İNANILMAZ OLAY!.. AJAN SANILAN LEYLEK GÖZALTINA ALINMIŞ

KAYNAK : Haber Vitrini Emniyet, soğuk savaş döneminin arşivlerini açtı. Arşivlerdeki resmi raporların açıklandığı kitapçıkta, Türkiye'de 1950'li yıllarda güvercin, leylek gibi göçmen kuşlara komünist muamelesi yapılarak araştırma konusu edildiği ortaya çıktı. ‘Bu kış komünizm gelecek’ korkusunun yaşandığı 1950'lı yıllarda Türkiye'de güvercinlerin bile gizlice araştırıldığı ortaya çıktı. O yıllarda kuşların yaşamlarını bilimsel olarak incelemek amacıyla ayaklarına metalden numara takılan güvercinlere ajan işlemi uygulandı. Ayaklarında ‘‘Moskwa’’ yazısı ve numaralı halka bulunan güvercinler, polis teşkilatı, Dahiliye Vekaleti, Genelkurmay Başkanlığı ile dönemin MİT'i olan MAH arasında bir dizi gizli yazışmaya konu oldu. Hatta haberleşmede güvercin kullanıldığı kuşkusuyla, 1941 yılında Maraş'ta güvercin beslemek bile yasaklandı. Emniyet Araştırma Planlama Daire Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı arşivlerindeki belgeleri araştırarak, ‘‘Arşiv Belgeleri ile Gerçekler. Muhabere Güvercinleri. Propaganda ve Dinleme’’ başlıklı bir kitap hazırladı. 144 sayfalık kitapta, 1937 yılından başlayarak, özellikle 1950'lı yıllarda ayaklarında halka bulunduğu için yakalanan güvercinlerle ilgili gizli yazışmalar aktarıldı. Kitapta, güvercinlerin, Moskowa yazıyor diye koparılan ayaklarının fotoğrafları da yeraldı. kitaptaki ‘‘Çok gizli’’ damgalı ilginç yazışmalardan bazıları şöyle: ‘ZARARLI MAKSAT’ 17 Nisan 1952 tarihinde dönemin İçişleri Bakanı Raif Tek imzasıyla tüm valiliklere gönderilen genelgede şöyle denildi: ‘‘Yabancı memleketlerden ve bilhassa Sovyet Rusya ve peyklerinden ayaklarına yazılı ve numaralı halka takılarak uçurulan kuşların kimler tarafından ve ne suretle elde edilmiş olduklarının bazı gazetelerde havadis olarak yayınlandıkları görülmektedir. Bu gibi kuşların özellikle Sovyet Rusya'dan zararlı maksatlarla uçurularak, nerelerde elde edildiğinin öğrenilmesine çalışıldığı kuvvetli bir ihtimal dahilinde görüldüğünden evvelce de bildirildiği gibi, hiçbir suretle ifşasına meydan verilmemesi ve gazetelerde havadis şeklinde yayınlanmaması gereklidir.’’ İçişleri Bakan Yardımcısı Etem Aykut'un 10 Eylül 1940'da il valiliklerine gönderdiği genelgede de, ‘‘Yabancı ülkelerin muhabere güvercinleri ile, bizim ordumuzun kullanmakta olduğu muhabere güvercinlerinden, yakalananların eskisi gibi en yakın askeri garnizona teslim edilmeleri gerekir. Ordumuza ait güvercinlerin ayağında alimunyum bir halka ve selluoit bir bilezik vardır. Halkada T.C. Remzi ve numarası yazılıdır’’ denildi. Yüzlerce kuşun yakalanıp, inceleme konusu yapılması üzerine, Zooloj Enstitüsü Direktörü Prof. Dr.Recai Ermin, 29 Aralık 1958 yılında resmi bir yazı yazdı. Yazıda, ‘‘Bu halkalar göçmen kuşların yaşamlarını bilimsel olarak incelemek amacıyla takılmaktadır. Bu kuşları yakaladığınızda artık gazetelere haber vermeyin. Çünkü gülünç oluyor’’ denildi. Aynı yazıda, Eylül 1958'de İstanbul Arnavutköy'de yakalanan halkalı bir leyleğin, emniyet müdürlüğünde nezaret altına alındığı da vurgulandı. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 18:37