İşte İran'ın tek bir uçak bile düşüremeyen hava savunma sistemleri

Hem İsrail hem de Amerikan uçakları İran'ın hava sahasını tamamen ele geçirdi. Öyle ki İsrail uçakları elini kolunu sallayarak girdikleri İran'da isteği yeri bombalayıp rahatça ülkeyi terk etti.
İsrail ve Amerika'nın yüzlerce saldırısı sırasında tek bir düşman uçağını düşüremeyen İran'ın zayıf hava savunması hem İsrail'i hem de bütün dünyayı şaşkına çevirdi.
İşte İran'ın bir işe yaramayan hava savunma istemi

İran'ın hava savunma sistemi: Batı yaptırımlarının teşvik ettiği bir askeri endüstri

İran, yaklaşık 3.500 hava savunma üssüne dağılmış, çeşitli irtifalarda ve menzillerde hava tehditlerini izleyen ve yok eden, ülkeye hava koruması sağlayan geniş bir dizi gelişmiş hava savunma sistemine sahiptir . Bu sistemler, S-300 ve Arman sistemleri gibi sabit sistemlerden Bavar 373 , Ra'ad, Tabas, Khordad 3 ve Kamin 2 sistemleri gibi birden fazla yere taşınabilen ve yeniden konumlandırılabilen taşınabilir sistemlere kadar çeşitlilik gösterir .

İran'ın hava savunma sistemi, büyük ölçüde gelişmiş, yerli üretim sistemlerden oluşuyor. Bunların yanı sıra, S-300 gibi az sayıda Rus hava savunma sistemi ve diğer eski Çin ve Amerikan sistemleri de yer alıyor.

1979 İslam Devrimi'nin ardından uygulanan yaptırımlar, İran'ı hava savunma sistemi de dahil olmak üzere askeri yeteneklerini geliştirmek için kendisine güvenmeye zorladı . Bundan önce ülke, savunma ve askeri teçhizatı için Amerika Birleşik Devletleri ve Batı Avrupa ülkeleri gibi ülkelere büyük ölçüde güvenmişti .

1980'den 1988'e kadar süren İran-Irak Savaşı ve buna bağlı olarak birçok ülkenin uyguladığı askeri ambargo nedeniyle İran'ın yerli askeri ve savunma sanayisine olan ihtiyacı acil hale geldi. Bu nedenle, 1980'lerde İranlı yetkililer yerli askeri üretimi geliştirmeye ve geliştirmeye başladı.

Daha sonra, 1990'larda İran, Batı yaptırımlarına daha az bağlı olan Rusya ve Çin ile savunma ve silahlanma teknolojisinde iş birliğini artırmaya çalıştı  . Bu iş birliği, İran'ın füzeler ve hava savunma sistemleri de dahil olmak üzere askeri üretim teknolojisi edinmesini sağladı ve bu da yerel üretim yeteneklerini güçlendirdi.

İran'ın hava savunma sistemi çoğunlukla gelişmiş, yerel olarak üretilen savunma sistemlerinden oluşuyor (Avrupa Haber Ajansı)

çok katmanlı sistem

İran'ın hava savunma sistemi, çok katmanlı olup, çeşitli yükseklik ve mesafelerdeki hedefleri tespit etme, izleme ve imha etme yeteneğine sahip olup, ülkeye, özellikle hassas bölgelere sağlam bir koruma örtüsü sağlıyor.

İran hava savunma sistemleri menzillerine göre üç kategoriye ayrılıyor:

Uzun menzilli savunma sistemleri: Bavar-373 füze sistemi ve S-300 sistemi gibi yüzlerce kilometre uzaklıkta olduğu tahmin edilen uzak hedefleri vurabilecek füzelerin kullanıldığı savunma sistemleridir.

Orta menzilli sistemler: Bunlar, orta menzildeki hedefleri vurabilme yeteneğine sahip füzeler kullanan savunma sistemleridir; örneğin Khordad 15 sistemi ve Arman sistemi.

Kısa menzilli hava savunma sistemleri: Bunlar, füze saldırıları yakın hedeflerle sınırlı olan, 50 kilometre menzil içindeki hedefleri vurabilen Azarakhsh ve Kamin 2 sistemleri gibi savunma sistemleridir.

En önemli uzun menzilli savunma sistemleri:

Güç 373 Sistemi

Mobil, uzun menzilli, İran yapımı bir hava savunma füze sistemidir. İlk olarak 2019'da hizmete girdi. 2022'de geliştirilmiş bir versiyonu duyuruldu ve İran Hava Savunma Kuvvetleri daha sonra Nisan 2024'te önemli ölçüde yükseltilmiş yeni bir versiyonu tanıttı.

