Futbol sen bizim her şeyimizsin

Futbolla yatıp futbolla kalkıyoruz, ancak bu konuda efsanelerden, önyargılardan geçilmiyor. Türk halkı futbolu nasıl algılıyor, neleri seviyor, neleri sevmiyor? En çok hangi takımın taraftarı var? Tribünde "Canım feda olsun sana" diye bağıranlar takımı için gerçekten canını vermeye hazır mı? Küfür ve şiddet ne kadar futbolun içinde? İşte yanıtları.

Konu futbol olunca herkesin söyleyecek bir lafı vardır. Sokaktaki sıradan vatandaşlardan köşe yazarlarına, yıldız futbolculardan tribündeki ateşli taraftarlara kadar hemen herkes futbol üzerine saatlerce konuşabilir. Televizyon kanallarının en çok izlendiği zamanlar, gazetelerin en çok okunan sayfaları futbolla doludur. Kulüpler, takımlar, medya ve taraftarların oluşturduğu bu dünyada pek çok yargı hemen herkes tarafından paylaşılır. Ve bu kalabalık dünya önyargılar, efsaneler ve yanılgılarla dolu...

FENERBAHÇE EFSANE
Türklerin yüzde 86'sı mutlaka bir takım tutuyor. Ve takım tutanların yüzde 83'ü mutlaka üç büyüklerden birinin taraftarı. Ancak araştırmanın en çarpıcı sonuçlarından biri bu noktada ortaya çıkıyor ve Türkiye'de en çok taraftarı olan takımın bilinen yaygın kanının aksine Fenerbahçe değil Galatasaray olduğunu gösteriyor. Bir futbol takımı tutan taraftarlar arasında Galatasaray'ı tutanların oranı yüzde 36,3. Fenerbahçe taraftarları yüzde 30,1 ve Beşiktaş taraftarları yüzde 17,3. Üç büyükleri yüzde 6,8 ile Trabzonspor, yüzde 1,8 ile Diyarbakır izliyor. Üç büyüklerde de takım tutma nedeni öncelikle "sevgi". Bunun dışında ikinci önemli faktör "aileden gelen alışkanlık". Ancak üçüncü faktörde üç büyüklerin taraftarları da ayrışıyor. Galatasaray taraftarları için "başarılı sonuçlar alınması" dikkat çekecek kadar güçlü bir nedenken, Beşiktaş taraftarları bu soruya şaşırtıcı bir oranda "rengi hoşuma gittiği için", Fenerbahçeliler ise "büyük bir takım olduğu için" yanıtını veriyor. Üç büyükleri izleyen kulüplerde "memleketin takımı" teması öne çıkıyor. İkinci takımlarda da memlekett önemli. Ancak bu noktada da ilginç biçimde en çok tutulan "ikinci" takım Galatasaray. Onu Diyarbakırspor ve Beşiktaş takımları izliyor.

