MHP'nin gözden kaçan etkisi

7 Haziran sonrasında bir milletvekili meclis başkanı olacağı ve dolayısıyla TBMM içtüzüğünün 64. maddesine göre oy kullanamayacağı için, AK Parti'nin parti programında bulunan başkanlık sistemini getirecek yeni anayasayı tek başına meclisten geçirebilmesi için meclisin üçte ikisine ilave bir milletvekiline; yani 368 sandalyeye ihtiyacı var. Anayasanın halk oyuna götürülebilmesi içinse 331 milletvekili gerekli.

AK Parti 2011 genel seçimlerinde yüzde 49,95 oy oranı ile 326 milletvekili elde etti. Partinin 2014 yerel seçimlerinde, il genel meclisinde elde ettiği oy oranı ise yüzde 43,32 oldu. Muhalefet partilerinin yerel seçimdeki il genel meclisi seçimleri performanslarını tekrarlaması durumunda, HDP yüzde 10 barajının altında kalsa bile, AK Parti'nin 368 ya da 331 milletvekili elde etmesi zor görünüyor ki; partinin 2011 seçimlerinde elde ettiği yüzde 49,95 oy oranı bile 331 milletvekili elde etmesine yetmemişti. Yine 2014 yerel seçimleri il genel meclisi sonucu temel alınarak ve HDP'nin barajı geçmesi halinde ise, koalisyon hükümetini gerektirebilecek bir tablo bile gündeme gelebilir.

Burada 30 Mart seçimlerinde belediye başkanlığı yerine il genel meclisi seçimi sonuçlarının ele alınmasının sebebi; seçmenlerin çoğunlukla bu kalemde, ideolojilerine ve genel seçimde oy verme eğilimlerine göre hareket ediyor olmaları.

HDP'li ve HDP'siz olasılıklar

HDP'nin yüzde 10 barajını aşamaması durumunda, 2011 seçim sonuçlarına göre bu tarihte elde ettiği vekilliklerden yaklaşık 30'unu AK Parti, yaklaşık 4'ünü MHP, 2'sini ise CHP alıyor. Bu durum AK Parti'nin başkanlık sistemini referanduma götürmek için gerekli vekil sayısına yani 331'e ulaşması demek. Ancak 2014 yerel seçim sonuçları baz alındığında, HDP barajı aşamasa bile, AK Parti 300'den fazla vekille tek başına iktidar olabiliyor ancak anayasayı referanduma götürebilecek milletvekili sayısını elde edemiyor.

HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın cumhurbaşkanlığı seçimlerinde elde ettiği yüzde 9,7 oyun yüzde 10'a çıktığı varsayımı ile il il bakıldığında HDP'nin yaklaşık 20 milletvekili daha çok elde edebileceğini öngörebiliyoruz. HDP, barajı aşar ve diğer partiler 2011'deki oy oranları civarında, AK Parti tek başına iktidarını koruyor ancak anayasayı referanduma götürebilecek sayıyı yakalayamıyor. Ancak HDP barajı aşarsa ve diğer tüm partiler 2014 yerel seçiminde aldıkları oy oranına yakın bir yerde olursa, AK Parti'nin tek başına iktidarı da riske giriyor.

MHP faktörü

MHP 2011 genel seçimlerinde yüzde 12,98 oy oranı ile 53 milletvekili elde etti. Bu seçimde parti, üç ilde yüzde 1'in altında oy oranı ile, sekiz ilde yüzde 1 ila yüzde 3 arasında oy oranı ile 13 ilde yüzde 3 ila yüzde 6 oy oranı ile, 14 ilde ise yüzde 6 ila yüzde 10 arasında oy farkı ile bir milletvekilliğini kaçırdı.

MHP 2014 yerel seçimlerinde ise yüzde 17,6 oy oranı elde etti. Bu, 2011'e göre yüzde 4,6 oy artışı anlamına geliyor. MHP 30 Mart'ta bu 38 şehrin 33’ünde kendisi için gerekli bu oy artışlarını gerçekleştirdi. Bu da MHP'nin, 30 Mart sonuçlarının tekrarlanması halinde, il genel meclisi sonuçlarına göre il il bakıldığında 33 ilde en az 30 vekilliği daha hanesine eklemesi anlamına geliyor.

Bu sayı iktidar partisini yeni anayasa yapma emelinin çok uzağına fırlatsa da, yine AK Parti tek başına iktidar olabiliyor. Zira AK Parti'nin tek başına iktidar olamaması ancak 2011 genel seçimlerine göre 50 milletvekili daha az almasıyla mümkün olabilir.

Hangi oran hangi sonucu doğurur ?

Her iki durumun da gerçekleşmesi halinde, yani MHP'nin 2014 yerel seçimlerindeki başarısına yakın bir oranı tekrarlaması ve HDP'nin de yüzde 10 seçim barajını geçmesi durumunda, AK Parti'nin tek başına iktidarını korumak için en az yüzde 45 ve üzeri oy oranına ihtiyacı var.

HDP'nin baraj altında kalması durumunda ve MHP'nin de 2014 il genel meclisi seçimlerindeki performansına yakın bir oy alması halinde, AK Parti'ye yüzde 40 ve üzerinde bir oy oranı tek başına iktidar olmak için yetiyor. Anayasayı referanduma götürmek içinse yaklaşık yüzde 48 ve üzeri bir oy oranı gerekiyor.

HDP'nin barajın altında kalması ancak diğer muhalefet partilerinin 2014 yerel seçimlerindeki performansını tekrarlaması durumunda, yani CHP'nin yüzde 23 ve üzeri, MHP'nin yüzde 17 ve üzeri oy alması halinde AK Parti tek başına iktidarını koruyor ancak yine anayasayı referanduma götürecek çoğunluğu elde edemiyor.