İran Savunma Sanayii Örgütü'ne göre, son versiyon, Amerikan F-35 savaş uçağı gibi beşinci nesil gizli savaş uçaklarını önleme kapasitesine sahip Rus S-400 hava savunma füze sisteminin muharebe kabiliyetlerine uyacak şekilde tasarlandı .

Radar, optik sensörler, komuta kontrol sistemleri ve gelişmiş bir harp başlığından oluşan sistem, yüksek irtifalarda ve uzun menzillerde savaş uçaklarını, insansız hava araçlarını, balistik füzeleri ve seyir füzelerini tespit etmek ve engellemek üzere tasarlandı.

İran ordusuna göre, Band X radarla donatılmış Bavar-373 sistemi, 450 kilometre mesafeden ve 32 kilometrelik maksimum irtifadan hedefleri başarıyla tespit etti. Yaklaşık 300 hedefi tespit etme, 60'ını izleme ve altısını etkileme kapasitesine sahip.

Her Power 373 bataryası, her biri dört adet fırlatılmaya hazır füze taşıyan altı adede kadar nakliye, dikme ve fırlatma platformundan oluşuyor.

Sistem, sırasıyla 90, 120 ve 150 kilometrelik angajman menzillerine sahip Sayyad 2, 3 ve 4 füzelerini kullanıyor. Ayrıca, 300 kilometreye kadar menzilde ve 120 kilometreye kadar yükseklikte hava hedeflerine saldırmak ve onları engellemek için tasarlanmış daha yeni Sayyad 4B interceptor füzesini de kullanıyor.

S-300 sistemi

Balistik ve seyir füzelerini, uçakları ve insansız hava araçlarını engellemek ve yok etmek üzere tasarlanmış, birkaç geliştirilmiş versiyonu bulunan, Rus yapımı uzun menzilli hava savunma füze sistemi .

İran, Rusya ve Çin ile yaptığı işbirliği sayesinde askeri üretim teknolojisi elde edebildi (Reuters)

Sistem, 350 kilometrelik maksimum menzildeki hedefleri tespit edebilen bir radara sahip. Ayrıca 100'e kadar hedefi takip edebiliyor, 12'ye kadar hedefi devreye sokabiliyor ve 150 kilometreye kadar menzildeki tehditleri engelleyebiliyor.

Sistem yüksek patlayıcı harp başlıkları kullanıyor ve füzeleri, füze modeline bağlı olarak saatte 4.300 ila 10.000 kilometre hız aralığında hareket eden hedefleri vurabiliyor. İran, 2016 yılında Rusya ile yaptığı bir anlaşma kapsamında S-300 sistemini ve S-300VS ve S-300B gibi bazı gelişmiş versiyonlarını satın aldı.

En önemli orta menzilli savunma sistemleri

Arman sistemi

İran Savunma Bakanlığı'nın Şubat 2024'te duyurduğu İran yapımı orta menzilli, yüksek irtifa füze savunma sistemi, hava tehditlerine etkili bir şekilde karşı koymak için hızlı tepki, kapsamlı kapsama ve gelişmiş füze teknolojisini bir araya getiriyor.

Amerikan ve İsrail silahları ve savaşçıları da dahil olmak üzere çok çeşitli modern silahları ve savaş uçaklarını tespit etme ve bunlarla mücadele etme yeteneğiyle öne çıkıyor. Ayrıca kısa menzilli balistik füzeleri, anti-radyasyon füzelerini, seyir füzelerini, güdümlü hava bombalarını, helikopterleri ve insansız hava araçlarını da durdurabiliyor.

Sistem, 20 saniyeden daha kısa bir tepki süresiyle üç dakika içinde tamamen işlevsel hale gelir. Birden fazla eş zamanlı mermi ateşleyen hava saldırılarına karşı etkili bir şekilde çalışır ve aynı anda altı hedefe kadar müdahale edebilir.

Bir hava üssünde Eagle 44 askeri uçağı (Reuters)

Ayrıca, kör nokta olmadan kapsamlı koruma sağlayan 360 derecelik bir operasyonel kapsama sahiptir. 180 ila 200 kilometrelik bir menzilde yaklaşık 24 hedefi tespit etmesini sağlayan yüksek teknolojili bir radar sistemiyle donatılmıştır.

160 kilometre menzildeki tehditleri önleyebiliyor, 120 kilometre menzilde angaje olup imha edebiliyor, 27 kilometreye kadar çeşitli irtifalardaki tehditlerle angaje olma kabiliyetine sahip.

Sistem, hızlı ve çoklu yanıtlar sağlayan üçlü fırlatmalı füze sistemine dayanmaktadır. Yaklaşık 1.000 kilogram ağırlığında olan ve tehditlerle başa çıkmada etkinliğiyle bilinen Sayyad F3 füzesini kullanır.