CANIM FEDA AMA
Hemen her maçta tribünleri inleten "canım feda olsun sana" ya da "uğruna ölürüz" gibi temalar futboldaki şiddeti açıklamak için çok sık kullanılıyor. Peki taraftarlar gerçekten ölecek kadar gözü kara mı? Araştırmaya bakılırsa "ölmeye ölmeye ölmeye geldik" sadece bir slogan! Çünkü "tuttuğunuz takımın şampiyon olması için neleri feda edersiniz" sorusuna taraftarların yüzde 76'sı "hiçbir şey feda etmem" cevabını verecek kadar gerçekçi. Sadece yüzde 5,2'si "paramı", yüzde 2,8'i "bütün mal varlığımı" feda ederim diyor. Bu kalabalık içinde "Canımı feda ederim" diyenler ise yüzde 2,5. Binde 4'lük küçük bir azınlık ise "her şeyimi" cevabını veriyor. Taraftarlar arasında "şampiyonluk için hiçbir şey feda etmem" diyenlerin en yüksek oran yüzde 81,3 ile Diyarbakırspor'da. En gözükara taraftar ise Bursa tribünlerinde. Çünkü Bursaspor taraftarlarının yüzde 5,3'ü "canımı" feda ederim diyerek bütün kulüpleri solluyor. Üç büyükler arasında ise Fenerbahçe taraftarları "canım feda" konusunda yüksek bir orana sahip. Fenerbahçelilerin yüzde 3,1'i, Galatasaraylıların yüzde 2,8'i, Beşiktaşlıların ise yüzde 1,4'ü takımın şampiyonluğu için "canını feda etmeye hazır" olduğunu söylüyor. Takımı için "her şeyini" feda eden taraftarlar ise binde 8 ile en çok Trabzonspor'da bulunuyor. Taraftarlar tuttuğu takımın kazanması için özel girişimlerde de bulunuyor. Bildikleri en iyi yöntem de dua etmek. Taraftarların yüzde 40'ı takımının kazanması için özel olarak dua ediyor, yüzde 2'si tezahürat yapıyor, binde 9'u sadaka veriyor, binde 8'i namaz kılıyor. Binde 5 fal baktırıyor, binde iki ise alenen "büyü" yaptırdığını söylüyor. Özel olarak dua eden taraftarların en yüksek oranda olduğu takım yüzde 44,7 ile yine Bursaspor. Araştırma "doğuştan beri bu takımı tutuyorum" iddiasının de pek yaygın olamayacağını gösteriyor. Çünkü bu soruya "doğduğumdan beri' diyenlerin oranı yüzde 11,1. Takımlarını 1-6 yaş arasında seçtiklerini söyleyenlerin oranı ise yüzde 15,1. Türk taraftarlar genellikle 7-10 yaşları arasında daha doğrusu ilköğretim sırasında takım tutmaya başlıyor. Taraftarların sadece yüzde 12'si takımlarını 16 yaşından sonra seçtiklerini söylüyor. Türk taraftarların yüzde 96,3'ü asla bir daha takımını değiştirmiyor. Geriye kalan yüzde 3,7 oranındaki "takım değiştiren" taraftarlar arasında "daha önceki takımınız hangisiydi" sorusuna ise yüzde 30,6 ile "Fenerbahçe" cevabı veriliyor. Takım değiştirenler bunu 10-14 ya da 15-20 yaşları arasında çocukluk ve gençlik dönemlerinde yapıyor. Takım değiştirenlerin gerekçeleri arasında "başarısızlık" dışında babası ya da arkadaşlarının tuttuğu takımı seçmek, iddia kaybetmek, futbolcuları ya da taraftarları sevmemek dışına, takımın "başarılı" olması da sayılabiliyor.

BİRİNCİ SAYFADAN BAŞLIYORLAR
Taraftarlar araştırmaya verdikleri yanıtlarda yaygın bir önyargıyı da yıkıyor. "Gazeteyi hangi sayfadan okumaya başlarsınız" sorusuna sadece yüzde 20'si "spor sayfası" cevabını veriyor. Yüzde 45'i ilk sayfadan, yüzde 5'i ikinci sayfadan, yüzde 4,1'i ekonomi sayfasından gazete okumaya başlıyor. "Futbolun size ne tür faydaları olduğunu düşünüyorsunuz" sorusuna "Hiçbir faydası yok" diyenlerin oranı yüzde 26,7. Bunun dışında futbolu faydalı bulanlar içinde yüzde 18,8 "stresten uzaklaştırıyor" yüzde 17,4 ise "sağlık için faydalı" cevabını tercih ediyor.

Taraftarlar şiddetin önlenmesi için kadın taraftarların çoğalması gerektiğini düşünüyor Futbolun stresten uzaklaştırdığını, sağlık için faydalı olduğunu söyleyenler çoğunlukta Türkiye'de en çok taraftara sahip takım Galatasaray. Onu Fenerbahçe ve BJK izliyor.

