KAYNAK : Haber Vitrini
Türkiye'nin değişik bölgelerinde, tam 30 ayrı evlilik çeşidi belirlendi. Bunların birçoğu da, Doğu ve Güneydoğu'da yaygın olup, kadına söz hakkı tanımayan, fikrini almadan yapılan evliliklerden oluşuyor. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Türkçe Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Lütfi Sezen, 'Türkiye'de Evlenme Biçimi' konulu çalışmasında, ülkemizdeki evlenme çeşitlerini şöyle sıraladı;
• Görücü usulü: Evlenilecek kızı, damadın anne ve babası seçer. Gelin adayının güzelliği, huyu ve iffeti seçimde önemli rol oynar.
• Kız kaçırma: Aileler karşı çıkınca damatla gelin adayı birlikte kaçarak evlenir. n Başlık parası ile evlenme: Doğu ve Güneydoğu'da yaygındır. Damadın ailesi, para veya altın, ev, bahçe, tarla, canlı hayvan karşılığı talip oldukları kızı gelin olarak alır. n Oturak alma: Kızın bohçasını alarak oğlan evine gidip oturmasıdır. Kütahya, Sivas ve Kastamonu'da yaygındır. Ancak çoğu zaman kızı oğlanın ailesi kabul etmez. n Baş örtüsü kaçırma: Yerel adı 'dezmal kaçırma'dır. Kıza ait bir eşya, erkek tarafından kaçırılırsa, kızın iffeti bozulmuş sayılır. Bu durumda gençler 'mecburen' evlendirilir.
• Beşik kertmesi: Çocukları beşikte iken, beşiklerine birer kertme (işaret) vurarak nişanlanır. n Tay geldi: Dul bir kadınla erkeğin çocuklarıyla birlikte aynı evde yaşamasıdır. Kadın veya kocanın çocukları 'taygeldi' olarak adlandırılırlar. n Kuma getirme: Karısı kısır olan veya erkek çocuk doğuramayan erkeğin, bir kadın getirmesi durumudur. n Berdel evliliği: Hem kızı hem de oğlu bulunan iki ailenin, karşılıklı olarak kızlarını ve oğullarını takas etmeleridir. n Kepir (Yaban Değişimi) evliliği: Bekar iki erkek, kız kardeşlerini karşılıklı olarak ıssız bir yerde birbirlerine teslim eder. Damat adayları, kendilerine teslim edilen kızla zorla ilişkiye girer. Sonra da 'zorunlu' olarak evlenirler.
• Ölen kardeşin karısıyla evlenme.
• Baldızla evlilik
• İçgüveyi: Erkek çocuğu olmayan, ekonomik durumu iyi bazı aileler, kızı dışarı verme yerine, damadı eve alır. n Yetim evliliği: Anne ve babası ölmüş, kardeşleri olmayan erkek veya kızın, ileride kimsesiz kalmaması için yakın akrabalarından biriyle evlendirilmesidir. n Yakın akraba evliliği. n Oldu bitti evlilik: Kızın erkeğin zayıf tarafını yakalayıp onunla ilişkiye girmesi veya erkeğin kızı iğfal etmesi sonucunda bu yola başvurulur. n Para karşılığı evlenme: Çocuk denecek yaştaki kızlar yaşlı ve engelli erkeklerle yüklü bir para karşılığı evlendirilir. n Kan parası karşılığı evlenme: Öldürülen kişinin kan bedeli olarak para, altın ve kız verildiği de görülmektedir.
n Öç alma karşılığı evlenme: Aralarında kan davası bulunan aileler, karşı tarafın onurunu incitip saygınlığını zedelemek için kızları kaçırarak bu yola başvurur.
• Çok eşli evlilik: Erkeğin bir, iki veya daha çok kadınla evlenmesidir.
• Anlaşmalı evlilik: Yaşlı erkeğin bakımı için muhtaç bir kadınla anlaşılarak dini nikah yapılır. Bunun karşılığında ekonomik destek sağlanılır.
• Raslantı evliliği: Bir yolculuk sırasında veya arkadaş, akraba evinde karşılaşma, fiziksel etkilenme gibi nedenlerle yapılan evlilikdir. n Tercihli evlilik: Ekonomik güçleri aynı olan aileler arasında bu evlenme biçimi yaygındır. n Yabancı ile evlilik: Yurt dışında çalışanların gerçekleştirdikleri evlenme biçimidir. n Farklı mezhep evliliği: Aileleri tarafından engellenen farklı din ve mezhebe ait gençlerin, bu engelleri aşmasıdır. n Metres edinme evliliği: Her türlü bakım ve masrafı üstlenilen başka bir evde oturtulan ikinci bir kadınla sürdürülen gayri meşru ilişkidir.
n Muta evliliği: Geçici bir süre için yapılan evliliktir. n Tanışıp anlaşarak evlenme.
• İlan yoluyla evlenme.
• Dış güveyi evliliği: Özellikle ülkemize gelen turistlerle evlenerek o ülkeye giden gençler de bu evlilik türüne girmektedir.
(Akşam)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 18:29
