KAYNAK : Haber Kaynağı
ORGENERAL AYTAÇ YALMAN'IN BM'DEN İSTETTİĞİ 'IRAK RAPORU'NDA YAZILANLAR
Amerika'nın, 'Irak operasyonu'nun muhtemel sonuçları konusunda Türkiye'deki bazı birimler değerlendirmeler yapıyor. Bu konuda çalışma yürüten yabancı kuruluşların kamu sağlığına bakış açısından, Irak'la ilgili geçmiş, sürmekte olan ve gelecekteki sorunların sağlık, çevresel etkileri de analiz ediliyor.
Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Aytaç Yalman, Birleşmiş Milletler Türkiye Temsilciliği'nden bir rapor istetti. Rapor, muhtemel Irak savaşındaki kayıpları, bunun sağlık ve çevre açısından maliyetini de içeriyordu..
Araştırmayı yapan Medact, İngiltere merkezli Nükleer Savaşın Engellenmesi için Uluslararası Fizikçiler Federasyonu'na bağlı. Federasyonun Irak'ta bir savaş ya da askeri operasyona karşı çıkan görüşlerine de tamamen katılıyor. Irak'ta savaşın sağlık ve çevre açısından da geniş bir araştırmasını yapmış. İşte o komutanın istettiği rapordan bölümler:
Savaşın diğer ülkelere etkisi
Irak'ın Kuveyt'i işgali, göreceli olarak az can kaybına neden oldu. Ancak Irak tarafından yüzlerce petrol kuyusunun yakılması, etkisi Hawaii'den Himalayalar'a kadar uzanan bir çevre ve ekonomik felakete neden oldu. Temizleme ve inşa çabalarının maliyeti 150 ila 200 milyar dolara ulaştı. İran, Türkiye, Ürdün ve daha az kapsamlı da olsa Suudi Arabistan'a, büyük mülteci akınları gerçekleşti. Ürdün, ticaret, turizm ve yardım gibi gelirlerden 32 milyar dolar kaybetti.
Körfez Savaşı'nda koalisyon güçlerinin resmi kayıpları yaklaşık 500 ölü ile 500 yaralıyla sınırlı kaldı. Ancak uzun vadede savaş etkileri gözönüne alındığında bu rakam kat be kat arttı. Zenginleştirilmiş uranyum ve diğer zehirlere maruz kalanlardan 25 binden fazla kişi hastalandı. Körfez Savaşı gazilerinin yaklaşık üçte biri de savaş sonrasında travmatik stres yaşadı.
Koalisyon ülkeleri savaş için yaklaşık 82 milyar dolar harcadı. Bu paranın büyük kısmını Suudi Arabistan, Kuveyt, Almanya ve Japonya karşıladı. ABD'nin harcamalarının büyük bölümü müttefiklerince karşılandı.
Petrol üretimindeki düşüş ve buna bağlı olarak petrol fiyatlarındaki yükselme büyük ölçüde gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini etkiledi.
Savaş senaryosu
ABD ve müttefik ülkelerin kuvvetleri, Kuzey Irak'taki Kürt bölgesinin kontrolünü ele geçirmeye çalışıyor. Bunun hazırlıkları yıl başında, ABD askeri mühendislerinin bölgedeki en az üç hava alanını tamir ve geliştirme çalışmaları ile başladı. Zaho'daki hava üssü kuzeydeki, çoğunluğu Kerkük'te bulunan önemli petrol kuyularına yaklaşık 200 km uzaklıkta. Bölgede, aralarında Türk tugayı ve ABD özel kuvvetlerinin de bulunduğu, yaklaşık 5 bin asker bulunuyor.
Buradan yapılacak operasyon, büyük ihtimalle Ürdün'ün batı çöllerinden yapılacak olanla paralel gerçekleşecek. Güneyden ve kuzeyden, her iki operasyona da, Irak rejimi büyük ihtimalle direnecek. ABD'nin kendi askerlerine yönelik tehlikeyi azaltmak için gerçekleştireceği yoğun hava saldırısı, büyük bir ihtimalle çok sayıda sivilin ölümüne ve büyük zarara neden olacak. ABD, Kürt liderlerle, yerel milislerin desteğini de almak için anlaşma yaptı. Ancak, gerek Türk ordusunun bölgeye girmesi, gerekse ABD askerlerinin operasyonu sonucu ortaya çıkacak anarşik durum, bir iç savaşa neden olabilir.
Kuzeyi güvenli hale getirmek
Bu terim, Irak'taki petrol kuyularını ele geçirmek ve Irak Kürdistan'ını güvence altına almak anlamına geliyor. Bunun çevre ve sağlığa olası etkisi ise şöyle olur:
'Rejimin kuzeyi geri almak isteyip istememesine ya da kimyasal ve biyolojik silah kullanma eğiliminde olup olmamasına bağlı olarak, büyük ihtimalle çok yüksek savaşçı asker ve sivil ölümü ya da yaralanması gerçekleşir. Türkiye ve İran'ın çıkar kavgalarına paralel olarak, zaten tarihsel olarak pek de 'işbirliği alışkanlığı' olmayan teröristlerin halen aktif oldukları bölgede, iç anlaşmazlıklar ortaya çıkar. Kuzeydeki petrol kuyularına yönelik sabotajlar, büyük sağlık ve çevre hasarına yol açar.'
Irak'ta olası insan kaybı
- Konvansiyonel bir savaş sırasında ve sonrasında Bağdat'taki muhtemel kayıplar şöyle belirtildi:
Iraklı savaşçı ölü: 2 bin-50 bin
Savaşçı yaralı sayısı: 6 bin-200 bin
Sivil ölü sayısı: 2 bin- 50 bin
Sivil yaralı sayısı: 6 bin-200 bin
Koalisyon savaşçı ölü sayısı: 100-5 bin
Koalisyon savaşçı yaralısı: 300-20 bin
- Basra, Diyala, Kerkük, Musul'daki muhtemel kayıplar:
Iraklı savaşçı ölü sayısı: 1.200- 30 bin
Iraklı savaşçı yaralı sayısı: 3.600- 120 bin
Iraklı sivil ölü sayısı: 1.200-30 bin
Iraklı sivil yaralı sayısı: 3.600-120 bin
Koalisyon savaşçı ölü sayısı: 60-3 bin
Koalisyon savaşçı yaralı sayısı: 180-12 bin
-Konvansiyonel savaşın bitmesinden sonra üç ay içindeki muhtemel kayıplar:
Iraklı sivillerden: 4 bin- 6 bin
Sivil savaşta ölecek olan Iraklı siviller: 20 bin
Mültecilerden ölecek olanlar: 15 bin-30 bin
Küçük çocuklardan öleceklerin sayısı: 23.500
- Sadece Bağdat'a nükleer saldırı olursa ölü: 306.600- 3.608.000
- Tüm taraflarda, çatışmanın bitmesinin ardından üç ay içinde, nükleer saldırılar ve Irak içindeki sivil savaşın sayılmadığı durumlarda, kayıp sayısı 48 bin 716 ve 261 bin100 arasında gerçekleşir. Savaş sonrasında ise 200 bin kişi üzerinde etkisi olur...
(Saygı Öztürk/ Star)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:09