Türk Toplumunda Futbol Algısı Araştırması bu yıl Mayıs-Haziran ayları arasında yapıldı. 4 bin 164 kişiyle yüzyüze yapılan görüşmelere dayanan araştırma kritik soruları ciddi istatistiklere dayanarak cevaplıyor. Genar Araştırma Şirketi tarafından yapılan araştırma 16 ilde, 15 yaş üzeri deneklerle gerçekleştirilmiş. Seçilen 16 ilin özelliği ise 11'inin şu anda 1. süper ligde takımları bulunması. Geriye kalan 5 ilin takımları ise geçmişte süper ligde yer almış. Araştırmaya katılanların yüzde 60'ı futbolla ilgileniyor ve seyrediyor. Bunların yüzde 24'ü ise ayrıca futbol oynuyor. İlgi açısından futbolu yüzde 32,1 ile basketbol, yüzde 25,7 ile voleybol ve yüzde 23,8 ile otomobil yarışları, ve yüzde 14 ile tenis ve yüzme izliyor. Futbola ilgisi olanların yüzde 35'i halen futbol oynuyor ya da geçmişte oynamış. Yüzde 86,1'i bir futbol takımının taraftarı, yüzde 80'i ise stadta ya da televizyonda futbol maçlarını takip ediyor. Yüzde 14 oranındaki bir azınlık ise futbolla hiçbir şekilde ilgilenmiyor. Futbol oynayanların yüzde 31,5'i çocukluğunda ya da gençliğinde oynadığını söylerken, yüzde 61,5'i halen oynuyor. Futbolu oynamış ya da halen oynuyor olanların yüzde 1,6'sı profesyonel olarak bu işi yapmış. Yüzde 22,2'si amatör olarak oynamış. Yüzde 76'sı ise hobi olarak futbolla ilgilenmiş.

Türk taraftarların yüzde 70'i kendi takımları dışında "yabancı" bir takım tutmuyor. Kendi takımları dışında yabancı bir takım tutan taraftarlar ise en çok yüzde 46,9 ile Diyarbakırspor ve yüzde 46,4 ile Malatyaspor'da var. Araştırmanın taraftarlarca yanıtlanan en eğlenceli sorularından biri "Önemli bir maçı televizyonda seyrettiğiniz sırada aileden birisi kanal değiştirirse ya da televizyonu kapatırsa tepkiniz ne olur?" Bu soruya taraftarların büyük bölümü "konuşarak ikna eder maçı seyrederim" diyor. Türk taraftarlar içinde yaklaşık yüzde 5 gibi bir kesim ise bu soruya "kapatan kişiyi döver yine seyrederim" cevabını veriyor. Samsunspor taraftarları arasında "döverim" diyenler yüzde 15,4! Anadolu takımlarına karşı üç büyüklerin kayrıldığını Türk taraftarların neredeyse üçte ikisi kabul ediyor. Ancak burada Anadolu taraftarları arasıda bunu düşünenler yüzde 75'e ulaşırken, üç büyüklerin taraftarları arasında bu düşünceye katılanlar ortalama yüzde 50 civarında. Türk taraftarların yüzde 52'si Türk takımlarında çok sayıda yabancı oyuncu olması durumunda başarının "Türk futbolunun başarısı" sayılmayacağını düşünüyor. Ancak antrenör konusunda durum daha farklı. Taraftarların yüzde 48,1'i "Antrenör kesinlikle Türk olmalı" derken, yüzde 50,2'si "Antrenörün milliyeti önemli değil, başarılı olması önemli" diye düşünüyor. Taraftarlar arasında en çok dinlenen müzik türü "halk müziği" Ancak Bursaspor taraftarları daha çok "pop" dinleyerek ortalamadan ayrılıyor. Ayrıca Diyarbakırspor taraftarları "özgün" ve "etnik" müzikte, Samsunspor taraftarları "arabesk"te, Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe taraftarları ise "yabancı pop" ve "rock"da açık arayla önde görünüyor. Diyarbakırspor, Samsunsupor ve Bursaspor taraftarları entelektüellikleriyle üç büyüklerin önüne geçiyor. "Son üç ayda kaç kitap okudunuz" sorusuna bir ve birden fazla cevabını verenlerin oranı Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray'dan yüksek. Taraftarların yüzde 9,1'i çocuğunun futbolcu olmasını istiyor. Bunu istemeyenlerin gerekçeleri arasında ilk sıralarda "daha iyi bir meslek seçmesi", "iyi bir eğitim alması", "sert bir spor olması" gibi faktörler rol oynuyor.

