KAYNAK : Haber Vitrini
Tartışmalı RTÜK Yasası onay için Sezer'e gönderildi. DYP, AKP ve SP, Sezer'in yasayı yine veto edeceğini savunuyor. Aksi halde, kendileri Anayasa Mahkemesi'ne iptal davası açacak.
Yerel basına, gazetelere ve internete sınırlamalar getiren, Cumhurbaşkanı Sezer'in daha önce veto ettiği RTÜK Yasası önceki gece, Meclis'in 04.00'e kadar süren 12 saatlik mesaisi sonucu kabul edildi. Meclis'ten kavga dövüş geçen RTÜK Yasası dün onay için Cumhurbaşkanı Sezer'e gönderildi. Sezer, daha önce 31 maddelik yasanın 18 maddesini veto etmişti. Meclis de sadece veto edilen bu maddeleri görüştü.
Anayasa gereği, Meclis'e iade edilen yasa değiştirilmeden yeniden kabul edilirse Cumhurbaşkanı yasayı onaylamakla yükümlü. Ancak, RTÜK konusunda değişik görüşler ileri sürülüyor. Muhalefet partileri, yasanın iade edildiği tarihte kısmi veto yetkisi olmadığı için Cumhurbaşkanı'nın bir bütün olarak yasayı iade ettiğini belirterek, sonradan yapılan Anayasa değişikliği uyarınca sadece belli maddelerin görüşülmesinin doğru olmadığını iddia ediyorlar.CumhurbaşkanıSezer'in bu nedenle yasayı bir kez daha geri gönderebileceğini savunuyorlar.
DYP, AKP ve SP, Sezer'in RTÜK Yasası'nı ikinci kez veto etmesi gerektiği görüşünü savundu.
SP Grup Başkanvekili Yasin Hatipoğlu, 'Cumhurbaşkanı, 'Bu kanunu kısmi değil bütünüyle iade etmiştik. İade işlemi tamamlanmamıştır. İade işlemi bir kez daha tamamlanmak üzere Meclis'e iade edilmiştir' şeklinde bir gerekçeyle kanunu Meclis'e tekrar göndermelidir' çağrısında bulundu.
AKP İMZA TOPLUYOR
DYP, Sezer'in yasayı bir kez daha veto etmemesi halinde, yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvuracağını açıkladı. AKP de DYP ve SP gibi, RTÜK'ü Anayasa Mahkemesi'ne götürmek için imza toplamaya başladı. Grup Başkanvekili Hüseyin Çelik, DSP Ankara Milletvekili Uluç Gürkan, TDP Genel Başkanı Sema Pişkünsüt ve arkadaşlarının da katılımıyla 67 imzaya ulaştıklarını açıkladı. Çelik, SP Grubu ve bağımsızların vereceği imzalarla toplam sayının 120 olacağını, bu sayı ile Yüksek Mahkeme'ye gideceklerini kaydetti.
Öte yandan, Avrupa Birliği Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Günter Verheugen'in sözcüsü Christophe Filori de dün yaptığı açıklamada, 'RTÜK Yasası, Kopenhag Kriterleri ile ters yönde. Yasanın tekrar gözden geçirilmesinde ısrarcıyız' dedi.
İŞTE, KİMSENİN BEĞENMEDİĞİ YENİ RTÜK YASASI
Radyo, TV ve veri yayınları, hukukun üstünlüğüne, Anayasa'nın genel ilkelerine, temel hak ve özgürlüklere, milli güvenliğe ve genel ahlaka uygun olarak, kamu hizmeti anlayışı çerçevesinde yapılacak.
Türkiye Cumhuriyeti'nin varlık ve bağımsızlığına, devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğüne, Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı yayın yapılamayacak. Yayınlar, toplumu şiddete, ayrımcılığa, düşmanlığa tahrik edici nitelikte olamayacak. Toplumun milli ve manevi değerlerine ve Türk aile yapısına aykırı yayın yapılmayacak.
Yayınlarla özel hayatın gizliliği ihlal edilemeyecek.
Türk milli eğitiminin genel amaç, temel ilkeleri ve milli kültürün geliştirilmesi doğrultusunda yayın yapılacak. Ayrıca, yayınlarla kişilerin manevi şahsiyetine saldırıda bulunulamayacak. Yayıncılık, haksız bir amaç ve çıkara alet edilmeyecek.
Suçlu olduğu yargı kararıyla kesinleşmeden kimse suçlu ilan edilemeyecek. Yayınlarda eser sahiplerinin hakları ihlal edilemeyecek.
