İŞ VE SANAT DÜNYASININ BÜYÜK KAYBI

Tedavi gördüğü hastanede 81 yaşında hayatını kaybeden İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) Yönetim Kurulu Başkanı Şakir Eczacıbaşı, salı günü İstanbul'da toprağa verilecek.

Amerikan Hastanesi'nde hayatını kaybeden Şakir Eczacıbaşı'nın salı günü Teşvikiye Camii'nde öğle namazını müteakip düzenlenecek cenaze töreninin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedileceği açıklandı. 1929 yılında İzmir'de doğan Şakir Eczacıbaşı, Robert Kolej'deki öğreniminden sonra Londra Üniversitesi Eczacılık Okulu'nda okudu. Türkiye'ye dönüşü sonrası 1953'te Vatan gazetesinin Sanat Yaprağı ekinin yayıncıları arasında yer aldı. Eczacıbaşı İlaç Kuruluşu'na 1955'te katılan Eczacıbaşı, 1956-1967 yılları arasında bilim çevreleri kadar sanat ve kültür çevrelerinde de geniş yankılar uyandıran Tıpta Yenilikler dergisini yayımladı. Ayrıca, uluslararası şenliklerde ödüller alan Eczacıbaşı Kültür Filmleri dizisini 1960-1962 döneminde Sabahattin Eyüboğlu ve Pierre Biro ile birlikte hazırladı. Bunlardan "Renk Duvarları" 1964 yılında Avrupa Konseyi'nin Kültür Filmleri Ödülü'nü kazandı. 1954'te Onat Kutlar'la birlikte Türk Sinematek Derneği'nin kuruluşuna öncülük etti ve on yıl süreyle başkanlığını yaptı.

İş yaşamında 1970'li yıllarda Eczacıbaşı İlaç Kuruluşu'nun genel müdürlüğüne gelen Şakir Eczacıbaşı, 1980'de Eczacıbaşı Topluluğu Yürütme Kurulu Başkanı, 1993'te de Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı oldu. 1966 yılında kurduğu basketbol, voleybol ve masa tenisi takımları birçok kez Türkiye şampiyonluğu kazandı. Yıllarca Avrupa kupalarında Türkiye'yi temsil eden Eczacıbaşı Spor Kulübü'nün 1996 yılına değin başkanlığını sürdürdü.

Fotoğraf sanatıyla ilk kez 1960'larda ilgilenmeye başlayan Şakir Eczacıbaşı, yapıtlarıyla yurtiçi ve yurt dışında büyük ilgi çekerek çağdaş fotoğraf sanatçıları arasında seçkin bir yer elde etti. Türkiye'de 15, çeşitli Batı ülkelerinde 25 fotoğraf sergisi düzenledi; seçme fotoğraflarını içeren Anlar/Moments (1983), Türkiye Renkleri (1997), Kapılar ve Pencereler (2001), Bir Seçki: 1965-2005 (2005) kitapları yayımlandı.

1968'den başlayarak Türkiye: Bir Portre, İstanbul Görüntüleri, Türkiye'den İnsan Manzaraları, Balıkçılar, Evler, Yollar. Sokaklar..., Çarşılar... Pazarlar..., Kahvehaneler temalı, seçkin yazar ve fotoğraf sanatçılarının yer aldığı Eczacıbaşı Renkli Fotoğraf Yıllıkları'nı hazırladı, bu yayınlarda bilinmeyen birçok genç fotoğrafçıyı da tanıttı. Bernard Shaw'dan Gülen Düşünceler, Oscar Wilde'dan Tutkular, Acılar, Gülümseyen Deyişler adıyla yaptığı derleme kitapları büyük ilgi uyandırdı.

Şakir Eczacıbaşı, 1972 yılında Abdi İpekçi'nin isteği üzerine Milliyet Sanat dergisinin kuruluşuna da öncülük etti. Fransa'nın Sanat ve Edebiyat Şövalyesi Nişanı ve TC Devlet Üstün Hizmet Madalyası ile ödüllendirilen Şakir Eczacıbaşı, 1996'da iş yaşamından ayrıldı ve 1973 yılında Dr. Nejat F. Eczacıbaşı önderliğinde kurulan ve yıllar içinde Türkiye'nin kültür-sanat yaşamına yön veren en büyük kültür-sanat kurumu olan İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın yönetim kurulu başkanı oldu ve vakfın kurumsallaşmasında büyük rol oynadı. Çalışmalarına "İstanbul Festivalleri" başlığı altında bir buçuk ay süren tek bir festival düzenleyerek başlayan İKSV, 16 yılı aşkın bir süre vakfın yönetim kurulu başkanlığını sürdüren Şakir Eczacıbaşı önderliğinde uluslararası ölçekte 5 festival düzenleyen bir kurum olarak önemini perçinledi. 1980 sonrasında başlatılan Sinema Günleri'nin kısa zamanda Uluslararası İstanbul Film Festivali'ne dönüşmesi ve Avrupa'nın sayılı film festivalleri arasında bugünkü saygın konumuna gelmesi Şakir Eczacıbaşı'nın bizzat festivale verdiği emek sayesinde gerçekleşti. Eczacıbaşı ayrıca, 1988 yılından bu yana festival filmlerinin sansürsüz olarak sinemaseverlerle buluşmasına da önayak oldu.