FORMA VE BAYRAK
Futbolseverler takımlarıyla ilgili eşyalar arasında en çok formaya önem veriyor. Taraftarların yüzde 37,7'si kulübünün formasına sahip. Bunu flama, bayrak, atkı, poster ve şort izliyor. Taraftarlar genellikle takımlarının maçlarının büyük bir bölümünü kaçırmadan seyrediyor. Ancak maçları stadyumdan çok televizyonda seyretmeyi tercih ediyor. Sadece stadyumda seyrederim diyenlerin oranı binde 4. Taraftarların yaklaşık yüzde 80'i ise ara sıra stada gitmekle birlikte maçları televizyonda izlemeyi tercih ediyor.

Taraftara göre ortam, yorumcu hakem ve yönetici yüzünden geriliyor

Türk taraftarlar için futbol gerçekten çok önemli. "Futbolsuz bir dünya düşünebiliyor musunuz?" sorusuna taraftarların yüzde 52'si hayır cevabı veriyor. Futbolsuz bir dünya düşünemiyorum diyenler arasında en yüksek oran yüzde 79,5 ile Samsunspor taraftarlarına ait. Samsunspor taraftarlarını Malatyaspor, Bursaspor ve Fenerbahçe taraftarları izliyor. Taraftarlar futbolu büyük bir çoğunlukla "dostluk ve kardeşlik aracı" ya da "farklı toplumlar arasından dayanışmaya hizmet eden bir oyun" olarak görüyorlar. Ancak yine büyük çoğunluk "futbol artık bir spor değil ekonomik bir sektördür" diye de düşünüyor. Azınlıkta kalsalar da futbolun insanları ülke sorunlarına duyarsız hale getirdiğini düşünenler küçümsenmeyecek bir kalabalık oluşturuyor. Taraftarlar sahalardaki olaylar için "spor basınının haberleri", "spor yazarlarının yorumları", "kulüp yöneticilerinin açıklamaları" gibi faktörler önem taşıyor. Futbol sahalarındaki şiddetin de eğitim seviyesi ile önleneceğini düşünenler çoğunlukta. Bunun dışında emniyet tedbirlerini artırılmasını, yasal düzenlemeler yapılmasını savunanlar da var. Ancak dikkat çekici biçimde taraftarların yüzde 12'si futboldaki şiddetin hiçbir biçimde engellenemeyeceğini düşünüyor. Yine de stadyumlarda kadın seyircilerin artmasının olumsuz olayları engelleyeceği fikrine katılıyorlar. Dikkat çekici bir başka sonuç ise "kadın seyircilerin artması olumsuz olayları engeller mi?" sorusuna üç büyükler taraftarlarının Anadolu takımlarının taraftarlarından çok daha az oranda "evet" demesi.Ancak tel örgülerin kaldırılması konusunda aynı fikirde değiller. Taraftarların Yüzde 51'i tel örgülerin saha içi şiddeti "önleyemeyeceğini" düşünüyor. Taraftarların şiddet konusundaki görüşleri tuttukları takımlara göre de değişkenlik gösteriyor. Diyarbakırspor taraftarları arasında hem futbolda şiddetin eğitim seviyesinin artırılarak önlenebileceğini düşünenler hem de şiddetin engellenemeyeceğini düşünenler diğer takımlara göre dikkat çekecek kadar yüksek oranda. Spor yazarları ve yorumcular da taraftarların gözünde pek hoş bir noktada değiller. Çünkü taraftarların büyük bir bölümü ortamın gerginleşmesini onların yorumlarına bağlıyor. Ayrıca spor yazarları ve yorumcuların yorumlarında taraflı olduğunu düşünüyorlar. Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş'ın Anadolu takımları karşısında yorumcular tarafından da kayırıldığı yaygın bir inanç ve üç büyüklerin taraftarları arasında da buna inananlar oldukça fazla. Taraftarların yüzde 67,2'si futbolda şike yapıldığını düşünüyor. Şike'nin en çok kulüpler arasında olduğuna inanılıyor. Bundan sonra sırayla hakemlerle, oyuncularla, kalecilerle şike yapıldığı düşüncesi taraftarlar arasında hayli yaygın. Çok azınlıkta da olsa Federasyonla ve futbol mafyasıyla şike yapıldığını düşünenler de var. Aynı biçimde "Teşvik primi"nin de verildiğine inanan yüzde 67'lik bir çoğunluk. Ve taraftarların yüzde 45'i teşvik priminin yasallaştırılmasına şiddetle karşı çıkıyor.

