EVRİM ÖCAL
WASHINGTON - Amerikan yönetiminin Irak'ta savaş devam ederken uyarıda bulunduğu Suriye ve İran endişeli. ABD, İran'ın kontrolündeki Bedir birliklerinin 6 haftadan beri Kuzey Irak'ta bulunduğunu, terör listesine adını yazdığı Suriye'nin de Irak'a askeri malzeme sattığını savunuyor.
Amerikan hükümetine yakın çevreler, İran'ın kontrolündeki Bedir birliklerinin 6 haftadan beri Kuzey Irak'ta bulunduğu ve Saddam'ın iktidardan düşürülmesinin ardından bölgede hakimiyeti sağlama kavgasına katılmaya hazırlandıklarını öne sürüyor. Bu Bedir birliklerinin ise yurt dışında yaşayan, Şii kökenli Saddam karşıtı Iraklılardan oluştuğu bildiriliyor.
Suriye konusundaki iddialarda ise Şam yönetiminin çatışmalar başladıktan sonra bile Saddam'a başta gece çatışmalarında kullanılan teçhizat olmak üzere askeri malzeme yardımı yapmayı sürdürdüğü bilgileri yer alıyor. Bu duyumların, Bush yönetiminin son günlerde söz konusu iki ülkeye yönelttiği açık tehditlerin başlıca gerekçesini oluşturduğu anlaşılıyor. Katıldığı İsrail yanlısı bir grubun toplantısında konuşan Dışişleri Bakanı Colin Powell, İran'a ve Suriye'ye uyarılarda bulunmuş ve şöyle demişti:
''Uluslararası devletler topluluğunun, Ortadoğu barış süreci başta olmak üzere bu bölgedeki istikrarı tehdit eden şiddete açık tutumu ve teröre verdiği destek nedeniyle İran yönetimine bir an önce gerekli uyarılarda bulunması beklenmektedir.''
SURİYE TEHDİTLERİ KARARLI BİÇİMDE REDDEDİYOR
Suriye'nin ise terör gruplarını ve artık son günlerini yaşamakta olan Saddam rejimini desteklemekle umutla dolu başka bir yola sapma arasında bir tercihte bulunması gerektiğini kaydeden Powell, ''Her ne seçimde bulunursa bulunsun, bunun sonucuna katlanan ya da ondan yararlanan yine Suriye devleti olacaktır'' ifadelerini kullanmıştı.
Bu sözlerin duyulmasından hemen sonra resmen Irak yönetimini desteklediğini açıklayan Suriye yönetimi, ABD'den yöneltilen üstü kapalı tehditleri kararlı biçimde reddediyor. Şam'dan gelen bu tepkinin anlaşılır olduğunu söyleyen Washington'daki Ortadoğu Enstitüsü'nden Muhaf Caneyati de ''Powell, böyle keskin içerikli bir açıklamayı, Amerikan-İsrail cemiyeti mensuplarına hitaben yapıyorsa, bu adımın ABD ile Suriye arasındaki ilişkilere olumlu biçimde yansımasını beklemek hayalcilik olur'' diyor.
Geçen yıl Kasım ayında Irak'a yönelik 1441 sayılı BM kararının Güvenlik Konseyi'ndeki oylanması sırasında olumlu tavır sergileyen Suriye, ardından belirginleşen, ABD'nin Irak'a askeri müdahale niyetlerine de aynı tavırla karşı koymaktan çekinmemişti. Washington'un etkin biçimde terörü destekleyen ülkelerin kaydını tuttuğu kara defterde, özellikle Lübnan'da faaliyet gösteren Hizbullah grubuna sağladığı destek nedeniyle Suriye'nin de adı yazılı.
IRAK'TA OLUŞABİLECEK SİYASİ TABLO
Savaş arifesinde Pentagon yönetimi, Suriye'nin aksine, hiçbir diplomatik ilişki sürdürmediği Tahran yönetiminin çatışmaların başlaması halinde en azından tarafsız bir tutum sergileyeceğinden, seksenli yıllarda Irak'la iki kez savaşan İran'ın, Saddam'ı hala can düşmanı olarak gördüğünden yola çıkmaktaydı. Oysa Amerikan yönetimi şimdi, Başkan Bush tarafından şer ekseninin bir parçası olarak tanımlanan İran'ın, en azından komşusu ülkede bulunan Şii azınlığı korumak amacıyla etkin biçimde savaşa katılabileceği endişesini taşıyor.
Washington'daki Nixon merkezinde görevli Ortadoğu uzmanı Geoffrey Kemp de İran'ın işe karışması halinde, ABD'nin Irak'ın başına kendisine yakın bir yönetimi monte etme girişimlerini önemli ölçüde aksatabileceği görüşünde.
Savaş başlamasından kısa bir süre sonra Saddam sonrası Irak'ta oluşabilecek siyasi tabloyla ilgili derin endişelere dikkat çeken Kemp, ''Irak'a komşu ülkelere karşı nasıl davranmanın doğru olacağı tartışılıyor. Oysa çatışmalar başlamadan önce yapılan iyi niyetli tahminlerde, Bağdat'ta iktidar değişikliğinin sağlanması sonucu bölgedeki, İran dahil tüm otokratik yönetimlerin birer birer yiteceği düşünülmekteydi'' diye konuşuyor.
Kemp bu kötümser tabloya karşın, Tahran'ın olduğu gibi Şam yönetiminin de sınırlarının hemen yanıbaşındaki Irak'ta Amerika'nın güçlü bir varlık sürdüreceği düşüncesine kendini şimdiden alıştırmasının doğru olacağını savunuyor.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:43
