsurlarıyla, her türlü siyasi kaygının üzerine çıktığı, yepyeni bir anlayışla olaylara yaklaşılır'' diye konuştu.
Bu sonucun alınması bağlamında katkıda bulunan herkesi kutlayan Davutoğlu, Anayasa Konseyi üyelerine ilkeli tutumlarından dolayı teşekkür etti.
Davutoğlu, ''Dediğim gibi, bu kendileri açısından Fransız anayasasının ve ilkelerinin gereğini yapmak bakımından zaten beklediğimiz bir tutumdu'' dedi.
''İnşallah böyle bir vahim hatayı yapmazlar''
Bir gazetecinin, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin, Anayasa Konseyi'nden dönmesi halinde yeni yasa çıkaracağını belirttiğini hatırlatması üzerine Davutoğlu, şunları söyledi:
''İnşallah böyle bir vahim hatayı yapmazlar. Anayasa Konseyi herhalde Fransız anayasasının değerlendirilmesi bakımından nihai mercidir. Hele bir seçim ortamına girildiği bir ortamda böyle bir denemenin yapılması bu konunun daha da siyasallaşması neticesini doğurur. Her şeyden önce Fransa'ya, Fransa'nın siyasi kültürüne zarar verir. Ama böyle bir beklenti içinde değiliz. Ümit ederiz dediğim gibi, herkes üzerine düşen, buradan gerekli dersleri çıkartır.''
Bakan Davutoğlu, bu kararla Fransa'ya uygulanan birinci etap yaptırımların sona erip ermeyeceği yönündeki soruya ise şu yanıtı verdi:
''Daha karar yeni çıktı. Bunları tabii Sayın Başbakanımızla, Sayın Cumhurbaşkanımızla, Bakanlar Kurulumuzla değerlendireceğiz. Ancak bu aşamada şunu söyleyebilirim. Türk ve Fransız halkları arasında ortaya çıkabilecek olumsuz atmosferi ortadan kaldırmıştır. Halklar arasında bir kere, bunu ifade etmek istiyorum. Çünkü maalesef yönetimin bu konuda tavır değişikliğine gittiğine dair işaret görmüş değiliz. Ümit ederiz yönetim de son derece saygın hukukçulardan oluşan bu Anayasa Konseyi'nin aldığı karara saygı gösterir ve bu kararı kabul eder, bu karar doğrultusunda adım atar. O zaman tabii bunu da değerlendireceğiz.''
Bağış: Tarihi bir hatadan dönüldü
AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Fransa'da tarihi bir hatadan dönüldüğünü belirterek, ''Akıl, akılsızlığa üstün geldi'' dedi.
İngiltere'nin başkenti Londra'da bulunan Bağış, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının reddini suç sayan yasanın Fransa Anayasa Konseyi tarafından iptal edilmesini AA'ya değerlendirdi.
Bağış, ''Fransa'da olması gereken oldu. Tarihi bir hatadan dönüldü. Akıl, akılsızlığa üstün geldi. Gerçekten Fransız ihtilalinin değerlerinin, Fransız anayasasının, Fransız cumhuriyetinin değerlerinin Fransız Anayasa Mahkemesi tarafından önemsendiği bütün dünyaya ilan edilmiş oldu'' diye konuştu.
''Seçim ortamında, seçim baskısı niyetiyle hukuku bile istismar eden zihniyete Fransız yargısının çok açık ve net bir mesaj verdiğini'' vurgulayan Bağış, şöyle devam etti:
''Bu, bizim açımızdan çok sevinilecek bir olay değil ama Fransa açısından çok sevinilmesi gereken bir olaydır. Çünkü Fransa'nın böyle bir ayıbı taşıması mümkün olmazdı. Bir milletvekili olarak böyle bir kararın milli iradenin temsil edildiği bir meclisten çıkmış olması beni zaten çok üzmüştü. Ama yine milletvekillerinin imzalarıyla Fransız Anayasa Mahkemesinin kararı gündemine alması ve o milletvekillerinin çağrısı uyarınca bu tasarıyı iptal etmiş olması Fransa'da hala aklın, mantığın, hukukun üstün olduğunu bir kez daha bizlere göstermiş oldu.''
Bundan sonra 14'üncü yüzyıldan beri süren Türk-Fransız dostluğunu zedeleyecek bu tür girişimlerin olmamasını ümit ettiğini dile getiren Egemen Bağış, ''Ümit ediyorum ki Fransız Anayasa Mahkemesinin kararı, bazı yanlış kabuslar içinde boğuşan Fransız siyasilerine de uyandırıcı bir etki yapar. Onlar da akılla, mantıkla, dostluğun, barışın gereğini gerçekleştirirler'' dedi.
Bakan Bağış, Türk-Ermeni ilişkileri açısından şu aşamada Fransa'nın, eş başkanlığını yürüttüğü Minsk grubunda daha aktif çabalarla, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki ihtilafın giderilmesi için çaba göstermesi gerektiğini bildirdi.
Egemen Bağış, Fransa'nın barışa arabuluculuk yapması gerekirken bundan 100 yıl evvel yaşanmış acıları daha da depreştirmesinin kimseye faydası olmadığını söyledi.
Dünyadaki bütün ülkelerin 1915 dönemine ilişkin arşivlerini açması ve tarihçilerin bunu tartışması gerektiğine dikkati çeken Bağış, şunları kaydetti:
''Tarihçilerin görevini siyasilerin üstlenmesi ne kadar yanlışsa, siyasilerin görevini de tarihçilerin üstlenmesi o kadar yanlış olur. Herkes kendi işini yapmalı ama siyasiler de tarihçilerin ortaya koyacağı akademik çalışmalardan gerekli mesajları almalı.
Siyasilerin görevi geçmişi belirlemek değil, siyasilerin görevi geleceği belirlemek, gelecekte insanların refah içinde yaşamasını sağlamak olmalıdır. O çerçevede, Fransız siyasilerinin de artık geçmişle uğraşmak yerine bugün ve yarınla uğraşmalarını buradan kendilerine salık vermek isterim.''
Mezard: Hukukun ilkelerine uygun bir karar
Fransız Senatör Jacques Mazard, Anayasa Konseyinin 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının inkarını suç sayan yasayı iptal etmesini memnunlukla karşıladıklarını söyledi.
Yasaya itiraz ederek Anayasa Konseyine başvuran senatörlerin önderdiğini yapan Mezard, kararın açıklanmasının ardından basın toplantısı düzenledi.
Mezard, ''Bu beklediğimiz karardı. Anayasa Konseyi, hukukun ilkelerine uygun bir karar verdi'' dedi.
Anayasa Konseyinin açık ve net mesaj verdiğini ifade eden Mezard, meclis ve senatoda iki büyük siyasi grubun desteklemesine rağmen Anayasa Konseyinin tarihi konularda bundan sonra parlamentonunu yasa yapmasını önüne geçtiğini söyledi.
Mezard, ''Yasanının iptal edilmesi haklığımızı gösteriyor. Karardan memnunuz ve bu kararı selamlıyoruz'' dedi.