Telefonla yarışma yapılamayacak, bunların sonucunda dinleyici ve seyircilere ikramiye verilemeyecek, ikramiye verilmesine aracılık edilemeyecek.
Haberde, konu ile ilgisi olmayan görüntüler verilmeyecek, benzer görüntülerin arşiv niteliği belirtilecek.
RTÜK'ün üye yapısı değişiyor
RTÜK üyelerinin görev süreleri, bu kanuna göre yeni üyelerin atanmalarından itibaren sona erecek.
Yeni üyeler, en az 4 yıllık yükseköğretim görmüş, meslekleriyle ilgili konularda kamu veya özel kuruluşlarda en az 10 yıl görev yapmış, mesleki açıdan yeterli bilgi, deneyim ve devlet memuru olma niteliğine sahip, 30 yaşını doldurmuş kişiler arasından seçilecek.
Üst Kurul üyelerinden 5'i, siyasi parti gruplarınca TBMM Başkanlık Divanı oluşumuna göre belirlenecek kontenjan doğrultusunda TBMM Genel Kurulu'nca seçilecek.
Üyelerden 2'si, YÖK Genel Kurulu, 1'i en çok sarı basın kartı sahibi üyesi bulunan iki gazeteciler cemiyeti, 1'i MGK Genel Sekreterliği'nin göstereceği 2 aday arasından Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek.
Üst Kurul üyeleri 4 yıl süreyle görev yapacak. Üyenin 65 yaşını doldurması halinde görevi sona erecek.
Üst Kurul, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun denetimine tabi olacak.
Lisans gelirleri Hazine'ye verilecek
RTÜK'ün gelirleri, TV kanal ve radyo frekansı yıllık kira bedelleri ile radyo ve televizyon kuruluşlarının yıllık brüt reklam gelirlerinden alınacak yüzde 5 paylardan oluşacak. Özel radyo ve televizyon kuruluşlarından alınacak yayın izin ve lisans ücretleri Hazine'ye gelir kaydedilecek. TV kanal ve radyo frekans planları ile ilgili çalışmalar yapma yetkisi Telekomünikasyon Kurumu'na ait olacak.
Yayın izni alamayacak olanlar
Siyasi partiler, dernekler, sendikalar, meslek kuruluşları, kooperatifler, vakıflar, mahalli idareler ile bunlar tarafından kurulan veya bunların ortak oldukları şirketler, iş ortakları, birlikler ile üretim, yatırım, ihracat, ithalat, pazarlama ve finans kurum ve kuruluşlarına radyo ve televizyon yayın izni verilmeyecek. Bu kuruluşlar, radyo ve televizyon yayın izni almış kuruluşlara ortak olamayacak. Radyo ve televizyon kurma izni anonim şirketlere verilecek.
Hisse yapısı da değişiyor
Özel radyo ve televizyon kuruluşlarının hisseleri nama yazılacak. Yıllık ortalama izlenme veya dinlenme oranı yüzde 20'yi geçen bir televizyon veya radyo kuruluşunda gerçek veya tüzel bir kişinin veya sermaye grubunun payı yüzde 50'yi geçemeyecek. Bu oranı geçtiği takdirde hisseleri halka arz ederek yüzde 50'nin altına indirecek. Hisselerin halka arzında Üst Kurul'un da onayı alınacak.
Üst Kurul, yayın ilkelerine ve bu yasada belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapan radyo ve televizyon kuruluşlarını uyaracak ve aynı yayın kuşağında açıkça özür dilenmesini isteyecek. Üst Kurul'un bu talebine uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, ihlale konu olan programın yayını 1 ila 12 kez durdurulacak. Bu süre içinde programın yapımcısı ve varsa sunucusu hiçbir ad altında başka program yapamayacak.
Özür dileme cezası
Yayını durdurulan programın yerine, aynı yayın kuşağında ve reklamsız olarak, Üst Kurulca hazırlattırılacak programlar yayınlanacak.
Aykırılığın tekrarı durumunda ise ulusal düzeyde yayın yapan kuruluşlara ihlalin ağırlığına göre 125 milyar liradan az olmamak üzere 250 milyar liraya kadar, yerel ve bölgesel yayın yapan kuruluşlara ise kapsadığı yayın alanı itibariyle 5 ila 100 milyar lira arasında idari para cezası uygulanacak.
Üst Kurul'dan izin almadan radyo ve TV yayını yapan kuruluşların sahip ve yöneticilerine, fiilleri bir başka suç oluştursa bile, fiilin ağırlığına göre 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile 1 milyar liradan 100 milyar liraya kadar para cezası verilecek.
