Terörle mücadelenin kızıştığı 1990''lı yılların ortalarından bu yana kamuoyunda merak edilen ve TBMM Başkanı Bülent Arınç''ın, ''''Var mı, yok mu?'''' diye sorduğu Jandarma İstihbarat Terörle Mücadele (JİTEM) birimi yasal hale getirildi. TBMM''de çeşitli girişimlere rağmen yıllardır ''''yasalaşamayan'''' jandarma istihbarat organizasyonu, geçtiğimiz Temmuz ayındaki ''''Telekulak'''' telefon dinleme yasasına eklenen bir maddeyle yasal dayanağa kavuştu.
DEĞİŞİKLİK
Varlığı yıllardır tartışılan JİTEM, Meclis Faili Meçhul Cinayetler Raporu''nda, Başbakanlık Teftiş Kurulu''nun Susurluk Raporu''nda da yeraldı. Ancak, resmi makamlar ''''JİTEM yok'''' diye sürekli yalanlamaktaydı. Meclis''te Temmuz ayında kabul edilen ''''Telefon Dinleme Yasası'''' ile Jandarma Teşkilatı Yasası''nda değişiklik yapıldı. Böylece Jandarma Teşkilatı yasasına ilk kez ''''İstihbarat Başkanlığı'''' ifadesi açık şekilde girdi. Mevcut durumda, İl Jandarma Alay Komutanlıkları bünyesinde ''''istihbarat şubeleri'''' bulunmaktaydı. JİTEM ise birden çok ilde aynı anda istihbarat ve terörle mücadele faaliyeti yürüten bir yapılanma olarak bilinmekteydi. Telefon dinlemeyi düzenleyen yasaya konulan düzenlemeler ve önceki gün yayınlanan Bakanlar Kurulu yönetmeliğiyle jandarmaya istihbarat teşkilatını kurma, telefon dinleme ve bilgi toplama faaliyeti yetkisi tanındı. Jandarma Teşkilat Yasası''na eklenen maddeyle, istihbarat faaliyetlerinin dayanağı olarak ''''emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak'''' görevlerine atıfta bulunuldu.
SINIRLAMA
Jandarmanın bu görevleri yerine getirirken yürüteceği istihbarat faaliyetlerine ise sınırlama getirildi. Yasaya ''''sadece kendi sorumluluk alanı'''' hükmü konuldu.
İletişimi İzleyecek
İstihbarat faaliyetlerini çıkar amaçlı suç örgütlerinin yanı sıra devletin bölünmez bütünlüğüne karşı suçların önlenmesi için yürütecek olan Jandarma, hakim kararı ile her türlü iletişimi izleyebilecek, telefonları dinleyebilecek. Gecikmesinde sakınca bulunan durumlara ilişkin düzenleme getirilen yasaya, ''''Jandarma Genel Komutanı veya İstihbarat Başkanı''nın yazılı emriyle, telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimi tespit edebilir, dinleyebilir, sinyal bilgilerini değerlendirebilir, kayda alabilir'''' hükmü kondu. Jandarma''nın dinleme faaliyetlerini aynı yasayla kurulan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) aracılığıyla yapabileceğinin yanı sıra, burada temsilci bulundurması ve personel görevlendirmesi hükme bağlandı. Jandarma''ya yürüteceği istihbarat faaliyetlerinde TİB dışında da hakim kararı almak koşuluyla ''''teknik araçlarla izleme yapma'''' imkanı tanındı. Jandarma, kamu kurumlarında da ihtiyaç duyulan belge ve bilgileri isteyebilecek, ticari sır niteliğindeki belgeleri hakim kararıyla alabilecek. Yasada, istihbarat faaliyetlerinin kim tarafından yürütüleceğine de, ''''Hakim kararları ve yazılı emirler, Jandarma Genel Komutanlığı İstihbarat Başkanlığı görevlilerince yerine getirilir'''' hükmüyle açıklık getirilirken halk arasında JİTEM olarak bilinen jandarma istihbarat görevlileri de yasaya girmiş oldu.
TANIMADIM
Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliği''nde de jandarmanın suçun önlenmesi için yürüteceği istihbarat faaliyetleri tanımlanırken, diğer istihbarat kuruluşlarıyla işbirliği yapacağı hükmü yer alıyor. AK Parti hükümetinin de aralarında yer aldığı çok sayıda hükümet 7 yıldır JİTEM ya da Jandarma İstihbarat Teşkilatı sayılabilecek bir kurumun yasasını çıkarmaya çalışıyordu. Bu arada dün akşam yurda dönen Başbakan Erdoğan sorular üzerine ''''JİTEM diye bir kuruluşu tanımadım. Geçmişte böyle bir şey olmuş olabilir. Bir başbakan bir kere konuşur. Sizler de konuştuğumu kapmak durumundasınız'''' dedi.
(BUGÜN)
Güncellenme Tarihi : 25.3.2016 10:38
