Kira öder gibi ev sahibi olmaya olanak sağlayacak mortgage yasa taslağına ''''inşaatı bitmemiş konutlar'''' da dahil edildi. Ağustos ayında Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener''in başkanlığında ''Konut Finansman Sistemine İlişkin Kanun Taslağı''nı tartışmak üzere yapılan toplantıda, özel banka temsilcileri sisteme ''''tamamlanmamış konutun'''' da dahil edilmesini istemişti. Ancak sistemdeki ana unsurun ''''ipoteğe dayalı finansman'''' olduğunu belirten SPK Başkanı Doğan Cansızlar, ''''Ben bitmemiş konuta nasıl ipotek koyarım'''' diye karsı çıkmıştı. Buna rağmen bankacıların talebi dikkate alınarak taslak yeniden gözden geçirildi ve bankacıların bu isteği yerine getirildi. Halen Başbakanlık''ta Meclis''e sevkedilmeyi bekleyen taslakta bu önemli değişikliğin yanı sıra birçok değişiklik daha yapıldı. Buna göre, Babacan''ın isteğiyle sistemdeki menkul kağıtları güçlendirmek için planlanan ''''Hazine yardımı'''' tasarıdan çıkarıldı. Öte yandan Bakan Unakıtan''ın isteğiyle gider vergisi teşviğinden de vazgeçildi.
Arz fazlalaşırsa fiyatlar da düşer
Taslakta tanımlanan mortgage modelinin işlemesi için vatandaşa verilen kredilerden doğan alacaklar karşılığında ''ipoteğe dayalı menkul kıymet'' ihraç edilecek ve bu menkul kıymetler uluslararası piyasalarda uzun vadeli fonlara satılacak. Konut kredilerinin dönüştüğü ''değerli kağıtlar''dan elde edilen fonlar, tekrar sisteme aktarılacak ve böylece finans kuruluşları uzun vadeli konut kredilerini finanse edebilecek. Bunun için satın alınan konutun bitmiş ve yapı ruhsatı ile yapı kullanma izin belgelerinin alınmış olması gerekiyordu. Çünkü sistemdeki riskin karşılığı gayrimenkule konan ipotekti. Ancak yeni eklenen düzenlemeyle, bitmiş konutlar için planlanan ''ipotek teminatlı menkul kıymet''in yanı sıra, temeli atılmamış konutlar için de Varlık teminatlı menkul kıymet'' de tanımlandı. Buna göre sistemin ana unsuru olan ipotek, o inşaatın proje ve teminatlarına konulacak. Böylece vatandaş sadece bitmiş konutlar için değil, henüz temeli atılmamış projeler için de mortgage sisteminden yararlanıp ucuza ev sahibi olabilecek.
Bankaların mevcut kredileri sisteme entegre edilecek
Bankaların halen verdikleri konut kredilerinin de sisteme entegre edilmesine karar verildi. Buna göre sistemin yürürlüğe girmesinden çok önce uzun vadelerle konut kredisi veren bankalar bu kredilerin vade riskini mortgage sisteminde yok edebilecek.
SPK Başkanı Cansızlar, bitmemiş konutu da sisteme dahil edebilmek için formül geliştirdiklerini ve buna ilişkin düzenlemenin taslağa girdiğini belirtti. Cansızlar şöyle konuştu:
''''Biz başta sistemi bitmiş konut için tasarlamıştık. Ancak sonradan inşaatı tamamlanmamış konutların da sisteme dahil edilmesi talebi geldi. Biz üzerinde çalıştık
ve bunu da sisteme dahil etmenin yöntemini tasarladık. Buna göre ''''varlık teminatlı menkul kıymet'''' ihraç edeceğiz. Sistemin ilk çıkışında konut arzının çok önemli olduğuna dikkat çeken Cansızlar, ''''Bitmemiş konutu da sisteme dahil etmek, konut arzı açısından olanak sağlayacak. Sistemin işlemesi için konut arzı son derece önemli'''' diye konuştu. Cansızlar ayrıca, sistemin uygulamaya geçmesiyle birlikte TOKİ''nin de halen yürüttüğü toplu konut projelerini artıracağını belirtti.