Yayın cihazları müsadere edilecek
Türkiye Cumhuriyeti'nin varlık ve bağımsızlığına, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne karşı bölücü yayın yaptıkları belirlenen kişiler, bu kuruluşların sahipleri ve yöneticileriyle bu tür yayınlarda görev alanlar cezalandırılacak, ayrıca tüm yayın cihazları müsadere edilecek.
Ulusal, bölgesel ve yerel düzeydeki yayınlar, yayın ilkeleri ve bu yasada belirtilen esaslara uygunluğu yönünden Üst Kurul tarafından izlenip, değerlendirilecek.
Üst Kurul'un uygun göreceği yerlerdeki yerel ve bölgesel yayınların izlenmesi ve kayda alınması İçişleri Bakanlığı'nın görevlendireceği birimlere devredebilecek.
Cevap ve düzeltme hakkı
Düzeltme ve cevap hakkını yayınlamayan veya geciktiren kuruluşun yayınlarından sorumlu en üst yöneticisi ile kuruluşun sahibi şirketin yönetim kurulu başkanına 90 milyar liraya kadar ağır para cezası verilecek.
Gerçek ve tüzel kişilerin ayrıca genel hükümlere göre ilgili yayın kuruluşuna karşı tazminat davası açma hakkı saklı kalacak.
Yayın kuruluşu ile birlikte şirketin yönetim kurulu başkanı da müştereken ve müteselsilen sorumlu olacak.
Yasayla özel radyo ve televizyon sahiplerinin kamu ihalelerine girme ve menkul kıymetler borsalarında işlemde bulunma yasağı da kaldırıldı.
Basın Yasası'ndaki değişiklikler
Süreli yayınlarla işlenen suçlarda, suçu meydana getiren yazıyı ve haberi yazan, resmi veya karikatürü yapan kişi ve sorumlu müdürün yanı sıra yayının sahibi ile şirket yönetim kurulu başkanı ya da en üst yöneticisi de sorumlu olacak. Ancak sorumlu müdürler için verilen hapis cezası, sürelerine bakılmaksızın para cezasına çevrilecek ve bu cezalar ertelenemeyecek.
Cevap ve düzeltme hakkı ile ilgili yeni hükümler içeren düzenlemeye göre, bir kişi, şeref ve haysiyetinin rencide edilmesi veya kendisi ilgili yalan haber verilmesi, hakaret edilmesi, sövülmesi ya da gerçeğe aykırı haber yayınlanması durumunda iki ay içinde imzasını taşıyan cevap veya düzeltme yazısını, yayının sorumlu müdürüne gönderebilecek.
Sorumlu müdür, bu yazıyı aldığı tarihten itibaren 3 gün içinde yayının sahibine durumu bildirecek. Yayınlanmasına karar verildiği takdirde yayının çıkacağı ilk nüshada metni hiçbir değişikliğe uğratmadan yayınlamaya zorunlu olacak. Yasadaki hükümlere aykırı davrananlara verilen para cezası 5 milyar liraya çıkartıldı.
Cevap ve düzeltmenin yayınlanmasına ilişkin hakim kararına karşın yayından kaçınılması durumunda 10-20 milyar liraya kadar para cezası, yayınlanan cevap ve düzeltmenin şartlara uygun olmaması durumunda ise 5-10 milyar lira para cezası verilecek.
Kararın alındığı tarihten itibaren yayından kaçınılan her sayı için günlük süreli yayınlarda 500 milyon lira, diğer yayınlarda 3 milyar lira para cezası verilecek. Suçun aynı yıl içinde tekrar edilmesi durumunda para cezası iki kat arttırılarak uygulanacak.
Basın cezaları da arttırıldı
Yasa değişikliğiyle basın yoluyla işlenen suçlarda uygulanacak en düşük para cezası 10 milyar lira, en yüksek para cezası da 100 milyar lira olarak belirlendi.
İnternete de düzenleme geldi
Düzenlemeyle sanal ortamda işlenen suçlar ilk kez yaptırıma bağlanıyor. Buna göre, Basın Kanunu'ndaki 'yalan haber, hakaret ve benzeri fiillerden doğacak maddi ve manevi zararlar' konusundaki hükümler, bilişim teknolojileri ve internet ortamında sayfa açılması veya elektronik gazete, elektronik bülten yoluyla yayınlanan her türlü yazı, resim, işaret, sesli veya sessiz görüntü ve benzerlerine de uygulanacak.Star
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 16:52
