Hacıosman Ormanı'nın gizemi

Girilmesi yasak: 20 mantar türü sadece burada bulunuyor

– Samsun’da Tabiat Koruma Alanı olarak ilan edilen ve sadece bilim adamlarının girmesine izin verilen ‘Hacıosman Ormanı Tabiatı Koruma Alanı'nda ağaç katına ait 12, çalı karına ait 30, ot katına ait 68 takson ve sadece bu ormanda yetişen 20 mantar türü bulunuyor.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 1984 yılında koruma alanlarından Hacıosman Ormanı Tabiatı Koruma Alanı Samsun'un Çarşamba ilçesi Çınarlık mevkisinde bulunuyor. Toplam 127 bin 78 hektar alana sahip olan alan, aynı zamanda 1. derece doğal sit alanı. 11. Bölge Müdürlüğü Samsun Şube Müdürlüğü görev alanı içerisinde bulunan Tabiatı Koruma Alanı, içerdiği zengin bitki ve hayvan topluluğu ile Avrupa çapında öneme sahip. Orman, nadir ve tehlikeye maruz bir subasar orman ekosistemlerinden birisi olarak dikkat çekiyor. Birçok yaban hayvanının bulunduğu ormanda takson (Belirli bir kategoriye girebilecek derecede ayırt edici farklılıklara sahip olan herhangi bir derecedeki cins, tür, alttür, taksonomik grup) canlılar da bulunuyor.

Ormandaki doğal hayat hakkında bilgiler veren Orman ve Su İşleri 11. Bölge Müdürü Mehmet Sıddık Kılınçer, “Orman ve jetasyonunda dominant ve karakteristik türler dişbudak, dişbudak yapraklı kant ceviz, meşe, sivri meyveli dişbudak, kayacık, karaağaç, doğu gürgeni, adi gürgen, akçaağaçtır. Ağaç katını oluşturan ağaçların boyları 20 m. ile 40 m. arasında değişmektedir. Ağaç katına ait 12 takson tespit edilmiştir. Diğer subasar ormanlardan farklı bölgesel endemik olarak dişbudak yapraklı kanatlı ceviz Tabiatı Koruma Alanının değer kaynağıdır” dedi.

Otsu bitkiler hakkında da bilgiler veren Mehmet Sıddık Kılınçer, “Tabiatı Koruma Alanı’nda çok sayıda otsu bitkiler de saptanmıştır. Çalı katına ait 30 takson ve ot katına ait 68 takson tespit edilmiştir. Hacıosman Tabiatı Koruma Alanında Bern Sözleşmesi ek liste 1’de yabani sıklamen (Cyclamen coum) ve tehlike altındaki habitatlardandır” diye konuştu.

“20 mantar türü sadece Hacıosman Ormanı’nda bulunuyor”
Bölgedeki mantar türlerinden 20 tanesinin sadece Hacıosman Ormanı’nda bulunduğunun altını çizen Kılınçer, “Yapılan araştırmalar sonucunda alanda 32 familyaya ait 72 mantar türü belirlenmiştir. Bu 72 türden 20 sine Samsun çevresinde sadece bu ormanda rastlandığı ifade edilmektedir. Belirlenen türler içinde bir tür zehirli, 34 tür yenmez, 31 tür yenilebilir, 6 tür yenme özelliği açısından belirsiz özelliktedir. Ayrıca Hacıosman Ormanı Tabiatı Koruma Alanı karaca, yaban domuzu, tilki gibi memeli türleri ile birçok ötücü kuşlara da ev sahipliği yapmaktadır” şeklinde konuştu.

Erdi Demür

Orman ve Su İşleri 11. Bölge Müdürü Emin Karaman, Tekkeköy ilçesi sınırlarındaki Hacı Osman Ormanı'nın, flora açısından Türkiye'nin önemli "su basar" ormanlarından birisi olduğunu söyledi.

Ormanın, yok olma tehlikesi bulunan ağaç türlerini barındırdığını belirten Karaman, şöyle devam etti:

"Bu nedenle dünya literatürüne girmiştir. Avrupa çapında çok sınırlı bir yayılışa sahip ve hızla ortadan kalkma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan eşsiz bir alüvyol orman ekosistemidir. Dişbudak, meşe, dişbudak yapraklı kanatlı ceviz, kayacık, kayacıklar, doğu gürgeni, akçaağaç gibi önemli bitki türlerini barındırmakta. Beslenme imkanlarının çok elverişli olması nedeniyle pek çok hayvan türünün barınmasına da imkan sağlamakta. Köstebek, kaplumbağa ve gri balıkçıl gibi türler bulunmakta. Bu özelliklerin korunması amacıyla sahanın 86 hektarlık bölümü 1987 yılında 'tabiat koruma alanı' olarak ayrılmıştır."

Orman sadece bilim ve eğitime açık

Ormanın bilim ve eğitim alanında hizmet verdiğine işaret eden Karaman, "Okullardan ve üniversitelerden ziyaretçilerimizi bekliyoruz. Hacı Osman Ormanı, Türkiye'de balta girmemiş ender ormanlardan biridir. Avcılara ve kontrolsüz saha girişlerine kapalıdır ve mutlak kontrol altındadır. 12 tür ağaç, 30 tür çalı ve 68 tür de ot tespit edilmiştir. Flora açısından halen tespit çalışması
bitmemiştir" ifadelerini kullandı.

Üniversiteleri flora ve fauna açısından tespit yapmak üzere ormana davet eden Karaman, "Taban suyunun yüzeye çıkarak belli müddet kaldığı alanlarda bulunan dişbudak ağaçların gövdenin toprak seviyesine yakın kısımlarında payanda oluşması gözlenmiştir. Yine bazı dişbudak ve kızılağaç bireylerinde havai kök oluşumu söz konusudur. Diğer su basar ormanlardan farklı olarak dişbudak yapraklı kanatlı ceviz mevcuttur" dedi.

"Ağaçlara plastik bantlar yapıştırarak yolumuzu buluyoruz"

Ormanda saha koruma görevlisi olarak çalışan İsmail Kurnaz ise 5 yıldır Hacı Osman Ormanı'nda görevli olduğunu belirterek, "Ormanda zaman zaman gezintiye çıkıyoruz. Ormana balta vurulmadığı için bitki örtüsü çok benzer, bu nedenle kayboluyoruz. Ağaçlara plastik bantlar yapıştırarak yolumuzu buluyoruz. Birkaç sefer kayboldum, çözümü ağaçlara bant bağlamakta buldum" diye konuştu.