İNGİLTERE'DE 'GİZLİ TERÖR MAHKEMELERİ' TARTIŞMASI!..

Planlara bakılırsa mahkemelere özel güvenlik soruşturmasından geçirilmiş yargıçlar atanacak ve yargıçların davadan önce gizli oturumlarda kanıtları görüp değerlendirmesi mümkün olacak.

Yargıçlar ilk inceleme ardından, ya dava açmak için yeterli kanıt bulunduğuna kanaat getirip yargı sürecini başlatacak, ya da bu kanıtlar ışığında zanlıların mahkemeye çıkarılmadan daha ne kadar süreyle gözaltında tutulabileceğine karar verecek.

Başbakan Tony Blair, ön celseler gibi yeni yargı usullerinin polise, zanlıları daha uzun süre yargı önüne çıkarmadan tutma imkanı sağlayacağını söylemişti.

İçişleri Bakanlığı terör davalarının yargı usulü konusundaki çalışmalarını hala sürdürdüklerini söylüyor, ama jüri heyeti bulunmayan ve gizli oturum yapabilen özel mahkemelerin ciddi olarak değerlendirildiğini doğruluyor.

Yargının açıklığı ilkesi sınırlanıyor

Hükümete yakın kaynaklar BBC'ye olasılıklardan birinin, şu anda uygulamada olan Özel Göçmen Temyiz Mahkemeleri'ne benzer bir model olduğunu söylediler. Bu tür mahkemelerde yargıçlar gizli oturum yapabiliyor ve yargılanan kişilere tam olarak neyle suçlandıkları konusunda bilgi vermiyor.

Sanıklara vekalet eden özel avukatlar, müvekkilleri hakkındaki iddialar ve sunulan kanıtları görebiliyor, ama müvekkillerine bu konuda bilgi veremiyor.

Kısacası güvenlik gerekçesiyle "yargının açıklığı" ilkesi sınırlandırılıyor.

İçişleri Bakanlığı buna karşılık, basında yer alan, gizli telefon dinleme kayıtlarının da mahkemeye kanıt olarak sunulabileceği haberlerinin doğru olmadığını bildirdi.

Şu andaki uygulamaya göre telefon dinleme yoluyla elde edilen kanıtlar mahkemede kanıt olarak kabul edilmiyor.

Değişen kurallar

Başbakan Tony Blair geçen cuma günü, İngiltere'nin konukseverliğinin kimileri tarafından istismar edildiğini söyleyerek, "artık oyunun kuralları değişti" demiş ve terörle mücadele konusundaki yeni planlarını açıklamıştı.

Başbakanın planları insan hakları konusundaki mevcut yasaların değiştirilmesi suretiyle arasında terör suçları kapsamının genişletilmesi de var. Buna göre, "terörü teşvik" olarak görülen konuşmalar da suç sayılabilecek, ve bu tür faaliyetlerde bulunduğu düşünülen yabancı uyrukluların ülkeye sokulmaması ya da sınırdışı edilmesi de mümkün olacak.

Blair açıklamaları sırasında mahkemeler konusuna da değinmiş ve "gizli ön celselere olanak sağlıyacak yeni yargı usullerini değerlendiriyoruz" demişti.

Başbakan ayrıca, terör zanlılarının mahkeme önüne çıkarılmadan önce tutulabileceği sürenin uzatılmasını sağlıyacak değişiklikler üzerinde de çalışacaklarını söylemişti.

Gözaltı süresinin uzatılmasının hem polis hem de istihbarat örgütleri tarafından talep edildiği daha önce basına sızmıştı.

Şu anda geçerli olan düzenlemelere göre, zanlılar mahkeme önüne çıkarılmadan iki hafta gözaltında tutulabiliyor. Ama polis yetkililerinin terör davalarında soruşturmanın karmaşıklığını gerekçe göstererek, bu sürenin üç aya kadar uzatılabilmesini istedikleri biliniyor.

İngiliz parlamentosundaki üçüncü parti Liberal Demokratların sözcüsü terör davalarına bakacak yargıçların özel güvenlik soruşturmasından geçmesini anlayabileceklerini söyledi.

Ancak Liberal Demokrat Parti'nin gözaltı süresinin uzatılması konusunda kuşkuları var.

'Aceleye getiriliyor'

İngiltere'nin ana muhalefetteki Muhafazakar Parti'si ise hükümetin terörle mücadele düzenlemelerini aceleye getirdiği kanısında.

Partinin sözcüsü Edward Garnier, hükümeti "şöyle bir sakinleşip düşünmeye ve ayrıntıları diğer partilerle tartışmaya" çağırdı.

Geçen yıla kadar özel terör davalarına bakan Ian MacDonald da gizli mahkemeler önerisinin aceleye getirildiğini düşünüyor.

MacDonald, bu öneriyle, "genel olarak Fransa'daki gibi jürisiz, yargıçların soruşturma rolünün öne çıktığı bir yargılama usulü mü hedefleniyor yoksa yalnızca gözaltı süresi mi uzatılmaya çalışılıyor, belli değil" diye konuştu.

Tecrübeli hukukçu sözlerini, "Eğer Fransa'daki gibi sorgu yargıcı usulüne geçilecekse, o zaman bu tür soruşturmalar yürütmek üzere eğitilmiş yargıçlarımız yok" diye sürdürdü.

Yarım yamalak

Blair hükümetinin değerlendirdiği yeni önlemler arasında, camilerin kapatılması, ve terörle herhangi bir şekilde ilişkisi olduğu düşünülen kişilerin iltica taleplerinin otomatik olarak reddedilmesi de bulunuyor.

Ayrıca bu hafta polis yetkilileri ile hukukçuların biraraya gelerek, görüşleri radikal bulunan Müslüman dinadamlarının "vatana ihanet" suçlamasıyla yargılanması olasılığını değerlendirecekler.

Muhafazakarlar ve Liberal Demokratlar hükümeti, 7 Temmuz saldırılarından sonra ardarda önlem paketleri açıklayarak kafa karıştırmakla suçluyor.

Ama İşçi Partisi içinden de muhalefet var.

Parlamentonun İçişleri Karma Komisyonu'nun İşçi Partili başkanı John Denham, hükümetin 7 Temmuz saldırıları karşısında birşey yapmış olmak için "tam olarak pişmemiş" fikirler ortaya attığını söyledi.

/BBC Türkçe