DESTEK BEKLENMİYOR
Taraftarların üçte ikisi futbol için hükümetten bir şey beklemiyor. Üçte biri ise hükümetin futbola maddi destek sağlamasını, şiddetin azaltılmasını, şikenin ortadan kaldırılmasını, kanuni düzenlemeler yapılmasını ve Anadolu takımlarına yardım edilmesini istiyor. Futbol politikada da ağırlığını hissettiriyor. Türk taraftarların sporla ilgili ismini duyduğu siyasetçiler arasında ilk sırayı yüzde 33,5 gibi bir oranla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan alıyor. Erdoğan'ı yüzde 5,4 ile Celal Doğan, yüzde 5,2 ile Mesut Yılmaz ve yüzde 3 ile Mehmet Ali Şahin izliyor. Ancak bu rekabete yansımıyor. "Oy verdiğiniz partinin başkanı rakip takımı tutarsa yine oy verir misiniz?" sorusuna taraftarlar yüzde 86,1 oranında "evet" diyor.

SİZCE FUTBOLDA ŞİKE VAR MI?
Şike yapıldığını düşünmüyorum Yüzde 11,7
Fikrim yok Yüzde 21,1
Şike yapıldığını düşünüyorum Yüzde 67,2

FUTBOL TARİHİNİN EN BAŞARILI YERLİ OYUNCUSU KİM?
Metin Oktay 17.0
Hakan Şükür 15.6
Tanju Çolak 12.4
Rıdvan Dilmen 8.5
Sergen Yalçın 5.2
Lefter Küçükandonyadis 2.4
Tuncay Şanlı 2.3
Cemil Turan 1.5
Nihat Kahveci 1.4
Rüştü Rençber 1.4
Emre Belezoğlu 1.3
İlhan Mansız 1.2
Hami Mandıralı 1.2
Hasan Şaş 1.1
Gökdeniz Karadeniz 1.1
Fikrim yok 16.8
Diğer 7

FUTBOL TARİHİNİN EN BAŞARILI YABANCI OYUNCUSU KİM?
George Hagi 39.3
Pierre Van Hooijdonk 10.8
Cevat Prekazi 2.7
Şota Arveladze 1.9
Tony Schumaher 1.2
Daniel Pancu 1.1
Les Ferdinant 1.1
Pascal Nouma 0.9
Fikrim yok 31.7
Diğer 9.3
<ı>
TARAFTAR NELER YAPAR, NELER YAPMAZ?
* Eşyalarımın renklerini takımımın renklerinden seçerim
* Takımımın kazandığı önemli maçlardan sonra evime, işyerime takımımın bayrağını asarım
* Aynı takımı tuttuğum insanlarla futbol dışındaki konularda da daha iyi anlaşırım
* Eşimi aynı takımı tutan kişilerden seçerim
* Takımım için gerekirse kavga ederim
* Takımımın kazandığı önemli maçlar sonrasında araba ile dolaşırım
* Takımımın maçlarını izlemek için kombine bilet alırım
* Param olmasa bile borç para bulur maça giderim
* Herkesi kendi takımıma taraftar yapmak için çalışırım
* Bir maç kazandığımız zaman haftaya çok iyi başlarım
* Bir maç kaybettiğimiz zaman arkadaşlarımla görüşmemeye çalışırım