Khordad 15 sistemi

İran makamlarının Haziran 2019'da duyurduğu İran yapımı orta menzilli füze savunma sistemi, kullanılan füze modeline bağlı olarak 75 kilometre ve 120 kilometre olmak üzere iki menzilde, 27 kilometreye kadar yükseklikteki hedefleri vurabilen füzelerle donatıldı.

Sistem, savaş uçakları, insansız hava araçları ve seyir füzeleri de dahil olmak üzere çeşitli tehditleri 150 kilometre menzil içinde tespit edebilen ve bunları 120 kilometreye kadar menzilde engelleyebilen yerli radarlarla donatıldı.

Ayrıca 85 kilometre mesafedeki gizli hedefleri (örneğin hayalet uçaklar) tespit edip, 45 kilometreye kadar mesafeden angaje edebiliyor ve aynı anda altı hedefi durdurabilme yeteneğine sahip.

Sistem, her biri dört füze kapasitesine sahip üç fırlatma platformu kullanıyor. Yerel olarak üretilen Sayyad 2 ve Sayyad 3 model yüzeyden havaya füzeleri kullanarak, tek bir platformdan farklı menzillere sahip iki farklı füze türü fırlatabiliyor .

Ayrı, mobil fırlatma platformlarıyla donatılmış olup, geniş bir coğrafi alana konuşlandırılmasına olanak tanıyan yüksek derecede bir hareket kabiliyetine sahiptir. Beş dakikadan kısa bir sürede tamamen operasyonel hale gelecek şekilde tasarlanmıştır.

Khordad 3 (Khordad 3) sistemi

İran yapımı, mobil, orta menzilli hava savunma füze sistemi, İran Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri tarafından işletiliyor. İlk olarak 2014'te tanıtıldı ve daha sonra geliştirildi ve yükseltildi.

Khordad 3, izleme, müdahale, fırlatma ve imha emirleri verme gibi hava savunma operasyonlarının tüm aşamalarını bağımsız olarak gerçekleştirebilen entegre bir hava savunma sistemidir.

Sistem bir komuta, kontrol ve bilgi iletim merkezi ve yerel olarak üretilen bir "Basheer" radarı ile donatılmıştır. Araçlar üzerinde taşınabilen mobil bir sistemdir. Her bataryada "Raad" radarları ile donatılmış dört fırlatıcı ve radarsız sekiz fırlatıcı bulunur.

Balistik füzelerin menzili çeşitlidir (Anadolu)

Raad radarı X dalgası üzerinde çalışır ve 150 kilometre mesafedeki hedefleri tespit edebilir ve aynı anda dört farklı hedefe sekiz füze yönlendirebilir. Bu arada Bashir radarı, 360 derece tarama yapabilen üç boyutlu bir radardır ve 30 kilometre yükseklikte ve 300 kilometreden fazla menzilde insansız hava araçlarını, savaşçıları, seyir füzelerini ve gizli hedefleri tespit edebilir.

Sistem, 50 ila 200 kilometre menzile sahip "Taer 1", "Taer 2", "Taer 2B", "Taer 2C", "Sayyad 2C", "Khordad 3" füzesi ve "D9 füzesi" gibi yerli füze tiplerini kullanıyor ve 30 kilometre yükseklikteki hedefleri vurabiliyor.

Gök gürültüsü sistemi

İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri tarafından tasarlanan ve 2012 yılında üretilen, Rus Buk-M2 füze sisteminin geliştirilmiş versiyonu olan İran yapımı orta menzilli hava savunma füze sistemi .

Sistem, İran'ın kapsamlı hava savunma ağıyla koordinasyon halinde kendi konumlandırma radarıyla çalışıyor ve hem Devrim Muhafızları Ordusu hem de İran Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılıyor.

Sistem, üç füzeden oluşan bir set taşıyan mobil bir fırlatma platformu, müdahale ve izleme radarları içeriyor ve uçakları, füzeleri, helikopterleri ve insansız hava araçlarını tespit etmek ve saldırmak için tasarlanmıştır. Ayrıca elektronik savaşta da kullanılabilir.

İran yapımı Bavar-373 hava savunma füze sistemi (Associated Press)

Sistemin iki versiyonu bulunmaktadır:

Gök gürültüsü 1

Taktik ve stratejik uçakları, helikopterleri ve insansız hava araçlarını angaje edebilen, 27 kilometreye kadar irtifalardaki hedefleri vurabilen orta menzilli, orta irtifalı bir sistem.

70 kilogramlık yüksek patlayıcı başlıklı füze, "Taer 1", "Taer 2" ve "Sayyad 2" olmak üzere üç füze kullanıyor. Menzili ise sırasıyla 50 kilometre, 105 kilometre ve 75 kilometre.