Kısıtlı olanaklara rağmen yurtiçi ve yurt dışında dinamizmi ve içeriğiyle büyük saygınlık kazanan Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali'nin 1989 yılından bu yana devam ediyor olmasında da büyük payı bulunuyor.

Ülkemizde yeni, planlı ve verimli bir "kültür yaşamı" yaratılması gerektiğine inanan Şakir Eczacıbaşı, İKSV'deki çalışmalarına ek olarak Türkiye'nin düşünce ve kültür yaşamının önde gelen isimleriyle birlikte Kültür Girişimi'ni kurdu. Kültür Girişimi, 1998 yılından bu yana yedi önemli kültür sempozyumu gerçekleştirdi. Bu sempozyumlarda yürütülen tartışmaları içeren değerli kitaplar da İKSV tarafından yayımlandı. Şakir Eczacıbaşı, sanatseverler için sanat ile tasarımın buluştuğu özel ve sınırlı sayıda armağan eşyalar hazırlayan İKSV Tasarım'ı hayata geçirdi ve dört yıllık büyüme sürecinde seçilen sanatçılardan yapılan tasarımlara kadar en küçük ayrıntıyla bizzat ilgilendi.

Şakir Eczacıbaşı, İstanbul Kültür Sanat Vakfı'na Şişhane'deki yeni binası Deniz Palas'ı kazandırarak Dr. Nejat F. Eczacıbaşı'nın vakfın kendine ait bir mekan yaratma yolunda attığı adımları tamamladı. İKSV ile yeniden yaşam bulacak olan Deniz Palas, Ocak ayından itibaren ev sahipliği yapacağı farklı mekanlarla kentin hareketli kültür yaşamının sürekli bir parçası olarak Şakir Eczacıbaşı'nın hayalini gerçekleştirmeye devam edecek. Şakir Eczacıbaşı'nın anılarını derlediği kitabı, önümüzdeki günlerde yayımlanacak.

"ÖNEMLİ İZ BIRAKTI"

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, hayatını kaybeden İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) Yönetim Kurulu Başkanı Şakir Eczacıbaşı'nın ülkemizin kültür sanat hayatına önemli izler bıraktığını belirtti.

Şakir Eczacıbaşı'nın ölümünün ardından yeğeni Bülent Eczacıbaşı ve Bakan Günay'ın katılımı ile İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nda basın toplantısı düzenlendi. Bülent Eczacıbaşı yaptığı konuşmada, "Eczacıbaşı topluluğunun başı sağ olsun. Çok üzüntülüyüz. Birçok açıdan kurumumuzun çıtasının yükseltmiş biridir. Ulusun başı sağ olsun. Ben de uzun yıllar birlikte çalıştım. Hem iş dünyasına hem de kültür dünyasına önemli katkıları oldu" diye konuştu.

Bakan Ertuğrul Günay ise Şakir Eczacıbaşı'nın ülkede kültür ve sanatın gelişmesine önemli katkılar yapmış bir insan olduğunu vurgulayarak, "Kendisini derin minnet duyguları ve rahmetle anıyorum. Bugün buraya gelirken yaşam hikayesini inceledim. Ülkenin tanınmış birçok sanatçısı ile işler yapmış. Albümleri, kitapları ülkemizin sanatına büyük katkı sağlamış. Etkili bir işadamının ülkemizin sanatına bu kadar değer vermesi bizim için çok önemli" dedi.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı binasının yapılmasında Eczacıbaşı'nın büyük bir çabası olduğunun altını çizen Bakan Günay, "Çok arzu ederdim ki burada bir açılışta konuşsaydı, bir sanat etkinliğinde konuşsaydı. O aramızdan ayrılmadan önce bu yapı tamamlandı" ifadelerini kullandı.

Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan ise 6 yıldan bu yana Beyoğlu'nda yaptıkları kültür-sanat işlerinde öncelikli olarak Şakir Eczacıbaşı'na danıştıklarını ifade ederek, "Bize çok destek verdi. Onun varlığını hep yanımızda hissettik. Bu vakıf için çok büyük işler yaptı. Hastalığını bile göz ardı etti. Beyoğlu büyük bir dayanağını kaybetti. Kültü-sanat hayatı büyük bir değerini kaybetti" şeklinde konuştu.

Öte yandan sanat ve iş dünyasından birçok isim, Şakir Eczacıbaşı'nın 1993 yılından bu yana yönetim kurulu başkanlığını yürüttüğü İstanbul Kültür Sanat Vakfı'na taziye ziyaretinde bulundu.