İran, Erdoğan'ın İstanbul teklifine ne dedi?

Güney Kore'de Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldıktan sonra İran'ın başkenti Tahran'a geçen Başbakan Erdoğan temaslarına başladı. Başbakan Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile de görüşecek.

Tahran ziyaretinde kısa bir açıklama yapan Başbakan Erdoğan, "Nükleer enerji konusunda kimsenin kimseye dayatma yapmaya hakkı yok. Nükleer silaha aklı selim olan herkes karşı çıkıyor. Nükleer müzakerelerin İstanbul'da yapılması teklifini ilettik" diye konuştu.

Başbakan Erdoğan'ı havaalanında karşılayan İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi ise, 5 artı 1 olarak bilinen ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya ülkeleriyle görüşmelerin 13 Nisan'da yapılabileceğini açıkladı.

Erdoğan-Rahimi Ortak Basın Toplantısı

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İran ile nükleer görüşmelerinin İstanbul'da yapılmasına ilişkin olarak, ''Sayın Salihi bu konuda zaten İstanbul'da yapılmasını daha önce de söylemişti. Şimdi karşı tarafta da bu konuda Kore Zirvesinde aldığımız bilgilerle olumlu gelişmeler var. Öyle zannediyorum ki onların açıklamasını da beklemek durumundayız. Biz de bu sürece olumlu katkıda bulunmayı arzu ediyoruz. Çünkü baştan itibaren bu konuyu en yakın takip eden üçüncü ülke konumundayız'' dedi.
      Başbakan Erdoğan, Sadabat Sarayı'nda Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi ile baş başa ve heyetlerarası yaptığı görüşmelerin ardından düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
      Erdoğan, ''Sayın Rahimi önemli bir adım atıldığını söyledi. Bu müzakere görüşmelerinin İstanbul'da yapılması mı olarak algılandı- Eğer İstanbul'da yapılmayacaksa son noktada tarafların görüşleri nedir- Müzakere görüşmeleri nerede yapılacak- Bölgesel konular, Türkiye'nin komşu ülkelerinde yaşanan olaylar vardı. Bu konuda iki ülkenin birbirine verdiği mesajlar nelerdir-'' sorusuna şu yanıtı verdi:
      ''İran ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi özellikle son yıllarda ciddi bir artış kaydediyor. 2011 sonu itibarıyla bu rakam 16 milyar doları aşmış vaziyette. Tabii ticaret hacmi içerisinde Türkiye aleyhine bir durum söz konusu. Değerli kardeşim bu konuda 'bu aleyhte olan bu durumu dengeye getirebilecek şekilde bir çalışma yapabiliriz. Bunun için de ortaya çok ciddi bir liste koymak suretiyle bunu çözmek mümkün' dediler. Burada tabii ilgili bakan arkadaşlarımızın bu süreçte yapacakları çalışma çok önemli. Hedefimiz bu yılın ikinci yarısında Türkiye'de aynı şekilde bir toplantıyı yapabilmek. Bu toplantıyı yaparken de bakanlarımızın yapmış oldukları çalışmalar ki mesela benim Türkiye olarak İran ile ilgili görevlendirdiğim bakan arkadaşım biliyorsunuz Kalkınma Bakanımız. Yine aynı şekilde İran'ın da Türkiye ile ilgili bu konuda görevlendirdiği Cumhurbaşkanlığı ikinci Yardımcısı aynı şekilde Türkiye'deki bu süreci takip ediyor. 2015 yılı sonu itibarıyla azmetmemiz, kararlılığımız 35 milyar doları yakalamaya yöneliktir. Burada gerek doğalgaz, petrol bunlarla olan ilişkiler noktasında bakan arkadaşlarımızın kendi aralarında yapacağı çalışmalar çok çok önemli. Konuyla ilgili arkadaşlarımız bugün, en geç yarın çalışmalarını bitirecekler. Bizler bu işin nihai kararını süratle vereceğiz.
      Bir diğer konu da nükleer zirveyle alakalı. İstanbul'da bu toplantının yapılmasına yönelik teklifimiz vardı. Sayın Salihi bu konuda zaten İstanbul'da yapılmasını daha önce de söylemişti. Şimdi karşı tarafta da bu konuda Kore Zirvesi'nde aldığımız bilgilerle olumlu gelişmeler var. Öyle zannediyorum ki onların açıklamasını da beklemek durumundayız. Biz de bu sürece olumlu katkıda bulunmayı arzu ediyoruz. Çünkü baştan itibaren bu konuyu en yakın takip eden üçüncü ülke konumundayız.''
      Başbakan Erdoğan, nükleer enerji konusunda batılı ülkeler tarafından herhangi bir dayatma olup olmadığına ilişkin bir soruya, ''Nükleer enerji konusunda kimseye barışçıl amaçlı olduktan sonra herhangi bir dayatma yapma hakkı yoktur. Nitekim Kore'deki toplantıda da nükleer sivil enerji noktasında, askeri enerji noktasında, bunların ortak ele alınması gündeme geldi. Tabii nükleer silahlara karşı aklıselim sahibi olan herkes normalde karşı çıkıyor. Ve böyle bir dayatmayı yapmaya da kimsenin hak ve salahiyeti yoktur'' yanıtını verdi.