Gök gürültüsü 2

İlk kez 2014'te tanıtılan bu sistem, daha uzun menzil ve gelişmiş yetenekler sunan Ra'ad 1 sisteminin yükseltilmiş bir versiyonudur. Daha gelişmiş radar ve güdüm sistemleri kullanır, 80 kilogramlık yüksek patlayıcı harp başlığıyla donatılmıştır ve 80 kilometrelik bir menzil ve 30 kilometrelik bir irtifa içinde daha geniş bir hava tehdidi yelpazesine daha yüksek doğrulukla müdahale edebilir.

Marsad 16

İran yapımı, mobil, orta menzilli hava savunma füze sistemi olup 2010 yılında hizmete girmiştir. Birkaç jenerasyonu kapsayan sistem, Amerikan MIM-23 Hawk hava savunma sisteminden geliştirilmiştir.

Sistem mobildir ve tüm bileşenleri araçlara monte edilmiştir. Gelişmiş nesil Mersad 16, üç fırlatıcıdan oluşan bir fırlatma platformuna sahiptir. Gelişmiş yerli radarlarla donatılmıştır: Hafez 3D radarı ve Najm 804 radarı. Shalamcheh 2 füzelerini kullanır ve 40 kilometrelik bir menzil içindeki hedefleri yok edebilir.

Elektronik harp ve elektronik karıştırma operasyonları yapabilme yeteneğine sahip olan sistem, savaş uçakları, helikopterler, insansız hava araçları, seyir füzeleri ve balistik füzeler de dahil olmak üzere geniş yelpazede hava hedeflerini hedef alabiliyor.

En belirgin kısa menzilli savunma sistemleri

Azarakhsh (Yıldırım) Sistemi

İran Savunma Bakanlığı, 50 kilometreye kadar alçak irtifalardaki hedefleri tespit edip imha edebilen İran yapımı kısa menzilli hava savunma sisteminin üretimini Şubat 2024'te duyurdu.

Sistem, yalnızca pasif termal algılamaya güvenmek yerine, radar ve elektro-optik izleme sistemlerini entegre ederek 360 derecelik kapsama alanı sağlar. Radar kullanarak 50 kilometreye kadar ve optik izleme kullanarak 25 kilometreye kadar uzaklıktaki hedefleri tespit edebilir.

Sistem hem mobil hem de sabit platformlarda çalıştırılabilir. Dört füze taşıyabilir ve aynı anda birden fazla hedefi vurabilir. 8 kilometreye kadar menzildeki ve maksimum 6 kilometre irtifadaki hedefleri vurabilir.

Helikopter ve küçük insansız hava araçlarının (İHA) tehditlerinden ülkenin hayati ve hassas merkezlerini koruyabiliyor, küçük boyutları sayesinde alçak irtifalarda kullanılabiliyor.

Sistem, hızlı hareket eden hava hedeflerine karşı etkili, kızılötesi güdümlü ve yerden havaya atış yapabilen İran yapımı Azarakhsh füzesini kullanıyor.

Pusu Sistemi 2

Kısa menzilli hava savunma füze sistemi, İran ordusu tarafından ilk kez 2018 yılında tanıtılan entegre, mobil, İran yapımı bir savunma sistemidir. Mersad füze sisteminin geliştirilmiş versiyonudur.

Keşif uçaklarını, insansız hava araçlarını, insanlı uçakları ve alçak irtifalarda uçan helikopterleri takip etmek ve hedeflemek için kullanılır. 150 kilometre mesafedeki hedefleri tespit etmek ve 80 kilometrelik bir menzil içinde izlemek için tasarlanmıştır. 45 ila 50 kilometre mesafedeki hedefleri vurabilen Shaheen füzesi ile donatılmıştır.

Majeed sistemi (ID-8)

İran Savunma Bakanlığı'nın ilk kez 2020 yılında duyurduğu İran yapımı, kısa menzilli, alçak irtifa hava savunma sistemi, alçaktan uçan hava tehditlerine karşı koyabiliyor ve her türlü hava koşulunda etkin bir şekilde çalışabiliyor.

Sistem, insansız hava araçları, helikopterler ve seyir füzelerini devreye sokabilir ve aynı anda dört hedefe kadar müdahale edebilir. 8 kilometreye kadar menzildeki ve 6 kilometreden fazla olmayan yükseklikteki hedefleri yok edebilen ID-8 füzelerini kullanır.

Sistem, 360 derecelik açıyla hedefleri tespit edebilen, 15 kilometreye kadar menzile sahip elektro-optik bir sistemden oluşuyor ve üç saniye içinde hızlı tepki ve atışa hazır hale gelebilecek şekilde tasarlanıyor.

Tüm bileşenleri bir RS-2 taktik aracına monte edilmiş taşınabilir bir sistemdir. Esnek hareket kabiliyeti ile karakterize edilir ve kısa sürede bir yerden başka bir yere taşınabilir. Dört füze konteyneri ve bir komuta ve ateş kontrol merkezi bulunan bir platform içerir.

Kaynak: Al Jazeera + web siteleri