Gelir vergisi teşviği Kemal Unakıtan''a takıldı
Taslakta SPK''nın ücretliye getirdiği vergi teşviği de Maliye Bakanı Kemal Unakıtan''ın itirazıyla tasarıdan çıkarıldı. SPK Başkanı Doğan Cansızlar, gelir vergisi teşviğinin taslaktan çıkarılmamasıyla ilgili görüşümüzü koruyoruz. Bu unsur rekabet avantajı sağlayacaktı. Ancak Maliye''nin ''gider yaratır'' şeklinde bir kaygısı oldu'''' dedi. Edinilen bilgiye göre, taslağın son halinde gelir vergisi teşviği yer almıyor. Teşvik, kendisine ait tapuya kayıtlı evi bulunmayanlar ya da sadece 1 tane evi olanlara, aldıkları evin 100 bin YTL''ye kadar olan kısmının faiz ödemelerini gelir vergisinden düşmeye olanak sağlayacaktı. Ancak Unakıtan''ın ''''Doğrudan gider yaratır'''' itirazıyla bu düzenlemeden vazgeçildi. Öte yandan sistemin ana unsuru olan ''ipotek teminatlı menkul kıymetin'' uluslararası piyasalarda daha avantajlı satılabilmesini sağlamak amacıyla planlanan Hazine garantisiyle ilgili düzenleme de taslakta yer almadı. Bakan Ali Babacan''ın itirazı üzerine düzenlemenin taslaktan çıkarıldığı öğrenildi. SPK Başkanı Cansızlar, konuyla ilgili sorumuzu, ''''Hazine i garantisi olmaması sistemin çalışmayacağı anlamına gelmiyor. Sadece kağıtları daha cazip hale getirmek için planlanmıştı'''' dedi.
Tutulu satış tutmadı adı ''morgıç'' kaldı
SPK Başkanı Cansızlar, ''''Kira öder gibi ev sahibi olma ''''diye tanıttıkları ''Mortgage'' sisteminin, telaffuz edilmesiyle birlikte Türkçe isim arandığını ancak ''tutulu şans'' gibi önerilerin benimşenmediğini belirtti. Bir süre ''ipotekli konut sahibi olma'' gibi ifadelerin kullanıldığım ancak bunların da içinde geçen ''ipotek'' kelimesinin vatandaşlar tarafından sevimsiz bulunduğunu söyledi. Gelinen noktada ''Mortgage'' isminin ''morgıç'' olarak yerleştiğini belirten Cansızlar, ''''Mortgage artik ''morgıç''tır. Kelime oturmuştur. Yeni isim aramaya gerek yok'''' dedi.
Hazine garantisine ''''ABD tahvilleri zarar görür'''' diye itiraz geldi
Hazine Garantisi''nin taslaktan çıkarılmasını da IMF''nin istediği anlaşıldı. Konuyla ilgili bilgi veren bazı bürokratlar, düzenlemenin ilk başta sistemin çıkışını güçlendirmek için düşünüldüğünü ancak IMF''nin buna itiraz ettiğini belirtti. Buna göre taslakla ilgili hazırlıklar sırasında IMF''nin, ''''Hazine garantisi olması durumunda Türk menkul kıymetleriyle rekabet edecek ABD kağıtları dezavantajlı hale gelir. Herkes Türk kağıtlarına yönelir. Haksız rekabet olur'''' diyerek karşı çıktığı iddia edildi. IMF''nin bu rekabet avantajının kabul edilemeyeceğim söylediğini belirten bürokratlar, gözden geçirme görüşmelerinde de konunun gündeme geldiğini, hükmün taslaktan çıkarılana kadar Babacan''ın da bu konuda IMF''yle sıkıntı yaşadığını iddia etti.
(vatan)
Güncellenme Tarihi : 25.3.2016 11:06