''Biz bu nükleer müzakerelerin Türkiye'de olmasını istiyoruz''

İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi ''Biz bu nükleer müzakerelerin Türkiye'de olmasını onaylıyoruz ve kesinlikle istiyoruz'' dedi.
      Rahimi, Sadabat Sarayı'nda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile baş başa ve heyetler arası yaptığı görüşmelerin ardından düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
      Bütün alanlarda görüşmeler yaptıklarını ifade eden Rahimi, şunları söyledi:
      ''Türk-İran ticari hacmi 16 milyar dolar sınırını aşmış durumda. Bugün kendisiyle (Başbakan Erdoğan) bu rakamı 3 yıl içinde 35 milyar dolara çıkarma konusunda anlaştık. Ancak bu 35 milyar dolar sınırına ulaşmak için gerekli olan ticari altyapının bir an önce sağlanması gerekiyor. Biz, bütün bu alanlar konusunda görüştük, yani altyapılar konusunda kendisiyle görüştük.
      Sayın Erdoğan'ın bundan iki yıl önce İran'a gerçekleştirdiği ziyaretten bu yana bu ticaret hacmi olabildiğince artışmıştır. Bugün artık bunu yüzde yüz artırma kararlılığında olduğumuzu ifade ediyoruz. Yakın bir gelecekte inşallah bu ticaretimizi 30 milyar dolara yaklaştırmayı umuyoruz.''
      Rahimi, şöyle devam etti:
     ''Türkiye ve İran arasındaki ilişki çok kardeşçe bir ilişkidir ve kesinlikle zarar görmez bir ilişkidir. Bugün kardeşliğimiz ve dostluğumuzun gelişmesi konusunda, bir başka düğüm daha atılmış oldu bu sağlam bağa. Dostluğumuzu ve ilişkilerimizi geliştirmek için bugün bir adım daha ileri atmış bulunuyoruz. Bu her iki millete de mübarek olsun''
      İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi, nükleer enerji konusunda da şunları söyledi:
      ''İran'ın görüşü, nükleer enerjiyi sadece barışçıl amaçla kullanması dünyada herkese açıktır. Türkiye Cumhuriyeti'ndeki kardeşlerimiz, İran'a yakın, sınır komşusu olduğu için herkesten daha yakın bu konuya vakıflar. Biz, barışçıl enerji alanında çok geniş bir yatırım yapmışız. Bu genellikle bilimsel alanda kullanılıyor ve beşeriyete hizmeti sadece söz konusudur. Bizim nükleer enerjiden barışçıl amacın dışında, insaniyete ve dinimize aykırı olan hiçbir programımız kesinlikle yoktur.
      İran İslam Cumhuriyeti'nin rehberi de aynı bu konuyu çok açık ve net bir şekilde zaten söyledi. Batılılar bizlerin bu alanlarda, bilimsel alanda gelişmemizi istemiyorlar. Yani bunu tekel olarak kullanmak istiyorlar. Biz, gerekli yatırım ve masrafları sadece barışçıl enerji alanlarda yapmışız. Ve bunu tüm Müslüman ve kardeş ülkelere, insanlığa bu hizmeti sunmaya hazırız. Özellikle Türk kardeşlerimize
      Biz bu nükleer müzakerelerin Türkiye'de olmasını onaylıyoruz ve kesinlikle istiyoruz. Türkiye'nin de her zaman barışçıl enerjinin kullanılmasını desteklemesine teşekkür ediyoruz.''
      Rahimi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a ve Türk heyetine özel teşekkürlerini sunmak istediğin söyledi.