GEORGE CLOONEY TÜRKÇE KONUŞUYOR!
Artık isterseniz dünyaca tanınmış isimlerin kendi sesleriyle Türkçe konuştuğu filmleri izleyebilir, telesekreter mesajlarınızı Beyaz'a yaptırabilir, kitaplarınızı Haluk Bilginer'e okutabilirsiniz. Bunların hepsi mümkün! Bir tür "ses klonlaması" sayılan Voice Conversion'ın mucidi Levent Arslan ve ekibi ses teknolojisinin varacağı noktayı anlattı:
Birazdan televizyonda vizyondayken kaçırdığınız film başlayacak. Patlamış mısırınızı, içeceğinizi yanınıza aldınız hatta ışıkları da kapattınız; tam bir sinema ortamı yarattınız. İşte sonunda hayranı olduğunuz yakışıklı adam ya da dünyalar güzeli o kadın belirdi. Gözleriniz ona odaklanmış kulaklarınız henüz ağzından çıkmamış kelimeleri duymayı bekliyor! Fakat o da ne? Bu ses hiç yakışmamış ona; ne kişiliği ne de konuşma tarzı yansımış sesine!
Her ne kadar seslendirme konusunda önde gelen ülkelerden biri olsak da bu tarz olaylarla karşılaşmamız pek mümkün. Şimdi bir de bu huzursuz edici durumun ortadan kalktığını düşünün! Örneğin Penelope Cruz o çatallı sesiyle çatır çatır Türkçe konuşsa!.. Ve biz de size artık bu hayal değil desek?..
Levent Arslan bunu başaran ekibin başındaki isim. Arslan, 1991'de Boğaziçi Üniversitesi elektrik mühendisliğinden mezun olduktan sonra yurtdışında birçok ses araştırma enstitüsünde çalışmış. Henüz doktora öğrencisiyken birçok icadının patentini de almayı başarmış. Türkiye'de kurduğu Sestek'te çoğu doktora öğrencilerinden oluşan bir ekiple çalışmalarına devam etmiş. Şimdi bir kısmı proje aşmasında, bir kısmı ise pazara çıkmaya hazır bir sürü icat, kendi deyimiyle "ürün" bulunuyor.
Warner Bross'a Türk icadı!
Voice Conversion (ses dönüştürme) bunlardan yalnızca biri. Voice Conversion'ın patenti Sestek'e ait ancak sahibi yurtdışında bulunan Voxonic firması. Voxonic'in beyin takımıysa yine Arslan ve ekibi. Arslan şimdiye kadar birinin sesini başka birinin sesi üzerine sorunsuz olarak eklemeyi başaran tek ekip olduklarını ve bu yüzden patentinin kendilerinde olduğunu söylüyor. Bir insanın söylediklerini, yazdıklarını bir başkasının sesiyle yapılan bir konuşmaya dönüştürüyorlar. Yani bu bir tür ses klonlama.
Peki bu sistem nasıl çalışıyor? Bir seslendirme ortamı düşünün. Ekranda film orijinal sesiyle akıyor ve ses dublörleri ses bandı üzerine kendi tonlamalarıyla okuma yapıyor. Bilgisayar programı bu iki sesi alıyor oyuncunun ses tonu ile dublörün diktesini birleştirerek oyuncunun "kendi sesiyle" Türkçe konuşmasını sağlıyor. Bunun film endüstrisinde bir çığır açacağı kesin ama seslendirme sanatçıları endişelenmesin, işleri tümden bitmiyor. Konuşmayı doğru vurgularla vermek hâlâ önemini koruyor. Çünkü bir sesi özel yapan tınısından önce konuşma karakteristiği...
Warner Bros bu teknolojiyi ilk kullananlardan; şimdilik yalnızca müzik alanında deneniyor. Yaz aylarında çıkması planlanan bir rap albümün nakarat kısımları bu teknoloji sayesinde Fransızca ve Çince'ye çevrilmiş. Ve dinlediğinizde ayırt etmenin ne kadar zor olduğunu fark ediyorsunuz.
"Bip" yerine doğal sansür
Programın film sektöründen önce müzik için kullanılmasını Arslan şöyle açıklıyor: "Film dediğiniz şeyi sinemada ne kadar net seslerle dinlediğinizi düşünün; tek bir pürüz bile sizi rahatsız edebilir. O yüzden programı mükemmelleştirmek gerekiyor." Müzikte başka faktörlerin de devreye girdiğini söyleyen Arslan müziği dinlediğiniz ortamda bu pürüzlerin anlaşılmadığını ekliyor.
Ama sistemi farklı amaçlar için kullanmak da mümkün. Bunlardan biri de sansür. Televizyonda gösterilen filmlerde yaşanan sıkıntılardan biri de küfürlü konuşmalar. Sadece en son hangi filme kapılmış giderken sağlam bir "bip" sesiyle irkildiğinizi düşünün ya da anlamsız bir boşluk duyup sinirinizin bozulduğunuVoice Conversion kullanılarak küfürlü konuşmalar yerine daha yumuşatılmış kelimelerin hiç sezdirilmeden eklenebileceğini söylüyor Arslan. Bir anlamda gizli sansür bu, diyoruz gülüyor: "Bip'li film daha mı iyi?" Programın hünerleri bununla da bitmiyor. Aynı sistemi kullanarak telesekreterinizi ya da cep telefonunuzun çalışını istediğiniz bir ünlünün sesini kullanarak yapabileceksiniz.