HANGİ TARAFTAR TAKIMINI NEDEN SEVİYOR ?
Neden?
Sevdiğim için
Aileden gelen bir alışkanlık
Memleketimin takımı
Rengi hoşuma gittiği için
Başarılı sonuçlar aldığı için
Fikrim yok
Büyük bir takım olduğu için
İlk tuttuğum takım olduğu için
Çevremdekiler tutuyor
Boşluğumu doldurmak için
Heyecan verici olduğu için
Avrupa'da başarılı
Sevdiğim futbolcular oynuyor
Kendime yakın bulduğum için
Diğer

Olayların sebebi hakemlerin yanlı davranışları

Tribünlerdeki insanların hoşlanmadığı pek çok şey var. En başında da hakemler ve kararları geliyor. Taraftarlar hakemler konusunda son derece olumsuz fikirlere sahip. En çok inandıkları ve rahatsız oldukları iki başlık var; Hakemlerin üç büyükleri Anadolu takımlarına karşı koruduğuna inanıyorlar ve Merkez Hakem Komitesi'nin etkisinde kaldıklarını düşünüyorlar. Türk taraftarlar çoğunlukla ve şiddetle hakemlerin kulüplerle maddi ilişkiler içine girdiklerini, kulüp yöneticilerinin ya da tuttukları takımların etkisinde kaldıklarını ve kasıtlı olarak yanlış kararlar verdiklerini düşünüyorlar. Bunun dışında hakemlerin tribünlerden yapılan tezahüratın etkisiyle hatalı kararlar verdiklerini düşünenler de var. Taraftarlar hakemlerin ev sahibi takım lehine verdiği fikrine katılmıyor. Taraftarlar arasında hakemlerin zaman zaman yanlış kararlar verseler de adil davrandıklarını söyleyenler de var. Yine de futbol sahalarındaki istenmeyen olayların sorumlusu olarak spor yorumcularından ve kulüp yöneticilerinden önce ilk sırada "hakemleri" gösteriyorlar.

HAKEMLER İÇİN NE DÜŞÜNÜYORSUNUZ?
Kulüplerle maddi ilişkiler içine giriyorlar ve kasıtlı yanlış karar veriyorlar
Kulüp yöneticilerinin söylemlerinin etkisinde kalarak karar veriyorlar
Tuttukları takımın etkisinde kalarak karar veriyorlar
Ünlü futbolcular lehine karar veriyorlar
Merkez hakem komitesinin etkisinde kalıyorlar
Üç büyükleri Anadolu takımlarına karşı koruyorlar
Kararlarını ev sahibi takımın lehine veriyorlar
Tribünlerden yapılan tezahüratların etkisinde kalarak karar veriyorlar
Hakemler zaman zaman yanlış karar verseler de genellikle adaletli davranıyorlar

FANATİK KİME DENİR?
Takımının oynadığı her maça gitmelidir
Eşyalarının renklerini takımının renklerine benzer seçmelidir
Evine veya işyerine takımının bayrağını asmalıdır
Arkadaşlarını aynı takımı tutan kişilerden seçmelidir
Bekarsa- eşini aynı takımı tutan kişilerden seçmelidir
Tuttuğu takım için kavga etmemeli ama gerekirse sert tartışmalara girmelidir
Takımı için gerekirse kavga etmelidir

sabah

Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 23:26